بهای نفت در حال ثبت کاهش هفتگی است و شدیدترین افت کوتاه‌مدت خود از ماه مارس تاکنون را پشت‌سر می‌گذارد. در شرایطی که بازار با نگرانی‌های گسترده‌ای درباره کاهش تقاضا روبه‌رو است، از سوی دیگر احتمال کاهش بیشتر عرضه نیز پیچیدگی شرایط را بیشتر از گذشته کرده است.
در چنین شرایطی بسیاری از تحلیلگران نگاه‌های متضادی نسبت به آینده بازار دارند، برخی از شروع یک بازار خرسی سخن می‌گویند و برخی دیگر کاهش کنونی را نشانه‌ای از افت بیشتر نمی‌دانند و حتی معتقدند قیمت‌ها بالاتر هم خواهند رفت. از یک طرف، برخی از تحلیلگران مانند خاویر بلاس از بلومبرگ معتقدند که رکود اقتصادی احتمالی پیش‌رو نمی‌تواند باعث سقوط آزاد بهای طلای سیاه شود و عوامل متعددی مانند قوی بودن تقاضا در بازار فیزیکی، بازی عرضه روسیه و شدید نبودن رکود احتمالی مانع سقوط بیشتر بهای این کامودیتی می‌شود. این در حالی است که برخی از تحلیلگران نیز معتقدند که فروش‌ها در بازار به حدی عمیق و گسترده بوده‌اند که بازار با توجه به پیش رو بودن رکود اقتصادی و رشد منفی اقتصادهای بزرگی مانند ایالات متحده، بازار نفت خام را وارد فاز خرسی می‌کند.
افت قابل‌توجه هفتگی بهای طلای سیاه
پس از هفته‌ای مملو از نوسانات در بازار طلای سیاه که در آن نگرانی‌ها در مورد کاهش تقاضا با سیگنال‌هایی از عرضه کم مواجه شد، بهای نفت در حال ثبت یک افت هفتگی جدید است. شاخص نفتی وست تگزاس اینترمدییت و شاخص نفتی برنت هر دو در مسیر کاهش هفتگی بیش از ۵درصدی قرار دارند. قیمت‌های این دو شاخص در هفته گذشته بیش از ۱۶ دلار تغییر کرد که بزرگ‌ترین تغییر قیمت از ماه مارس تاکنون بوده است. هر دو شاخص کلیدی بازار در حالی در مسیر ثبت افت هفتگی هستند که این چهارمین افت هفتگی متوالی برنت است و وست تگزاس اینترمدییت نیز پس از رشد قیمت هفته گذشته حالا در مسیر کاهشی قرار گرفته است. گفتنی است که شاخص نفتی برنت در روز سه‌شنبه کاهشی ۷۳/ ۱۰دلاری در هر بشکه را به ثبت رساند که سومین سقوط بزرگ قیمت این قرارداد از زمان شروع معاملات آن در سال ۱۹۸۸ تاکنون بوده است.
تا زمان نگارش این گزارش در ساعت ۱۶:۲۵ روز جمعه، بهای هر بشکه نفت خام برنت با ۸ سنت کاهش نسبت به قیمت بسته‌شده روز پنجشنبه، به ۵۷/ ۱۰۴دلار رسیده است که نشانگر افت اندک ۰۸/ ۰درصدی در روز جمعه است. شاخص نفتی وست تگزاس اینترمدییت نیز کاهشی ۳۶سنتی داشته و به قیمت ۳۷/ ۱۰۲دلار در هر بشکه معامله می‌شود. این شاخص نیز افت جزئی ۳۵/ ۰درصدی را برای خود به ثبت رسانده است. سرمایه‌گذاران در بازار همچنان نگران هستند که سیاست‌های پولی محدودکننده فدرال رزرو آمریکا نویددهنده یک رکود تازه در بازار باشد و نفت نیز در کنار سایر کامودیتی‌ها به کاهش قیمت خود ادامه دهد. گفتنی است که کریستوفر والر و جیمز بولارد، دو تن از افراطی‌ترین سیاستگذاران فدرال رزرو، از افزایش ۷۵ واحد دیگر نرخ بهره برای مهار تورم فزاینده حمایت کرده‌اند. سناریوی رکود اقتصادی در آمریکا و دیگر اقتصادهای بزرگ و کاهش رشد آنها، ترس از تخریب و کاهش تقاضا در بازار را به وجود آورده است.
با این حال، سینگال‌هایی که از بازار فیزیکی و به‌ویژه در آمریکا دریافت می‌شوند، کماکان قوی هستند. همچنین ممکن است به دلیل حکم یک دادگاه روسی، یکی از اصلی‌ترین مسیرهای صادراتی نفت قزاقستان بسته شود که به اختلال عرضه دامن خواهد زد. ضمن آنکه با بالا گرفتن تنش و درگیری در لیبی، احتمال ازسرگیری یک جنگ داخلی خونین و تمام‌عیار وجود دارد که به افت بیشتر عرضه منجر خواهد شد. در همین حال، چین نیز در تلاش است که رشد اقتصادی خود را پس از دوران قرنطینه که در شش ماه نخست سال به رشد اقتصاد این کشور آسیب زد افزایش دهد.گفتنی است که به‌رغم افت شدید نفت در هفته گذشته و کاهش‌های پیشین، کماکان بهای نفت بیش از ۳۵درصد بالاتر از زمان پیش از جنگ اوکراین است.
رکود اقتصادی بازار خرسی را با خود می‌آورد؟
الکس کیمانی، ستون‌نویس اویل پرایس، در تحلیل جدیدی پیش‌بینی کرده که بازار نفت در نتیجه ترس فزاینده از رکود اقتصادی، وارد فاز خرسی شود. او با اشاره به عملکرد بسیار ضعیف سهام شرکت‌های نفت و گاز در روزهای پایانی هفته گذشته، درباره افت شدید قیمت نفت در هفته پیش و روند نزولی‌ای که در بازار انرژی شکل گرفته می‌گوید بازاری که از تمام بازارهای کالایی عملکرد بهتری در ماه‌های اخیر داشت، حالا تقریبا در همه چیز عملکرد ضعیفی دارد. کیمانی معتقد است که ماه‌ها کاهش نقدینگی، فروش سنگین و فعالیت‌های مرتبط با پوشش ریسک تولیدکنندگان نفت باعث تقویت کاهش بهای این کامودیتی شده است. با این حال کیمانی می‌گوید موضع تند فدرال رزرو درخصوص افزایش نرخ بهره و نگرانی در مورد رکود اقتصادی احتمالی، مهم‌ترین محرک تضعیف بازار طلای سیاه بوده است. این تحلیلگر معتقد است که اجرای ایده افزایش ۵۰ تا ۷۵ واحدی نرخ بهره در ماه جولای، می‌تواند باعث افت عمیق‌تری در بازار شود و گاوهای بازار نفت فرصتی برای خودنمایی پیدا نخواهند کرد.
با این حال، کیمانی در این زمینه بدبین نیز هست و می‌گوید که سیگنال‌های بازار فیزیکی، خطر تخریب عرضه قزاقستان و لیبی می‌تواند محدودیت عرضه در بازار را تنگ‌تر کند. همچنین او نگران است که اقدام آمریکا در تعیین محدودیت برای قیمت نفت روسیه ممکن است به جنگی فاجعه‌بار در بازار نفت تبدیل شود و با مقابله به مثل پوتین، قیمت‌ها به سرزمین‌های نامشخصی پرتاب شوند. این تحلیلگر با اشاره به هشدار هفته پیش جی‌پی مورگان چیس درباره رسیدن قیمت نفت تا ۳۸۰ دلار در هر بشکه در صورت تلافی‌جویی روسیه، خطر چنین سناریویی را جدی دانست.
بلاس: سقوط شدیدی در کار نیست
اما خاویر بلاس، ستون‌نویس بلومبرگ، برخلاف کیمانی معتقد است که رشد اقتصاد جهانی به قدری کند نخواهد شد که رکود باعث سقوط شدید قیمت نفت در بازار شود. بلاس می‌گوید به‌رغم فروش بی‌رحمانه و گسترده بازار که نگرانی‌هایی درباره تکرار چرخه رکود و رونق ۲۰۰۸ ایجاد کرد، این بار، برخلاف ۲۰۰۸ تنها در بازار مالی نفت ضعف مشاهده می‌شود که در تضاد با بازار قوی فیزیکی طلای سیاه است. این تحلیلگر باور دارد که بی‌تردید چشم‌انداز نفت برای ماه‌های آینده و سال ۲۰۲۳ طی یک ماه گذشته بدتر شده است. طبق این تحلیل، رکود و تضعیف شدید اقتصاد اروپا، افزایش قیمت شدید گاز طبیعی و برق که سلامتی بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا را در معرض خطر قرار داده، در کنار کاهش نسبی تقاضا برای خرده‌فروشی حامل‌های سوخت که قیمت آنها به اوج‌های تاریخی رسیده بودند و کاهش اندک عرضه نفت روسیه، توضیح‌دهنده سقوط هفته گذشته و کاهش‌های پیش از آن است. اما برای آنکه بهای نفت سقوط شدیدتری داشته باشد و به طور پایدار به سطوحی در حد ۸۰ تا ۹۰دلار در هر بشکه برسد، باید رکود اقتصادی بسیار وسیع‌تر و شدیدتری رخ دهد.
بلاس همچنین می‌گوید که در‌حال‌حاضر بازار فیزیکی بسیار قوی باقی مانده است و افزایش تولید اوپک‌پلاس و بهبود تقاضا از سوی چین می‌تواند به محدودیت بیشتر عرضه در بازار و افزایش قیمت‌ها کمک کند. اما در شرایط کنونی اقدام آمریکا در راستای عرضه نفت از ذخایر استراتژیک خود به میزان یک میلیون بشکه در روز باعث شده که قیمت‌ها محدود شوند؛ ولی این شرایط در خوش‌بینانه‌ترین حالت برای مصرف‌کنندگان تا ماه اکتبر ادامه دارد. در صورتی که روسیه هم مانع صادرات بخشی از نفت قزاقستان شود و صادرات خود را نیز کاهش دهد، تمام بازار طلای سیاه باید شاهد مجدد افزایش قیمت‌ها باشد.