رابر آمارهای رسمی منتشرشده، در سال های 1375 تا پایان 1385 مصرف بنزین در ایران از 32.940 میلیون لیتر در روز به 73.660 میلیون لیتر در روز افزایش یافته و 2.2 برابر شده است.
افزایش بی رویه و خارج از استاندارد مصرف بنزین در کشور در سال های پیش از 1386 تا حدی نگران کننده بود که در نهایت در تیرماه 1386 دولت تصمیم گرفت برای جلوگیری از حیف و میل بیش از اندازه ثروت ملی به سهمیه بندی بنزین مبادرت کند.
سهمیه بندی بنزین هر چند در دوره ای کوتاه به برخی واکنش ها از سوی خبرگزاری های خارجی منجر شد و تعدادی از افراد ناآگاه در داخل کشور را به واکنش وا داشت، ولی بررسی آمارهای رسمی نشان دهنده آن است که این سیاست دولت به سرعت توانست نه تنها از رشد تصاعدی مصرف بنزین در کشور جلوگیری کند بلکه در نهایت به شیب منفی مصرف سوخت در کشور منتهی شد.
برابر آمارهای رسمی، روند افزایشی مصرف بنزین در کشور که در طول سال های 1375 تا 1385 از 5 درصد به 9.9 درصد افزایش یافته بود، با حرکت دولت در جهت سهمیه بندی بنزین، یکباره و در سال 1386 با کاهش 12.5 درصدی نسبت به سال 1385 روبه رو شد.
کاهش 9.21 میلیون لیتری متوسط مصرف روزانه بنزین کشور در سال 1386 نسبت به سال قبل از آن علاوه بر این که به کاهش وابستگی به خارج از کشور منجر شد، توانست از خروج سالانه حدود 3.4 میلیارد دلار ارز کشور که به علت استفاده ناصحیح از بنزین و همچنین قاچاق سوخت حیف و میل می شد، جلوگیری کند.
آنچه قابل توجه است و برابر آمارهای رسمی می توان از آن دفاع کرد، این است که حرکت سنجیده دولت در ادامه سهمیه بندی و صدور کارت های سوخت در سال های پس از 1385 به همراه اجرای قانون هدفمندی یارانه ها و منطقی کردن بهای انرژی در سال های 1389 و 1390 توانست از رشد نابهنجار و حدود 10 درصدی مصرف بنزین در کشور، همچنین از وارد آمدن خسارت های فراوان به درآمدهای ارزی کشور جلوگیری کند.
برابر آمارهای رسمی، متوسط مصرف روزانه بنزین در کشور در سال های 1385 تا پایان 1390 به ترتیب عبارت است از: 73.660، 64.450، 66.931، 64.800، 61.267 و 59.8 میلیون لیتر؛ این در حالی است که در صورت اجرا نشدن قانون هدفمندی یارانه ها و صادر نشدن کارت سوخت به همراه تعدیل در قیمت بنزین، باید شاهد آمارهایی غیر از این باشیم؛ به طوری که با توجه به رشد متوسط سالانه 10 درصدی مصرف بنزین در سال های 1375 تا 1385، باید متوسط مصرف روزانه بنزین به ترتیب سال برابر باشد با 73.66، 81.026، 89.13، 98.042، 107.85، 118.64 و 130.5 میلیون لیتر!
در واقع سهمیه بندی به همراه صدور کارت سوخت و اجرای طرح هدفمندی یارانه ها در سال های 1385 تا 1391 توانست رشد شدید مصرف بنزین در کشور را کنترل کند.
بخشی از کنترل بازار مصرف بنزین کشور مربوط می شود به توسعه و افزایش تعداد جایگاه های CNG و گازسوز شدن خودروهای کشور که البته این نیز از دیگر دستاوردهای مهم دولت در بخش حفاظت از نفت به عنوان سرمایه ملی است که آیندگان هم در آن سهم دارند.
به هر حال مجموع تمهیدات دولت در چند سال گذشته سبب شده است تا در سال های 1386 تا 1391 به جای مصرف حدود 228 هزار و 191 میلیون لیتر بنزین در کشور، تنها حدود 137 هزار و 696 میلیون لیتر بنزین مصرف شود!
بر این اساس ملاحظه می شود سیاست های دولت در بخش کنترل مصرف بنزین در کمتر از 5 سال گذشته نه تنها از دود شدن حدود 90 هزار میلیون لیتر بنزین که از خروج 90 میلیارد دلار ارز (با فرض هر لیتر بنزین فوب خلیج فارس یک دلار) که باید برای واردات بنزین تخصیص می یافت نیز، جلوگیری کرده و این یعنی یک پیروزی بزرگ در برابر تحریم های همه جانبه آمریکا و هم پیمانانش که علیه جمهوری اسلامی ایران به کار گرفته شده است.
گزارش: پیمان جنوبی
منبع آماری: شرکت پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران