اولویت‌های برجامی اقتصاد

جمشید عدالتیان

اقتصاد ایران در طول سال‌های گذشته با انواع تحریم‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی رو به رو بوده و همین موضوع باعث شده شرایط چه برای تولید داخلی و چه برای حضور در بازارهای بین‌المللی و تجارت پیچیدگی‌های خاص خود را دارد. همانطور که تمامی مقامات سیاسی کشور تاکید کرده‌اند، باید یکی از اصلی‌ترین اولویت‌های ما این باشد که در کوتاه‌ترین زمان ممکن، توافق حاصل شده و تحریم‌های علیه ما برداشته شوند اما در عین حال باید توجه کرد که این تمام موضوع نیست و تا زمانی که برخی مقدمات داخلی در اقتصاد ایران فراهم نشود، حتی استفاده از تمام ظرفیت‌های لغو تحریم‌ها نیز ممکن نخواهد بود.

ما باید طوری به شرایط نگاه کنیم که انگار تحریم‌ها بناست باقی بماند و حالا باید طوری برنامه‌ریزی کرد تا کمترین میزان محدودیت برای اقتصاد کشور به وجود بیاید. در واقع ما نباید فراموش کنیم که اقتصاد ایران در کنار تحریم‌های خارجی، با مشکلات و محدودیت‌های داخلی نیز مواجه بوده و باید تحت تاثیر واقعیت‌ها، محدودیت‌های داخلی کنار بروند.

برخی سیاست‌های غلط ما در سال‌های گذشته خود به عاملی برای از دست رفتن فرصت‌ها بدل شد. مثلا در زمانی که نرخ ارز در اقتصاد ایران بالا رفت، شانس رقابت ما در بسیاری از بازارهای منطقه نیز افزایش یافت. در بعضی زمان‌ها، قیمت کالاهای ایرانی در بازار کشورهای همسایه حتی از محصولات داخلی خود آن کشور‌ها نیز ارزان‌تر تمام می‌شد. یعنی ما می‌توانستیم در آن دوره با حضور قدرتمند در بازارها، سهم خود از بازار کشورهای مختلف را افزایش دهیم و البته با رقابتی کردن قیمت‌ها و بالا بردن کیفیت کاری کنیم که دیگر کشورها نیز کاری سخت برای رقابت با ما پیدا کنند.

اما متاسفانه برخی محدودیت‌های داخلی و نبود زیرساخت‌های لازم برای افزایش کیفیت محصولات یا معرفی برندهای ایرانی موجب شد کار ما در این حوزه بسیار دشوار شود و برخی فرصت‌ها از دست رفتند. در حال حاضر نیز باید نگاه ما داخلی باشد. یعنی با حمایت از تولیدات واقعی، باید اقتصاد ما از درون تقویت شود. در چنین فضایی با کنار رفتن محدودیت‌ها امکان توسعه قابل توجه صادرات داخلی افزایش خواهد یافت و همین موضوع خود به عاملی بدل می‌شود که تحریم‌ها در آینده دشوارتر شود زیرا دیگر نادیده گرفتن اقتصاد ایران در بستر جهانی ممکن نیست.