روز گذشته (سه‌‌‌‌‌‌شنبه) جواد اوجی، وزیر نفت در مراسم گرامیداشت روز ملی پتروشیمی میزان درآمد ارزی این صنعت در ۹ماهه امسال را ۹میلیارد دلار اعلام کرد و پیش‌‌‌‌‌‌بینی کرد این رقم تا پایان سال۱۴۰۰ به ۱۲میلیارد دلار برسد. با توجه به درآمد ارزی ۱۰میلیارد دلاری در سال۹۹، در صورت محقق‌شدن برآورد وزیر نفت، درآمد صادراتی آن با رشد ۲۰درصدی در سال‌جاری مواجه خواهد شد که در شرایط تحریمی کمک بزرگی به اقتصاد ایران به‌شمار می‌‌‌‌‌‌رود، با این حال بهزاد محمدی، مدیرعامل سابق شرکت ملی صنایع پتروشیمی اواخر تیرماه امسال برآورد کرده بود این صنعت امسال ۱۴میلیارد دلار درآمد ارزی و ۷ میلیارد دلار درآمد ناشی از فروش داخلی کسب کند. مرتضی شاهمیرزایی، مدیرعامل جدید این شرکت هم در مراسم روز پتروشیمی گفت که در سال‌های آینده ۵۰ میلیون تن به ظرفیت تولید صنعت پتروشمی اضافه خواهد شد. وزیر نفت همچنین اظهار کرد که در لایحه بودجه۱۴۰۱ تمهیداتی اندیشیده‌شده که نرخ خوراک پتروشیمی‌‌‌‌‌‌ها ثابت شود تا سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران از این موضوع آسوده‌‌‌‌‌‌خاطر باشند.
درآمد ارزی ۱۲ میلیارد دلاری پتروشیمی
جواد اوجی که دیروز در مراسم گرامیداشت روز صنعت پتروشیمی شرکت کرده بود با بیان اینکه از ابتدای سال تاکنون شرکت‌های پتروشیمی با وجود شرایط سخت و تحریم نزدیک ۹میلیارد دلار به سامانه نیما عرضه کردند و برآورد می‌شود تا پایان سال این رقم به ۱۲میلیارد دلار برسد، اظهار کرد: «به جرات می‌‌‌‌‌‌گویم این مقدار تنه به تنه درآمدهای حاصل از صادرات نفت و میعانات گازی حرکت می‌زند.» به گزارش «ایرنا»، وزیر نفت افزود: «این رقم به‌معنای تزریق ماهانه یک‌میلیارد دلار و هفته‌‌‌‌‌‌ای ۲۵۰ میلیون دلار در سامانه نیما است که در این شرایط کمک‌‌‌‌‌‌کننده بوده است.»
بهزاد محمدی، معاون سابق وزیر نفت در امور پتروشیمی، خرداد امسال از صادرات ۲۵ میلیون تن محصولات پتروشیمی در سال ۱۳۹۹ خبر داده و گفته بود: «درآمد ارزی ناشی از این مقدار صادرات ۱۰میلیارد دلار بوده است.» بر این اساس، در صورت محقق شدن درآمد ارزی ۱۲ میلیارد دلاری تا پایان سال، حدود ۲۰درصد رشد در درآمد صادراتی این صنعت مشاهده خواهد شد. با این حال به‌نظر می‌رسد مدیریت قبلی این شرکت برآورد بیشتری از درآمدهای سالانه داشته؛ چراکه او ۲۹ تیرماه گفته بود درآمدهای ارزی امسال به حدود ۱۴میلیارد دلار و درآمد فروش داخلی به ۷ میلیارد دلار در سال‌جاری خواهد رسید. همچنین در روزهای گذشته عبدالناصر همتی، رئیس کل سابق بانک مرکزی ایران در مصاحبه‌‌‌‌‌‌ای میزان وصول درآمد نفتی در سال ۹۸ را ۸ میلیارد دلار و در سال ۹۹ فقط ۴ میلیارد دلار اعلام کرده بود. همتی در مورد سه‌ماهه نخست سال ۱۴۰۰ هم گفته وصول ارزی بانک مرکزی ۷۰درصد کل وصولی سال قبل بود که به تعبیری حدود ۳میلیارد دلار برآورد می‌شود، بنابراین سخن اوجی مبنی‌بر نزدیک‌بودن درآمد ارزی از فروش نفت و صادرات پتروشیمی دست‌‌‌‌‌‌کم در سال‌جاری تایید می‌شود، با این حال در دو سال گذشته با توجه به افت شدید فروش نفت به دلیل تحریم‌های سنگین آمریکا و همینطور سقوط تقاضای جهانی به علت شیوع کرونا، درآمد ارزی پتروشیمی حتی بالاتر از فروش نفت بوده است. هرچند به گفته همتی، در شرایط پیش از تحریم به‌‌‌‌‌‌طور معمول سالانه ۲۶ میلیارد دلار درآمد نفتی بدون احتساب سهم صندوق توسعه ملی به بانک مرکزی ارز وصول می‌شد.
سد پتروشیمی در برابر تحریم
وزیر نفت با اشاره به اینکه سرمایه‌‌‌‌‌‌گذار به‌‌‌‌‌‌دنبال جای مطمئن، کم‌‌‌‌‌‌ریسک، سودآور و تامین خوراک پایدار برای سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاری است، تصریح کرد: «بر اساس مطالعات انجام شده مشخص شد که هیچ‌جا مناسبت‌‌‌‌‌‌تر از صنعت پتروشیمی برای سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاری نیست زیرا ارزش‌افزوده بالایی دارد.» به گزارش «شانا»، اوجی بر ضرورت تکمیل زنجیره ارزش در پتروشیمی تاکید کرد و با بیان اینکه افزون بر صادرات پتروشیمی، باید محصولات میانی پتروشیمی به کالاهای تکمیلی تبدیل شوند، افزود: «نزدیک به ۱۵ هزار واحد صنعتی از خوراک پتروشیمی‌‌‌‌‌‌ها استفاده میکنند.» وی با اشاره به اینکه ایران ۳۴هزار میلیارد مترمکعب ذخایر گازی قابل برداشت دارد، ادامه داد: «خوراک بیش از ۵۰درصد پتروشیمی‌‌‌‌‌‌ها گاز است و امروز پتروشیمی‌‌‌‌‌‌ها روزانه ۷۰ تا ۸۰ میلیون مترمکعب گاز مصرف میکنند که بخشی از آن به‌عنوان خوراک و بخشی هم برای تامین‌سوخت استفاده می‌شود.» وزیر نفت به لایحه بودجه ۱۴۰۱ اشاره کرد و گفت: «دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۱ تدابیری اندیشیده است که قیمت خوراک ثابت باشد تا سرمایه‌‌‌‌‌‌گذار مطمئن باشد، امیدواریم لایحه تصویب شود و سرمایه‌‌‌‌‌‌گذارانی که در این حوزه سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاری میکنند آسوده‌‌‌‌‌‌خاطر باشند.» اوجی تاکید کرد: «تبدیل گاز به محصولات پتروشیمی مصداق اجرای اقتصاد مقاومتی است و هرقدر بتوانیم در این زمینه حرکت کنیم به اشتغالزایی و درآمدزایی کمک خواهیم کرد، ضمن اینکه محصولات پتروشیمی کمترین آسیب را از تحریم‌ها دیده‌اند.»
رشد «خیره‌‌‌‌‌‌کننده» تقاضای جهانی
اوجی با بیان اینکه تقاضای محصولات پتروشیمی در بازارهای جهانی روندی خیره‌‌‌‌‌‌کننده دارد و پیش‌‌‌‌‌‌بینی شده است این روند رشد تا سال۲۰۴۰ میلادی به ۱۶۰درصد هم برسد، اظهار کرد: «تقاضا در دیگر بخش‌های هیدروکربوری (نفت‌خام و میعانات گازی) یک تا ۲درصد پیش‌‌‌‌‌‌بینی شده است بنابراین هر اندازه در صنعت پتروشیمی سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاری کنیم، کم است.» وی ادامه داد: «نفت و گازی که ما صادر می‌‌‌‌‌‌کنیم در کشورهای دیگر در واحدهای پتروشیمی و زنجیره آن تبدیل به کالاهای ارزشمند می‌شود و با چند برابر قیمت آن را به خودمان می‌‌‌‌‌‌فروشند.» وزیر نفت به توسعه صنعت پتروشیمی در کشور اشاره کرد و با بیان اینکه ظرفیت کنونی سالانه محصولات پتروشیمی که بیش از ۹۰ میلیون تن است بخش اعظم نیازهای کشور را برطرف می‌‌‌‌‌‌کند، تصریح کرد: «صنایع پتروشیمی به پشتوانه همین مراکز علمی و پژوهشی در حال فعالیت هستند.» اوجی با یادآوری اینکه هم اکنون ۶۷واحد پتروشیمی در کشور فعالند و محصولات باارزش تولید میکنند و هدف اصلی هم همین است که جلوی خامفروشی در کشور را بگیریم، تاکید کرد: «جلوگیری از خامفروشی راهی جز توسعه صنعت پتروشیمی ندارد.» وی بر ضرورت تکمیل زنجیره تاکید کرد و گفت: «تا پایان دولت سیزدهم همه کاتالیست‌‌‌‌‌‌های صنعت پتروشیمی از سوی این شرکت یا از سوی شرکت‌های پژوهشی و دانش‌‌‌‌‌‌بنیان ایرانی، بومی‌‌‌‌‌‌سازی می‌شود.»
افزایش ۵۰ میلیون تنی ظرفیت تولید
مرتضی شاهمیرزایی، مدیرعامل شرکت ملی پتروشیمی ایران که در این مراسم حضور داشت با اشاره به اینکه قرار است ۵۰ میلیون تن به ظرفیت تولید پتروشیمی تا چند سال آینده افزوده شود، گفت: «حساب کنیم که از طریق بخش بالادست و پایین‌‌‌‌‌‌دست و زنجیره ارزش و آخرین نقطه‌‌‌‌‌‌ای که بیشتر وزارت صمت (صنعت، تجارت و معدن) راهبری آنها را به‌‌‌‌‌‌عهده دارد، می‌‌‌‌‌‌توانیم اتفاق شگرفی را در این کشور رقم بزنیم و این جهاد‌علمی، اقتصادی و اشتغال برای آیندگان اثربخش خواهد بود و می‌‌‌‌‌‌توانیم در دنیا سربلند باشیم.»
شاهمیرزایی تصریح کرد: «حدود ۷۰ طرح در این صنعت در حال اجرا داریم که ارزش آنها حدود ۱۰۵ تا ۱۰۶ میلیارد دلار است و با کمک شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی و شرکت‌های دانش‌‌‌‌‌‌بنیان می‌‌‌‌‌‌توانیم این برنامه‌‌‌‌‌‌ها را به پیش ببریم.» وی عنوان کرد: «ما باید از درون جوششی را از خود نشان دهیم زیرا از بیرون آن کمکی که توقع هست وجود ندارد و هر جایی هم که کاری انجام شده از روی عزت‌نفس و ابتکار عمل شما دانشمندان و متخصصان بوده است.» شاهمیرزایی با تشویق علاقه‌مندان به سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاری در صنعت پتروشیمی اظهار کرد: «سرمایه‌‌‌‌‌‌گذارانی که به‌‌‌‌‌‌دنبال مجوز هستند یا موافقت‌‌‌‌‌‌های اصولی دریافت کرده‌‌‌‌‌‌اند به جد بیایند و مجوزهایشان را به برنامه و طرح تبدیل کنند، شرکت ملی صنایع پتروشیمی آمادگی دارد در هر موردی که لازم باشد، سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران را حمایت کند.» مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ادامه داد: «این شرکت توقع دارد که علاقه‌‌‌‌‌‌مندانی که تمایل به اجرای پروژه‌‌‌‌‌‌های بزرگ در این صنعت را دارند به توصیه‌‌‌‌‌‌های متخصصان شرکت ملی صنایع پتروشیمی توجه کنند، صنایع آب‌‌‌‌‌‌بر و انرژی‌‌‌‌‌‌بر باید در مناطقی احداث شوند که زیرساخت‌های آن فراهم باشد.» این مقام مسوول با اشاره به اینکه نسخه اولیه اساسنامه جدید این شرکت آماده شده است و لازم است مراحل تصویب‌‌‌‌‌‌خواهی را در وزارتخانه طی کند تا سرانجام در مجلس تصویب شود و بتوانیم جایگاه کنونی قانونی واقعی خود را در این صنعت تعریف کنیم. شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی به‌عنوان میزبان این مراسم، سومین قرارداد توسعه محصولات پلی‌‌‌‌‌‌اتیلن‌ترفتالات را با شرکت پتروشیمی شهید تندگویان، قرارداد ارائه دانش فنی و تجاری‌‌‌‌‌‌سازی کاتالیست اتیلن‌‌‌‌‌‌اکساید را با شرکت پویاپژوهش باختر و تفاهم‌نامه همکاری با شرکت پتروشیمی تبریز با هدف توسعه محصولات امضا کرد.