هفته گذشته زمانی برای رکوردشکنی و ظهور ارقام جدید در تاریخ بازار نفت بود. نفت خام آمریکا با رشد ۲۴ دلاری در این هفته، بزرگ‌ترین افزایش تاریخ از این نظر را رقم زد. این نفت همچنین از حیث‌درصدی ۲۶درصد رشد داشت. شاخص دیگر بازار نفت، برنت ۲۱درصد بالا رفت که بالاترین رشد هفتگی از اواسط سال ۲۰۲۰ بود اما محدوده نوسانات برنت هم گسترده‌‌‌ترین در تاریخ این قرارداد آتی به‌‌‌شمار می‌رود. همه اینها در نتیجه تحریم‌های اعمال شده بر اقتصاد روسیه به دلیل تهاجم به اوکراین بوده که اگرچه به‌‌‌طور مستقیم بخش انرژی این کشور را هدف قرار نداده، اما خریداران میلی به نفت این کشور ندارند. در واقع، این خودتحریمی است که نه به‌‌‌صورت رسمی، بلکه از سوی خریداران اعمال می‌شود. علاوه بر این، آمریکا اعلام کرده گزینه قطع واردات نفت از روسیه را بررسی می‌کند که اگرچه در مقیاس جهانی بزرگ نیست، اما بیم آن می‌رود که دیگر کشورها هم این رویه را ادامه دهند. همین حالا هم کانادا واردات نفت از این کشور را ممنوع کرده است. در این شرایط نفت در هفته گذشته تا مرز ۱۲۰ دلاری شدن هم رفت. در این میان، عوامل اصلی کاهشی بازار همچنان احتمال
بهترین هفته وست‌تگزاس در تاریخ؟
بهترین هفته نفت خام آمریکا (وست‌تگزاس اینترمدییت) در تاریخ آن از نظر دلاری رخ داد اما از حیث‌درصدی خیر. این نفت شاخص در هفته کاری منتهی به جمعه توانست با ۲۴ دلار رشد در هر بشکه، ضمن ثبت بزرگ‌ترین جهش دلاری آن در یک هفته، با قیمت ۶۸/ ۱۱۵دلار در هر بشکه بسته شد. این شاخص همچنین در این هفته به اوج ۵۷/ ۱۱۶ دلار در هر بشکه رسید که بالاترین سطح از سپتامبر ۲۰۰۸ بود. علاوه بر این، وست‌تگزاس در هفته گذشته ۲۶درصد رشد کرد که بالاترین افزایش هفتگی از اواسط سال ۲۰۲۰ بود. از سوی دیگر، نفت برنت ۲۱درصد در هفته گذشته بالا رفت که مانند وست‌تگزاس بزرگ‌ترین رشد هفتگی از اواسط ۲۰۲۰ به‌‌‌شمار می‌رود. با چنین رشدی، برنت در پایان هفته با قیمت ۱۱/ ۱۱۸ دلار در هر بشکه بسته شد اما پیش از آن در معاملات پنج‌شنبه به اوج ۹۸/ ۱۱۹ دلاری هم رسیده بود که بالاترین قیمت از مه ۲۰۱۲ است. شاخص برنت در هفته پرنوسان گذشته بزرگ‌ترین محدوده قیمتی را از زمان ایجاد این قرارداد آتی یعنی سال ۱۹۸۸ تجربه کرد.
تحریم روسیه و خودتحریمی خریداران
بهای نفت در آخرین روز هفته کاری گذشته (جمعه) با تشدید تهاجم روسیه به اوکراین و اجتناب خریداران از نفت روسیه که دومین صادرکننده این کامودیتی در جهان است، به شدت بالا رفت. نفت در طول هفته به دلیل تحریم روسیه از جانب ایالات متحده آمریکا و متحدانش جهش یافت. اغلب این تحریم‌ها مستقیما بخش نفت و گاز روسیه را هدف قرار نمی‌‌‌دهند اما در عمل، چنین تاثیری را در بازار مشاهده می‌‌‌کنیم چراکه خریداران از این هراس دارند که بدون آگاهی از جزئیات تحریم‌های بانکی و پولی و... با خرید نفت از این کشور مشمول نقض این محدودیت‌ها شوند. از سوی دیگر، شرکت‌های بزرگ خریدار نفت روسیه با اجتناب از همکاری با این کشور، چهره‌‌‌ای ضدجنگ از خود نشان می‌دهند که ورای اینکه چنین تصمیماتی صادقانه‌‌‌اند یا خیر، بر بازار نفت تاثیر شگرفی داشته است.
روسیه بین ۴ تا ۵میلیون بشکه در روز نفت صادر می‌کند و حدود ۲ تا ۳میلیون بشکه هم فرآورده‌‌‌های نفتی می‌‌‌فروشد. معامله‌‌‌گران در روزهای گذشته به‌‌‌سختی توانسته‌‌‌اند نفت روسیه را بفروشند که این موضوع موجب تخفیف بیش از ۲۰ دلاری اورال روسیه شده است. در همین شرایط، شرکت انگلیسی-هلندی شل، روز جمعه در بازار فیزیکی، نفت روسیه را با ۲۸ دلار تخفیف نسبت به شاخص برنت خریداری کرد.
همزمان، غول‌‌‌های نفتی بی‌‌‌پی، شل و اکسون موبیل در حال خروج از پروژه‌‌‌های روسیه هستند و شرکت روسی لوک‌‌‌اويل خواستار پایان سریع درگیری نظامی بین این کشور و اوکراین شده است. به گزارش خبرگزاری رویترز، چنین وضعیتی احتمالا ادامه پیدا کند. دولت بایدن تحت فشار از جانب قانون‌گذاران کنگره از دو جناح اصلی، گفته در حال بررسی گزینه قطع واردات نفت از روسیه است و همزمان تلاش می‌کند آثار آن بر عرضه جهانی و مصرف‌کنندگان را به حداقل برساند. جووانی استونوو، تحلیلگر UBS در این مورد می‌‌‌گوید: «با وجود اینکه واردات نفت آمریکا از روسیه در مقیاس جهانی کوچک است، قیمت نفت اواخر روز جمعه شدیدا افزایش یافت چراکه برخی بازیگران بازار نگران این هستند که دیگر کشورها این گام (آمریکا) ر ا ادامه دهند.»
لیز تراس، وزیر خارجه بریتانیا گفته این کشور به دنبال هدف قرار دادن بخش انرژی روسیه در دوره‌های بعدی تحریم است. دولت این کشور اما تاکنون به دلیل نگرانی از اینکه چنین تصمیمی بهای انرژی را بالا خواهد برد، در مقابل آن مقاومت کرده است. همچنین نظرسنجی رویترز نشان می‌دهد ۸۰درصد آمریکایی‌‌‌ها موافق ممنوعیت واردات نفت از روسیه هستند. کانادا هفته گذشته واردات نفت از روسیه را ممنوع کرد. بزرگ‌ترین خریداران روسیه شامل چین، کره‌جنوبی، آلمان و هلند هستند.
امید مصرف‌کنندگان نفت به ایران
بانک جی‌‌‌پی مورگان گفته اگر اختلال عرضه روسیه ادامه پیدا کند، بهای نفت تا پایان سال میلادی به ۱۸۵ دلار بر بشکه خواهد رسید. همزمان برخی صندوق‌های پوشش ریسک به نفت ۲۰۰ دلاری چشم دارند. گلدمن ساکس هم می‌‌‌گوید بدون نفت روسیه در بازار، بهای طلای سیاه می‌تواند طی ۳ ماه به ۱۵۰ دلار بر بشکه برسد. این اعداد برای کشورهای مصرف‌کننده و اقتصاد جهانی ترسناک است. به همین دلیل، اعضای آژانس بین‌المللی انرژی، برای کاهش قیمت‌ها اعلام کرده‌اند ۶۰میلیون بشکه نفت را از ذخایر اضطراری آزاد می‌کنند که تا‌به‌‌‌حال نتوانسته نگرانی‌ها را کاهش دهد. به گزارش بلومبرگ، آژانس گفته این حرکت قدم اولیه است و آماده پیشنهاد قدم‌‌‌های بعدی در صورت لزوم است. همزمان آمریکا هم برنامه مشابهی را اعلام کرده است.
در این میان، خبرهای خوبی از مذاکرات هسته‌‌‌ای بین ایران و قدرت‌‌‌های جهانی به گوش می‌رسد و احتمال نهایی شدن توافق در روزهای آینده وجود دارد. فرستاده ویژه بریتانیا جمعه پیش از بازگشت به کشورش برای ارائه گزارش مذاکرات، گفت طرف‌‌‌ها نزدیک به یک توافق هستند.
تحلیلگران می‌‌‌گویند توافق هسته‌‌‌ای می‌تواند یک‌میلیون بشکه در روز نفت ایران را به بازار تزریق کند اما این حجم برای جبران عرضه کاهشی روسیه کافی نیست. شرکت اطلاعات بازار کپلر تخمین می‌‌‌زند حدود ۱۰۰میلیون بشکه نفت ایران تا اواسط فوریه روی آب ذخیره شده باشد که به معنای عرضه یک‌میلیون بشکه‌‌‌ای معادل یک‌درصد عرضه جهانی برای حدود ۳ ماه است.
جواد اوجی، وزیر نفت پنج‌شنبه گفت با سبز شدن چراغ مذاکرات وین، قول می‌دهد یکی دو ماهه میزان صادرات نفت ایران به حداکثر ظرفیت خود برسد. به‌‌‌نظر می‌رسد اوجی روی فروش نفت ذخیره شده در کنار افزایش تولید حساب ویژه‌‌‌ای باز کرده است.