براساس اعلام نظر کارشناسان خاموشی صنایع در تابستان تاکنون خسارت‌های جبران‌ناپذیری را به بخش‌های مختلف تولیدی وارد کرده و سبب کاهش چشمگیر بازدهی تولید بسیاری از صنایع شده است.
قطعی برق هزینه‌های تولید را در برخی صنایع حداقل ۲۰ درصد افزایش می‌دهد. برآورد شده این خاموشی‌ها ماهانه یک میلیارد دلار به اقتصاد کشور زیان وارد می‌کند که معادل نیمی از سرمایه ساخت یک نیروگاه ۴ هزار مگاواتی است. طبق نظرسنجی‌ها، میزان خسارت‌های وارده به بنگاه‌های مورد ارزیابی که اغلب کوچک و متوسط هستند، بین ۱۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان برآورد می‌شود. در چنین وضعیتی نرخ برخی محصولات تولیدی در بازار به دو تا چند برابر رسیده که هم تولید را با مشکل مواجه کرده و هم بازار را به‌هم ریخته است.
برای قطعی گاز در زمستان از حالا تدبیر شود
دبیر انجمن صنفی صنعت سیمان گفت قطعی گاز صنایع در زمستان سال گذشته، منجر به تحمیل هزینه چند100 میلیون تومانی مازاد در حمل‌ونقل به کارخانه‌های سیمان شد. وی با تاکید بر اینکه کارخانه‌های سیمان تمایلی به استفاده از مازوت ندارند، اظهار کرد: از امروز باید برای زمستان پیش رو تدبیری اندیشید تا از بروز مشکلات دوباره جلوگیری شود.
عبدالرضا شیخان درباره زیان این صنعت از قطعی گاز در زمستان گذشته، اظهار کرد: به‌دلیل عدم مدیریت فرآورده‌های نفتی، میزانی که می‌توانستیم در تابستان ذخیره کنیم، محقق نشد. شیخان گفت: در آن مقطع که سیمانی‌ها به‌سبب قطعی گاز به‌دنبال مازوت بودند، نیروگاه‌ها نیز با همین مشکل روبه‌رو شده بودند و تقاضای خرید مازوت بالا رفت؛ بنابراین هجمه زیادی به بخش ترابری مازوت در کشور وارد شد و عملا پالایشگاه‌های نزدیک به کارگاه‌های تولیدی یا شرکت پخش فرآورده‌های نفتی که موظفند از نزدیک‌ترین واحد پالایشگاهی، مازوت تحویل کارخانه‌ها دهند، تامین مازوت را به پالایشگاه‌های دورتر محول می‌کردند؛ در نتیجه کرایه حمل قابل‌توجهی به کارخانه‌ها تحمیل شد. کماکان نیز بار این مشکل بر دوش ماست و راه‌حلی هم برای آن اندیشیده نشده است.
هزینه‌های مازاد
وی با اشاره به اینکه استفاده از مازوت هزینه مضاعفی به صنایع سیمانی تحمیل می‌کند، گفت: گاز در کارخانه تحویل گرفته می‌شود و مازوت را باید در پالایشگاه تحویل بگیریم. متوسط هزینه حمل مازوت به کارخانه‌ها ۵۰۰ تومان است که برخی مواقع تا لیتری ۱۰۰۰ تومان هم افزایش پیدا می‌کند، اما به‌طور متوسط به‌ازای هر لیتر، ۵۰۰ تومان هزینه مازاد از کارخانه‌ها دریافت می‌شود که خود نوعی زیان مستقیم است. علاوه بر این هزینه گاز ۱۵ روز تا یک ماه، پس از مصرف پرداخت می‌شود، اما هزینه مازوت را علی‌الحساب دریافت و از دو هفته تا یک ماه بعد حمل می‌کنند.
دبیر انجمن صنفی صنعت سیمان با بیان اینکه سال گذشته ۵۹۰ تا ۶۰۰ میلیون لیتر مازوت مصرف شد، اظهار کرد: حدود چندصد میلیون تومان هزینه مازاد به ۶۵ کارخانه سیمان خاکستری تحمیل شد.
وی تصریح کرد: در جلساتی که در این زمینه داشته‌ایم، تقاضا کردیم اجازه دهند از ابتدای سال (اردیبهشت) ذخیره‌سازی با ارائه تسهیلات انجام شود و شرایط را برای ذخیره‌سازی آسان‌تر کنند؛ به‌عبارت دیگر باید اجازه دهند خریدها را انجام دهیم و هزینه را هم براساس نرخ مصوب (۵۰۰ تومان) پرداخت کنیم.
در گذشته، شرکت پخش معتقد بود باید تفاوت این نرخ مصوب تا نرخ فوب خلیج‌فارس سفته داده شود، اما به‌دلیل اینکه ارائه سفته برای کارخانه‌ها، بار مالی سنگینی ایجاد می‌کند، این کار انجام نشد و طی توافق با وزارت نفت، مقرر شد به‌جای سفته، چک دریافت کنند و مازوت خریداری کنیم.
سیمانی‌ها تمایلی به مازوت‌سوزی ندارند
این فعال صنعت سیمان در ادامه گفت: ما نسبت به استفاده از مازوت نیز معترض هستیم، چراکه کارخانه‌های سیمان ما مجهز به تجهیزات گاز شهری شده‌اند و جایگزینی مازوت که آلودگی بسیار بالایی ایجاد می‌کند، برای کارخانه‌های سیمان هزینه و خسارت تجهیزات را در پی دارد. علاوه بر این به‌سبب آلودگی‌های محیط‌زیستی به بسیاری از کارخانه‌های شهرهای بزرگ (حدود ۱۰ تا ۱۲ کارخانه در مراکز استان‌ها همچون خراسان رضوی، فارس، تهران، البرز و...)، اجازه استفاده از مازوت داده نمی‌شود؛ از همین رو این کارخانه‌ها عملا نه گاز دارند و نه مازوت.
شیخان در ادامه تصریح کرد: هرچند باتوجه به سازکار بورس کالا و برهم نخوردن عرضه و تقاضا نرخ در سال گذشته تغییری نکرد، اما هزینه اضافی از این طریق به این صنعت تحمیل شد؛ بنابراین ترجیح ما این است باوجود افزایش هزینه‌ها، تولید را ادامه دهیم و افزایش نرخ را در دوره‌های بعدی در قیمت‌های پایه اعمال کنیم.
وی با تاکید بر اینکه سیمان تاثیر بسیاری بر سایر بازارها دارد و باید به سهامداران خرد این بازار هم اهمیت داد، گفت: ما به‌عنوان تولیدکننده از وزارت نفت و وزارت صمت می‌خواهیم که به‌جای قطع گاز، تمهیدی برای این موضوع بیندیشند و ضروری است از حالا به فکر بود تا در زمستان به مشکلات سال‌های گذشته، دچار نشویم. شاید بهتر باشد بگوییم از امروز باید به فکر تامین برق در تابستان سال آینده هم باشیم، زیرا طبق ماده ۲۵ قانون بهبود مستمر فضای کسب‌وکار، واحدهای تولیدی صنعتی و کشاورزی نباید در اولویت قطع برق، آب، گاز، مخابرات و سایر خدمات باشند. بر این اساس، همه خسارت‌های ناشی از کمبود و قطعی برق و سایر منابع انرژی که به بخش تولید و صنعت تحمیل می‌شود باید توسط دولت و حاکمیت جبران شود.
شکست خاموشی با قطع برق صنایع!
شهباز حسین‌پور، نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با اشاره به قطع برق برخی صنایع در تابستان جاری گفت: قطعی گسترده برق صنایع نه‌تنها باعث وارد شدن خسارت زیاد به کارخانه‌ها و سهامداران شده، بلکه زمینه گرانی لجام‌گسیخته برخی از اقلام مانند سیمان را در بازار فراهم کرده است.
وی در گفت‌وگو با آفتاب‌نیوز به این نکته اشاره کرد که برق ۴۵۰ واحد صنعتی بزرگ کشور، در هفته از ساعت ۱۱ تا 23:30 قطع می‌شود و فعالان صنفی به‌ویژه در حوزه سیمان، فولاد و پتروشیمی، این قطعی‌های گسترده را زمینه‌ساز افزایش قیمت‌ها معرفی کرده‌اند.
آفتاب‌نیوز از قول مدیرعامل یک شرکت خصوصی همکار در حوزه توزیع نیروی برق اعلام کرد: دولت خلاف آنچه گفته می‌شود، برنامه قطعی برق مشترکان عادی را نیز کنار نگذاشته، بلکه آن را از شهرهای بزرگ، عموما میان شهرها و روستاهای مختلف، سرشکن کرده است.
شرکت توزیع نیروی برق استان خوزستان از جمله شرکت‌های توزیعی است که از قطعی برق با برنامه برخی مناطق شهرستان آبادان خبر داد.
بنا بر اطلاعیه‌های شرکت توزیع نیروی برق تهران، به‌نظر می‌رسد برنامه خاموشی‌ها در تهران فقط محدود به مشترکان پرمصرف و ادارات است.
برای نمونه به نقل از سایت این مجموعه، روز سه‌شنبه، ۲۵ مرداد، برق بیش از ۳۰ اداره پایتخت که به اخطارهای داده شده مبنی بر لزوم کاهش مصرف برق توجهی نکرده بودند قطع شد. همچنین روز قبل از آن، برق ۱۶ اداره پرمصرف دیگر در این شهر قطع شد.
توانیر برنامه‌های خاموشی را «برنامه اضطراری مدیریت بار» می‌نامد و کمتر از کلمه خاموشی استفاده می‌کند. به‌علاوه بسیاری از اطلاعیه‌های خاموشی برق، به‌جای انتشار از مجاری رسمی و سایت شرکت توزیع نیروی برق، در کانال‌ها و پیج‌های محلی انتشار می‌یابند. اپلیکیشن خاموشی برق ۱۲۱ نیز خاموشی‌های مختلفی را برای استان‌های اردبیل، بوشهر، قزوین، گلستان، همدان، خراسان جنوبی، مرکزی، کهگیلویه‌وبویراحمد و چند استان دیگر اطلاع‌رسانی کرده است.
سخن پایانی
با یک حساب سرانگشتی می‌توان دریافت واحدهای تولیدی و صنعتی بر اثر قطع برق در تابستان و گاز در زمستان متحمل چه خسارت سنگینی می‌شوند که این ضرر و زیان در نهایت از جیب مصرف‌کننده نهایی پرداخت می‌شود. بر این اساس تنها صنعتگران نیستند که چشم‌انتظار بهبود شرایط تامین انرژی هستند، بلکه این مطالبه‌ای عمومی و توقعی جمعی است.