محمدعلی وکیلی
سال‌هاست که بحران‌های مختلف گریبان کشور را رها نمی‌کند. انگار کم کم داریم به زیست در بحران عادت می‌کنیم. پیرامون چرایی و چگونگی این بحران‌ها زیاد نوشته‌ام. علل مختلفی در کار است که چنین میانه بحران گیر افتاده ایم. یک عامل مهم سرریز کردنِ بحران‌ها یا دستکم تشدید این بحران‌ها، فرسایش زیرساخت‌های کشور است. کشور در حوزه‌های مختلف کلنگی شده است. بخش‌های مختلف به علت عدم سرمایه گذاری رو به اضمحلال است.
ناوگان هوایی، صنعت، زیرساخت‌های عمرانی و... همه کلنگی شده اند. چیزی که کلنگی شد هر روز یکجایش می لنگد و از جایی به بعد خرجش از منافعش بیشتر می‌شود.
در بسیاری از بخش‌ها نرخ استهلاک در ایران از ارزش دارایی جلو افتاده است. اساساً یکی از دلایل آسیب پذیری ما همین است. ما در نتیجه عدم نوسازی کشور، بسیار پرخرج شده ایم. هزینه کشورداری ما سرسام آور شده است. بخش‌های مختلف و اساسی کشور زیان‌ده شده‌اند و با زور و حمایت یارانه‌های پنهان و آشکار می‌چرخند. این عدم نوسازی و بازسازی این بخش‌ها را بیش از گذشته به این حمایت‌ها معتاد کرده است. به همین سبب به محض کوچک‌ترین تحریم و درنتیجه اخلال در تزریق این حمایت، این بخش‌ها به روغن‌سوزی می‌افتند. این در حالی است که همسایگان با سرعت فوق تصور در حال سازندگی و مدرن‌سازی کشور خود هستند.
در این وضعیت مزیت‌های اقتصادی ما یک به یک ازدست می‌رود. همه در اخبار شنیده اند که برخی از کشورهای حاشیه خلیج فارس با بهره از نسل جدید کشاورزی توانسته‌اند به صادرات محصولات کشاورزی هم برسند. یعنی آن کشورهای بیابانی و کم آب توانستند با کشاورزی مدرن و بهینه، این مزیت اقتصادی را بدست آورند. اما ما با وجود ظرفیت خدادادی در این عرصه، به علت کشاورزی سنتی و پرهزینه این بازار را تا حد زیادی ازدست داده ایم. با ده‌ها مثال دیگر در این عرصه‌ها می‌توان نشان داد که کلنگی بودن زیرساخت ها تا کجا ما را از امکان های قبل و جدید محروم کرده است. حتی همسایگان با ایجاد جاذبه های حداکثری، در حال جذب ته مانده نخبگان و کارآفرینان کشورمان هستند. اگر این وضعیت ادامه پیدا کند در چند سال آینده منابع انسانی همچون زیرساخت ها کلنگی و از رده خارج خواهند شد. هیچ فکر جدی به حال نیروی انسانی کشور نمی‌شود. در این وضعیتِ کلنگی، همه منابع کشور خصوصاً منابع انسانی سوخت می شود. با این شرایط ما به طور اورژانسی به مدرن سازی کشور نیازمندیم. این امر به سرمایه نیاز دارد. لذا ضرورت دارد تا با حل و فصل مشکلات کشور با نظام بین‌الملل و ایجاد ارتباطات گسترده با جهان و انتخاب رویکرد تعامل و جذب سرمایه‌گذاری جلوی اضمحلال منابع کشور گرفته شود. این امر ضرورتی آشکار و عاجل است.