اعداد و ارقام تجارت با اتحادیه اروپا بهروز شد. این آمار که روند ۱۲ماهه صادرات و واردات ایران و اتحادیه اروپا را نشان می‌دهد، حکایت از خوشبینی به احیای برجام دارد؛ به گونهای که صادرات اتحادیه اروپا به ایران ماه بهماه در سال۲۰۲۱ سیر صعودی داشته و از سوی دیگر واردات این اتحادیه از ایران هم روند رو به رشدی را طی کرده است. کارشناسان بر این باورند که احیای برجام میتواند آمارهای ثبت‌شده در تجارت اروپا را بهصورت چشمگیری افزایش دهد. البته با توجه به پالسهای مثبتی که از وین دریافت می‌شود، احیای رابطه با اتحادیه اروپا بهزودی رقم خواهد خورد. جدیدترین آمار اعلامی از سوی یورواستات نشان می‌دهد که تجارت حدود ۵میلیارد یورویی ایران و اتحادیه اروپا در سال۲۰۲۱ ثبت‌شده است. همچنین در این اتحادیه سه کشور آلمان، ایتالیا و هلند به ترتیب بزرگ‌ترین شرکای تجاری ایران در میان اعضای اتحادیه اروپا که متشکل از ۲۷ کشور است، معرفی شدهاند.
نمای تجارت با اتحادیه اروپا
پایگاه خبری کمیسیون اروپا (یورو استات) کل مبادلات تجاری ایران و 27 عضو اتحادیه اروپا در سال‌گذشته میلادی را 8/ 4میلیارد یورو اعلام کرد. مبادلات تجاری ایران و اتحادیه اروپا در ماه‌های ژانویه تا دسامبر 2021 با رشد 9درصدی نسبت به مدت مشابه سال‌قبل مواجه شده است. در 12ماهه سال2020 کل مبادلات دو طرف 4/ 4میلیارد یورو اعلام شده بود. بر اساس این گزارش صادرات اتحادیه اروپا به ایران در سال2021 با رشد 5درصدی نسبت به مدت مشابه سال‌قبل مواجه شده و از 7/ 3میلیارد یورو در سال2020 به 9/ 3میلیارد یورو در سال2021 رسیده است. واردات اتحادیه اروپا از ایران در سال2021 نیز رشد قابل‌توجه 29درصدی داشته و به 922میلیون یورو رسیده است. اتحادیه اروپا در سال‌قبل از آن 713میلیون یورو کالا از ایران وارد کرده بود.
پیش از این نیز در گزارشی که از سوی معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران تهیه شده بود، روند تجارت با اتحادیه اروپا بررسی شد که نشان می‌داد بیشترین ارزش صادرات اتحادیه اروپا به ایران به ترتیب در سال2017 و 2011 رقم خورده است. در سال2017 معادل 57/ 10میلیون یورو کالا به مقصد ایران صادر شده بود. در سال2011 نیز 29/ 10میلیون یورو کالا از این اتحادیه به ایران ارسال شد. علاوه‌بر این، کمترین میزان صادرات این اتحادیه به ایران هم مربوط به سال2020 است که معادل 75/ 3میلیارد یورو ثبت‌شده است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد بیشترین تجارت ایران با این اتحادیه هم در سال2011 رقم خورده و کمترین میزان تجارت هم مربوط به سال2020 بوده است. در عین حال، بیشترین صادرات ایران به اتحادیه اروپا در 11سال مورد بررسی مربوط به سال2011 و کمترین آن مربوط به سال2019 بوده است. البته در 11 سال گذشته (2021-2011) تراز تجاری ایران با این اتحادیه به‌جز سال‌های 2011 و 2018 منفی بوده است.
سه شریک اول اروپایی ایران
در میان کشورهای اروپایی آلمان بزرگ‌ترین شریک تجاری ایران در سال2021 بوده است، به‌طوری‌که حدود یک‌سوم تجارت ایران و اتحادیه اروپا با این کشور بوده است.
آلمان در سال2021 بالغ بر 449/ 1میلیارد یورو کالا به ایران صادر و 274میلیون یورو کالا از ایران وارد کرده است. مجموع تجارت این کشور با ایران 723/ 1میلیارد یورو بوده است. ایتالیا با تجارت 628میلیون یورویی دومین شریک تجاری ایران بوده و 450میلیون یورو کالا به ایران صادر و 178میلیون یورو کالا از ایران وارد کرده است. هلند با تجارت 481میلیون یورویی در رتبه سوم قرار داشته است. این کشور در سال2021 بالغ بر 443میلیون یورو کالا به ایران صادر و 38میلیون یورو کالا از ایران وارد کرده است.
صادرات اتحادیه اروپا به ایران
اتحادیه اروپا در نخستین‌ماه سال2021 صادراتی معادل 228میلیون یورو به ایران انجام داده است. این رقم در ماه دوم افزایش یافت و به 4/ 355میلیون یورو رسید. در‌ماه سوم سال2021 اما با کاهش صادرات از این اتحادیه به مقصد ایران روبه‌رو بودیم؛ به گونهای که رقم ثبت‌شده برای صادرات ماه سوم 2021 به 4/ 307میلیون یورو تقلیل یافت. این روند کاهشی در‌ماه چهارم هم ادامه پیدا کرد و صادرات اتحادیه اروپا به ایران در این‌ماه به 3/ 296میلیون یورو رسید، اما در‌ماه پنجم مجددا فروش کالا به ایران اوج گرفت و ارزشی معادل 3/ 325میلیون یورو را به ثبت رساند. در‌ماه ششم هم رشد اندکی را در صدور کالا از مبدا اتحادیه اروپا به مقصد ایران شاهد بودیم که ارزش آن به 8/ 325میلیون یورو رسید.
نیمه دوم سال2021 با کاهش صادرات در ماه هفتم آغاز شد. ارزش کالاهای صادراتی اروپایی به ایران1/ 277میلیون یورو در این‌ماه ثبت شد، اما در‌ماه هشتم مجددا رشد ارزش صادرات را شاهد بودیم؛ به‌گونه‌ای که 7/ 316میلیون یورو کالا از این اتحادیه به ایران فرستاده شد. در ماه نهم بازهم با اندکی کاهش در صادرات روبه‌رو بودیم و ارزش کالاهای فروخته شده به ایران به 2/ 306میلیون یورو رسید، اما روند نزولی صادرات در این‌ماه متوقف شد تا در‌ماه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم شاهد رشد صادرات باشیم.
صادرات در ماه دهم به 359میلیون یورو افزایش یافت. در ماه یازدهم هم 403میلیون یورو کالا از اتحادیه اروپا به ایران صادر شد. در‌ماه دوازدهم نیز روند رشد صادرات تداوم یافت تا پرونده صادرات کالا از اتحادیه اروپا در آخرین ماه سال2021 با 441میلیون یورو بسته شود. در مجموع صادرات اتحادیه اروپا به ایران در سال2021 بیش از 3میلیارد و 900میلیون یورو ثبت‌شده است.
واردات اتحادیه اروپا از ایران
فروش کالای ایرانی به کشورهای عضو اتحادیه اروپا در سال2021 با 7/ 46میلیون یورو استارت خورد. البته صادرات ایران به اتحادیه در این کانال باقی نماند و با افزایش چشمگیری در ماه دوم 2021 روبه‌رو شد.
ارزش واردات اتحادیه از ایران در این‌ماه به 7/ 75میلیون یورو رسید. در‌ماه سوم2021 نیز این رقم با افزایش اندکی روبه‌رو شد و ارزش کالاهای خریداری شده از ایران از سوی اعضای این اتحادیه 9/ 75میلیون یورو شد. ماه چهارم اما شاهد کاهش واردات کالا از ایران بودیم. در این‌ماه 9/ 64میلیون یورو کالا از ایران به کشورهای عضو اتحادیه اروپا صادر شد. ماه پنجم مجددا ارزش کالاهای وارداتی از ایران رشد پیدا کرد و ارزش آن 2/ 70میلیون یورو ثبت شد. در ماه ششم سال2021 نیز روند افزایشی واردات تداوم یافت و رقمی معادل 4/ 74میلیون یورو را تجربه کرد.
اما نیمه دوم 2021 با کاهش واردات در ماه هفتم آغاز شد. کشورهای عضو اتحادیه اروپا در این‌ماه 9/ 68میلیون یورو کالا از ایران وارد کردند، اما در‌ماه هشتم مجددا واردات از ایران اوج گرفت؛ به گونهای که ارزش واردات این اتحادیه از ایران وارد کانال 80میلیون یورو شد و ارزشی معادل 1/ 88میلیون یورو را ثبت کرد. ماه نهم اما ارزش واردات از ایران بازهم افت کرد و به 4/ 68میلیون یورو رسید. این در حالی است که در‌ماه دهم ارزش واردات بازهم کانال جدیدی را تجربه کرد. در این‌ماه 3/ 103میلیون یورو کالای ایرانی به مقصد کشورهای عضو اتحادیه اروپا سرازیر شد تا بالاترین ارزش واردات در سال2021 در این‌ماه رقم بخورد. در یازدهمین‌ماه سال2021 با کاهش ارزش واردات روبه‌رو بودیم و 6/ 96میلیون یورو کالای ایرانی به اتحادیه اروپا رسیدند. در‌ماه دوازدهم هم ارزش واردات اتحادیه از ایران به 2/ 89میلیون یورو تقلیل یافت تا پرونده واردات کالاهای ایرانی از جانب کشورهای عضو اتحادیه اروپا در این سال‌با ارزش بیش از 922میلیون یورو بسته شود.