چرا پتروشیمی خوزستان نگین پلیمری خاورمیانه نشد!؟

به گزارش اوپکس به نقل از نفت ما، پتروشیمی خوزستان که زمانی قرار بود نگین پلیمری خاورمیانه شود، امروز حال و روز خوبی ندارد. این شرکت دو محصول نهایی ارزشمند به نام های پلی کربنات و رزین اپوکسی دارد که محصولاتی استراتژیک هستند. یک واحد میانی به نام واحد تولید بیس فنل آ نیز در این مجتمع وجود دارد که خوراک دو واحد دیگر را تامین می کند.
پلی کربنات و اپوکسی رزین در صنایع خودرو سازی، روشنایی، صنایع پزشکی، مخابرات و الکترونیک، برق، ساختمان، ھوا وفضا، ایمنی، چسب، رنگ، کفپوش و ماده اولیه تولید کارت ملی و غیره کاربرد دارد و شرکت پتروشیمی خوزستان تنها تولید کننده این محصولات است.  
اما متاسفانه طبق خبرهای رسیده، واحد 40 (واحد تولید بیس فنل آ(BPA))  پتروشیمی خوزستان بیش از ٥ سال است صرفاً به این دلیل که تولید  BPA در آن غیر اقتصادی است، تعطیل شد و هم اکنون مدیریت این مجتمع با این ادعا که تولید آن نسبت به واردات، صرف دارد، دوباره به فکر راه اندازی مجدد این واحد افتاده اند!
تعطیلی کامل واحد تولیدی بیس فنل آ (واحد ٤٠ ) در بازه سالهای 95 تاکنون بدون دوراندیشی و محاسبه شرایط تحریم و نوسانات قیمتی خوراک و محصول بازارهای جهانی شاید در آن زمان به صورت موقتی ظاهرا بهینه و به صرفه بود، ولی بعد از گذشت یکی دو سال و با در نظر گرفتن رشد قیمت این ماده شیمیایی می باید از دو الی سه سال قبل شروع به فعالیت می کرد که چنین نشده است! این موضوع با بررسی رشد قیمت BPA در این پنج شش سال قابل درک است. 
اکنون با توجه به توضیحات بالا سوالات مهمی پیش می آید که بدین سان قابل ذکر هستند:
هم اکنون چه اتفاقی افتاده است که راه اندازی واحد تولیدی BPA که خوراک واحدهای دیگر شرکت (واحدهای ٥٠ و ٦٠ ) را تولید می کرد،  توجیه پیدا کرده است؟ آیا موضوع رشد قیمتی این ماده شیمیایی است؟ از چه زمانی رشد قیمت BPA تولید دوباره این ماده در پتروشیمی خوزستان را سود ده کرده است؟ سود ٥ سال تعطیلی این واحد برای شرکت چه مقدار بوده است؟ هزینه راه اندازی مجدد این واحد چه میزان است؟ دلیل قطع ٥ ساله یوتیلیتی این واحد چه بوده است؟ متخصصین خوب می دانند این کار چه بلایی بر سر ادوات و تجهیزات می آورد. چرا ضمن تعطیلی واحد دور آن فنس یا نوار حائل کشیده نشد؟ 
آیا از تجهیزات و قطعات قبل از تعطیلی و اکنون که واحد دوباره برای راه اندازی آماده می شود، لیستی تهیه شده است؟ چه مقدار از تجهیزات و قطعات این واحد به مثابه گوشت قربانی با حساب یا بی حساب از آن جدا شده و در جاهای دیگر استفاده شده اند؟ آیا قیمت و کیفیت تجهیزات و قطعات جدا شده از این واحد با تجهیزاتی که اکنون جایگزین می شوند یکی است؟ لیست تجهیزات و قطعات کم شده این واحد طی این ٥ سال به مقامات بالاتر ارایه شده است؟(برای نمونه یکی از درام های بزرگ واحد BPA برای بکارگیری در واحد 60 از آن واحد جدا و با صرف هزینه گزاف به سایت یک ارسال و آماده سازی شد و پس از برگشت به مجتمع در واحد مورد نظر نصب شد. اما بدون کوچکترین استفاده ای دوباره باز و به واحد تولید بیس فنل آ برگردانده شد! چه کسی پاسخگوی این همه سو تدبیر و زیان به بیت المال است؟ نابود کردن نیروی انسانی متخصص این واحد چه توجیهی می توانست داشته باشد؟ به جز معدودی، نفرات زبده و متخصص این واحد اکنون کجا هستند؟ اگر نوسان قیمتی مثبت دلیل راه اندازی مجدد واحد 40 است، چه کسی پاسخگوی ضرر ناشی از تعطیلی این واحد در زمانی هایی است که قیمت این ماده شیمیایی به شدت بالا و تولید آن برای شرکت سود ده بوده است؟ ذکر این نکته ضروری است که قیمت BPA گاها" تا ٤ برابر قیمت زمان تعطیلی واحد افزایش داشته است که در ذیل به آن اشاره می شود.
همچنین در بحرانی ترین شرایط کشور، شرکت از تولید ماده میانی لازم برای تولید واحدهای دیگر که تولیداتشان استراتژیک است و کشور به آنها نیاز مبرم دارد باز ماند. دلیل این مدعا اینست که ظاهرا واحد تولید پلی کربنات از خرداد تا اول بهمن 1400 تعطیل بود. یعنی یکی از دو واحد اصلی شرکت به مدت هشت ماه تعطیل بود. همچنین واحد تولید رزین اپوکسی به مدت دو ماه(آذر و دی 1400) از سرویس خارج شده بود. یعنی اگر تعطیلی واحدهای 40، 50 و 60 را از نظر زمانی زیر یکدیگر قرار دهیم در بازه زمانی آذر تا دی ماه به مدت دو ماه شرکت به طور کامل تعطیل بوده است! تغییر مدیرعامل هلدینگ خلیج فارس و نگرانی از بازدید ایشان از مجتمع باعث شد به هر نحو ممکن واحدها در سرویس و مدار تولید قرار گیرند و این امر بعد از هشت ماه، یک هفته قبل از بازدید مدیر عامل هلدینگ خلیج فارس محقق شد.
برآورد اولیه هزینه راه اندازی واحد ٤٠ هم اکنون با فضای تورم ناشی از تحریم ها و قطع دسترسی به تجهیزات با کیفیت بالغ بر میلیاردها تومان است که این از ضرر ناشی از عدم تولید محصولات بیسفنل و پلی کربنات و رزین اپوکسی در گرید های مختلف با قیمتهای بالای بازار و انحصاری و استراتژیک بودن آنان جداست و به دلیل این سو مدیریتها، تصمیمات غیر کارشناسی و بدون آینده نگری، عملا باعث چندین ماه توقف تولید و OFF شدن تولید واحدها شده است. توجه به این نکته ضروری است که محصول فوق را می توان علاوه بر مصرف داخلی، به صورت مجزا در بازار عرضه و به فروش رساند و  تعطیلی واحد از این حیث به شرکت ضرر و زیان هنگفت وارد کرده است.
خارج کردن واحد میانی بیس فنل از تولید ضرر انباشته ناشی از عدم تولید محصول پلی کربنات از خردادماه تا بهمن ماه یعنی ۸ ماه را نیز به دنبال داشته است. واحد فوق به طور میانگین روزی ٥٠ تن محصول از قرار هر کیلو بسته به نوع گرید حداقل ١٠٠ هزار تومان می بایست تولید می کرده است. یعنی ماهیانه حدود ١٥٠ میلیارد تومان!!! لازم به توضیح است که قیمت روز پلی کربنات گرید 710 pc کیلویی 150 هزار تومان بوده است.(قیمت در ماه بهمن از بازار اخذ شده است)
ظرفیت اسمی واحد تعطیل شده بیسفنل حدود 30000 تن درسال است که هم می تواند محصول تولیدی را در بازار به فروش رساند و هم به صورت خوراک، واحدهای رزین اپوکسی و پلی کربنات را تغدیه نمود و سوداوری ارزی و ریالی بهینه برای شرکت داشت. این درحالی است که فقط با اندکی تعقل و تفکر و دوراندیشی به جای تعطیلی کامل واحد فوق و تعدیل نفرات و نابودی تجهیزات می شد به صورت موقت واحد را سرپا به صورت سیرکوله و آنلاین نگه داشت و به صورت فصلی که بیسفنل در بازار جهانی نوسان قیمتی داشت، بسته به میزان قیمت، بیس فنل را تولید یا وارد کرد. مثلا در ماههای قبل قیمت بیسفنل تا هر تن ٤٣٠٠ دلار نوسان داشته که در چنین مواقعی باید واحد در سرویس و بیس فنل تولید می کرد و در بازه سالهای ٩٤ تا ۹۵ که واحد به تعطیلی کامل رسید هر تن بیسفنل حدود ١٣٠٠ تا ١٧٠٠ دلار بوده است که تعطیلی در آن موقع شاید درست و واردات  BPA توجیه پذیر بوده است! واحد بیسفنل به بهانه خرید خوراک ارزان قیمت از خارج از کشور در سال ٩٤ یا٩٥ عملا بطور کامل متوقف و OFF گردید و این بی تدبیری و خطای مدیریتی محض بود. امیدواریم کسی پاسخگوی این همه سال ضرر و زیان باشد.
شرکت پتروشیمی خوزستان قراربود با پلیمر مهندسی روزی نگین پلیمری خاورمیانه باشد اما ... .