پیمان قناعتی‌فرد : تاثیر کاهش ۱۰۰هزار بشکه‌ای اوپک‌پلاس در بازار جهانی چگونه خواهد بود؟ به گفته کارشناسان با توجه به تقاضای نزدیک به ۱۰۰میلیون‌بشکه‌ای بازار جهانی، این میزان کاهش، بازار را با خطری مواجه نمی‌کند اما دردی هم از اروپایی‌های در آستانه فصل سرما دوا نخواهد کرد. از طرفی برخی برنامه تعیین سقف قیمتی برای نفت روسیه را از همین حالا شکست‌خورده می‌دانند، چراکه ژاپن چاره‌ای جز استفاده از انرژی روسیه ندارد. البته دیروز بهای هر بشکه نفت برنت در کانال ۹۰دلار، یعنی کانال مدنظر اروپایی‌ها معامله شد. آمریکا هم که تا هفته گذشته در حال برداشت از ذخایر استراتژیک بود، «آمادگی برای تعدیل فوری» خود را اعلام کرد. البته قیمت بنزین یکی دیگر از مشکلات ایالات متحده است که بایدن را در کشاکش انتخابات میان‌دوره‌ای دچار سردرگمی کرده است؛ آن هم در زمانی که تحلیلگران سیگنال کاهش تولید شاهزاده سعودی را پیامی به جو بایدن می‌دانند و در فضایی که توافق با شاهزاده سعودی «ساده‌لوحانه به نظر می‌رسد.»
برنت در کانال دلخواه اروپا
اوپک‌پلاس روز دوشنبه با کاهش عرضه نفت خام به منظور افزایش قیمت نفت موافقت کرد. بسیاری این تصمیم را به منزله نادیده گرفتن درخواست دولت‌های غربی تعریف کردند که در مواجهه با بحران فزاینده انرژی جهانی و برای مهار تورم تعریف شده است. به گزارش فایننشال‌تایمز کاهش تولید اوپک‌پلاس دو پیام داشت: «عرض‌اندام سعودی مقابل اوپک و متحدانش از جمله روسیه، و دفاع از قیمت جهانی نفت.» بیل فارن پرایس، مدیر شرکت مشاوره انوروس، دراین‌باره می‌گوید: «این مساله ابعاد سیاسی دارد. روسیه می‌خواهد غرب را به پرداخت تاوان تحریم‌هایی که علیه مسکو اعمال کرده است، وادار کند. در این مسیر چه راهکاری برای مسکو بهتر از اینکه شرکای خود را در اوپک‌پلاس با سیاست‌های انقباضی نفتی همراه کند. به همین سبب امید واهی بایدن برای دستیابی به نوعی توافق با عربستان سعودی، ساده‌لوحانه به نظر می‌رسد.»
تغییر سیاست اوپک‌پلاس نقطه پایانی است بر ماه‌ها تلاش در راستای افزایش عرضه نفت که در اوایل سال جاری و متعاقب حمله روسیه به اوکراین، تراز قیمت برنت را به بالاترین سطح از ژوئیه رساند.اما در هفته‌های اخیر، زدن چوب حراج بر نفت برنت به دلیل نگرانی‌های فزاینده از بحران رکود در اروپا، در کنار کاهش تقاضا از سوی چین، قیمت این شاخص را به زیر ۱۰۰دلار در هر بشکه رساند. روند سریع و نزولی کاهش قیمت نفت در هفته گذشته منجر به تصمیم برخی از اعضای اوپک‌پلاس برای کاهش تولید شد. برنت روز دوشنبه در لندن و پس از پایان نشست اوپک‌پلاس، ۴درصد افزایش یافت و در قیمت ۶۰/ ۹۶دلار در هر بشکه معامله شد.
شاخ‌و‌شانه سعودی
متیو هالند، تحلیلگر ژئوپلیتیک در موسسه مشاوره انرژی اسپکتس، در مصاحبه با فایننشال تایمز گفت: «کاهش عرضه این پیام را برای بازار دارد که اعضای اوپک‌پلاس چنانچه در مورد کاهش قیمت نفت احساس خطر کنند، به‌سرعت واکنش نشان داده و تصمیمات مقابله‌ای اتخاذ خواهند کرد.» از سوی دیگر، تحلیلگران اعتقاد دارند سیاست کاهش تولید، فارغ از چالش قیمت، مبنای ژئوپلیتیکی نیز دارد. شواهد نشانگر این است که سیاست کاهش تولید به فاصله کوتاهی پس از توافق کشورهای گروه ۷ برای اعمال سقف قیمتی بر صادرات نفت روسیه، نهایی شد. علاوه بر این، کاهش تولید اوپک‌پلاس زمانی علنی شد که تنها ساعاتی از اعلام مسکو مبنی بر قطع شریان اصلی تامین گاز اروپا (نورد استریم ۱) تا زمان لغو کامل تحریم کشورهای غربی علیه این کشور می‌گذشت.
اعلام تصمیم کاهش تولید اوپک‌پلاس در حالی است که آمریکا و دیگر کشورها یک گام دیگر به توافق هسته‌ای با ایران نزدیک می‌شوند. توافقی که در صورت تحقق، به تحریم‌های بخش نفت این کشور پایان داده و در نتیجه منجر به افزایش عرضه نفت در سطح بازار جهانی خواهد شد. بنا به اظهار رعد الکادیری، کارشناس انرژی، «این کاهش تولید، پیامی برای ایالات متحده و جامعه بین‌المللی دارد. در صورتی که مصرف‌کنندگان نفت به تلاش برای مداخله در بازار ادامه دهند، خواه از طریق وضع سقف قیمتی و عرضه ذخایر استراتژیک، و خواه تلاش برای بازگرداندن نفت ایران به بازار، ما عقب نخواهیم نشست.» در بیانیه اوپک‌پلاس آمده است که «مدیریت نوسانات بیشتر قیمت‌ها، مستلزم ارزیابی مستمر شرایط بازار و آمادگی برای تعدیل فوری تولید در اشکال مختلف و در صورت نیاز است.»
ذخایر آمریکا جواب می‌دهد؟
کاخ سفید اعلام کرد بایدن «بر لزوم عرضه انرژی مناسب در راستای حمایت از رشد بهره‌وری اقتصادی تاکید دارد.» کریستیان مالک، تحلیلگر جی پی مورگان، گفت این تصمیم به منزله سرآغاز «عصری جدید» برای اوپک‌پلاس و مسیر آینده آن تلقی می‌شود. این تصمیم اما همزمان با عمیق‌تر شدن بحران انرژی در اروپا زنگ هشدار رکودی عمیق‌تر را به صدا درآورده است. این در حالی است که قاره سبز مدت‌هاست دست به گریبان چالش‌هایی نظیر افزایش قیمت حامل‌های انرژی مانند گاز طبیعی و برق است. در ایالات متحده، بایدن ماه‌هاست برای تعدیل قیمت افسارگسیخته بنزین مبارزه می‌کند. در این راستا کاخ سفید بارها با عربستان سعودی برای افزایش عرضه نفت، رایزنی کرده است.
ایالات متحده و سایر کشورهای غربی مدتی است نفت خام را از محل ذخایر استراتژیک خود به بازار عرضه می‌کنند. به اعتقاد تحلیلگران، این اقدام به جلوگیری از افزایش مهارگسیخته قیمت‌ها پس از آغاز نبرد تمام‌عیار مسکو در اوایل سال جاری کمک کرد. افرادی که با سیاست نفتی عربستان آشنا هستند اعتقاد دارند تصمیم روز دوشنبه اوپک‌پلاس همچنین نشانگر نگرانی پادشاهی عربستان از فاصله گرفتن قیمت نفت از توازن عرضه و تقاضا در زمان بروز نوسانات در بازارهای انرژی است. شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان، وزیر نفت عربستان سعودی، هفته گذشته هشدار داده بود با توجه به آنچه به تعبیر او «قطع ارتباط بین بازارهای مالی و فیزیکی نفت» است، احتمال کاهش تولید وجود دارد. تحلیلگران باور دارند عربستان سعودی در عین حال که نگران بی‌تفاوتی و موضع منفعلانه بازار نفت است، افزایش قیمت نفت را هدف نهایی قرار داده است.