پیمان نفتی فعلی اوپک پلاس که در اوج پاندمی کووید ۱۹ به اجرا گذاشته شد، سرانجام به پایان خود نزدیک می‌شود و این موضوع که این گروه از این پس به کدام سمت می‌رود، یک سوال سیاسی است.
به گزارش بلومبرگ، اوپک پلاس تا اوت تولیدی که در سال ۲۰۲۰ به صورت داوطلبانه محدود کرده بود را به صورت کامل احیا می‌کند و نمایندگان ۲۳ تولیدکننده عضو این گروه از هم اکنون با این سوال کلنجار می‌روند که اقدام بعدی چه خواهد بود.
به گفته منابع آگاه، در آستانه سفر جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا به عربستان سعودی، مقامات آمریکایی زمینه‌چینی می‌کنند تا ریاض و همسایه‌اش امارات متحده عربی، تولید نفت خود را از سطح تولید اوت بالاتر ببرند و افزایش تولید بیشتری را اعلام کنند تا رشد قیمت‌ها را که اکنون بالای ۱۰۰ دلار در هر بشکه است، کنترل کنند.
هم اکنون صادرکنندگان نفت خلیج فارس پیش از این که بخواهند با تولید بالاتر موافقت کنند، به دنبال دریافت ضمانت درباره امنیت منطقه‌ای هستند و همچنان گزینه‌های خود را می‌سنجند.
عربستان سعودی تلاش کرده است بین درخواست از آمریکا به عنوان هم پیمان قدیمی خود و همکاری با روسیه در قالب همکاری اوپک پلاس که قیمتهای نفت را از بدترین ریزش تاریخی خود نجات داد، توازن را حفظ کند.
شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان، وزیر انرژی عربستان سعودی، برای نشان دادن حمایت از کشوری که به طور روزافزون منزوی شده است، هفته گذشته به مجمع اقتصادی بین المللی سن پترزبورگ رفت و با الکساندر نواک، معاون نخست وزیر روسیه، عکس گرفت و روابط میان دو کشور را خوب توصیف کرد.
با این حال، ریاض این ماه با مصرف کنندگان نفت کمی همدردی نشان داد و با تسریع افزایش تولید اوپک پلاس در ژوییه و اوت موافقت کرد.
بیارن شیلدراپ، تحلیلگر ارشد بانک SEB در این باره گفت: اوپک در بحبوحه شرایط ژئوپلیتیکی پرآشوب، سابقه طولانی از عمل‌گرایی دارد. آنها می‌خواهند همچنان به عنوان یک بازیگر مسئول، درخشش خود را داشته باشند.
ظرفیت محدود تولید نفت
از نظر تئوری جلو انداختن زمان افزایش تولید نفت اوپک پلاس، ۶۴۸ هزار بشکه در روز در هر یک از ماه‌های ژوییه و اوت به تولید اضافه خواهد کرد. اما این آمار تا حدود زیادی نمادین است زیرا اکثر اعضای اوپک و متحدانشان قادر نیستند تولیدشان را به میزان بیشتری افزایش دهند. ظرفیت مازاد تولید به چند تولیدکننده خاورمیانه‌ای منحصر شده است.
طبق آمار آژانس بین‌المللی انرژی، زمانی که این تولیدکنندگان تحت توافق فعلی به اهداف تولید برای اوت دست پیدا کنند، سعودی‌ها و امارات متحده عربی تقریبا ۲.۲ میلیون بشکه در روز به تولید اضافه خواهند کرد. این میزان تولید، معادل حدود دو درصد از عرضه جهانی است و در شرایطی که اقتصاد جهانی در معرض ریسک رکود قرار دارد و تحریمها علیه روسیه، تولید اوپک پلاس را با محدودیت بیشتری روبرو کرده است، مصرف‌کنندگان از هر گونه کمکی استقبال خواهند کرد.
بیل فارن پرایس، مدیر شرکت اِنوِروس اینتلیجنس ریسرچ در این باره گفت: ممکن است عربستان سعودی به تولید بیشتر نفت اشاره کند اما این آگاهی وجود دارد که در آنچه می‌توانند انجام دهند، محدودیت دارند.
قدرت نفوذ سیاسی
منابع آگاه می‌گویند سعودی‌ها در حال بررسی برای پاسخ مثبت به این خواسته هستند اما عربستان سعودی سالهای متمادی از قدرت نفوذ سیاسی بزرگی برخوردار بوده و معلوم نیست توافقی حاصل خواهد شد.
نمایندگان می‌گویند سایر کشورهای اوپک پلاس بی‌سروصدا درباره بهترین راهی که می‌توانند در پیش بگیرند به تبادل نظر پرداخته‌اند. وزیران اوپک پلاس گامهای بعدی را در نشست آنلاین ۳۰ ژوئن یا در دیداری که اواخر ژوییه یا اوایل اوت برگزار می‌شود، بررسی خواهند کرد.
بعضی از تولیدکنندگان اوپک پلاس محرمانه این سوال را مطرح می‌کنند که آیا این گروه باید با تغییر به سوی یک رویکرد کمتر رسمی، به محدودیتهای خود اذعان کند. این سیستم سهمیه‌های تولید که از اواخر سال ۲۰۱۶ به اجرا گذاشته است، ممکن است تسهیل شود و به معدودی از کشورهایی که ظرفیت تولید دارند، اجازه دهد در هر سطحی که می‌خواهند تولید کنند.
به گفته نمایندگان اوپک پلاس، دیدارها ممکن است دیگر نیازی به برگزاری ماهانه که از زمان شیوع پاندمی در سال ۲۰۲۰ باب شد، نداشته باشد. پیش از شیوع پاندمی، دیدارهای اوپک پلاس معمولا هر شش ماه یک بار برگزار می‌شد.
هنوز معلوم نیست آیا چنین تغییری مورد حمایت ریاض که مکررا تاکید کرده است، بازارهای جهانی از سبک مدیریت محتاطانه اوپک پلاس اطمینان خاطر پیدا کرده‌اند، قرار می‌گیرد. به گفته یک نماینده اوپک، این کشور امیدوار است گام بعدی، با توافق جمعی و تصمیم گروهی صورت بگیرد.
منافع سیاسی
دیدار بایدن از ریاض این حقیقت را بارز می‌کند که چگونه حمله نظامی روسیه به اوکراین، توازن قدرت را به نفع عربستان سعودی تغییر داد. چهار سال پس از محکوم کردن محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی به عنوان عامل صدور حکم قتل جمال خاشقچی، رئیس جمهور آمریکا به کمک سعودی‌ها نیاز پیدا کرده است.
بدون بشکه‌های نفت بیشتر از سوی عربستان، شانس کمتری برای مهار تورمی وجود دارد که اقتصاد آمریکا را درگیر کرده است. نفت عربستان سعودی همچنین برای حمایت از تلاشهای بین‌المللی برای منزوی کردن ولاديمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه ضروری است.
روی دیگر سکه، همکاری شش ساله عربستان سعودی با مسکو است که نفوذ اوپک در بازار نفت را مستحکم کرده است. خطرات فروپاشی روابط میان دو تولیدکننده در جنگ قیمت نفت کوتاه مدتی که در آوریل سال ۲۰۲۰ به راه افتاد، به خوبی نمایان شد.
محمد بارکیندو، دبیرکل اوپک، پنجشنبه گذشته در لندن گفت: روسیه همچنان بخش مهمی از این گروه صادرکننده نفت است. ما می‌خواهیم روابط پایدار و ادامه‌دار با این کشورهای تولیدکننده داشته باشیم.