سال هم جدید شد و هنوز همان مشکلات قدیمی گریبان ما را گرفته است. با تمام گرانی و تورمی که در آمار و ارقام ارایه شده و واضح‌تر از آن در خیابان‌ها مشاهده می‌کنیم، گویی تنها قیمت سوخت است که همچنان ارزان باقی مانده و همین مساله موجب شده است که توجه قاچاقچیان به مرز‌های گسترده کشور بیش از گذشته باشد.
در واقع قیمت سوخت چنان جذاب شده است که گویا قاچاق مواد مخدر هم در مقایسه با آن چندان سودده به نظر نمی‌رسد و بسیاری از افرادی که تا پیش از این در آن حرفه مشغول به کار بوده‌اند، با حفظ سمت تغییر حوزه داده و به قاچاق سوخت رو آورده‌اند.
در این حال مصطفی کشکولی، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی در روزهای پایانی اسفند ماه در جمع خبرنگاران در تشریح مهم‌ترین دلایل افزایش قاچاق فرآورده‌های نفتی گفت: قیمت پایین، نحوه ترانزیت مشتقات نفتی و اختلالاتی در نظام توزیع سوخت در بدنه شرکت پخش مهم‌ترین دلایل قاچاق سوخت است.
اگر دلایل ذکر شده را تنها عوامل جذابیت قاچاق، یا حداقل دلایل اصلی قاچاق در نظر بگیریم، گویا نحوه ترانزیت و اختلالات توزیع سوخت چیزی نیست که به این سادگی‌ها قابل حل باشد و در این میان تنها قیمت‌هاست که می‌تواند افزایش پیدا کند، چه اینکه این موردی است که مردم نیز به آن عادت دارند.
بر همین اساس در حالی که حواشی بالای قاچاق سوخت، حتی قاچاق مواد مخدر را هم به حالت نیمه تعطیل در آورده است، مجلس و دولت برای افزایش قیمت گازوییل در مرزها به توافقات اولیه دست یافته‌اند.
چنانچه آمار‌ها نمایان می‌سازند، با افزایش قیمت دلار به بالای سه هزار تومان، متوسط قاچاق سوخت به کشورهای همسایه به روزانه 7 تا 10 میلیون لیتر بنزین و گازوییل رسیده است که این میزان سوخت عمدتا به کشورهای افغانستان و پاکستان قاچاق می‌شود.
با این وجود آنچه در این میان مطرح می‌شود، این است که اگر این توافقات به نتایج نهایی برسد، افزایش قیمت سوخت باید به چه میزان باشد تا ریشه قاچاق حد اقل به طور ناقص خشکانده شود و نه اینکه تنها تا حدودی از میزان آن کاسته شود که آن هم در اکثر مواقع به طور موقت است.
به گزارش مهر، رشد 5 تا 7 درصدی مصرف بنزین و گازوییل در ماه‌های اخیر هم حاکی از آن است که در شرایط فعلی بیش از تقاضای واقعی فرآورده‌های نفتی در کشور مصرف می‌شود و حتی برخی از کشورهای همسایه با افزایش قاچاق سوخت، مذاکرات خود را برای امضای قراردادهای خرید فرآورده نفتی از ایران به حالت تعلیق درآورده‌اند.
افزایش حجم قاچاق گازوییل به پاکستان حتی منجر به واکنش برخی از خبرگزاری‌های بین‌المللی در روزهای اخیر شده است و این رسانه‌ها چراغ سبز مسوولان امنیتی و مرزبانی پاکستان برای تسهیل و تسریع در قاچاق بنزین و گازوییل از ایران به شهرهایی همچون مند، کویته، تربت و نوشکی در ایالت بلوچستان این کشور همسایه خبر داده‌اند.
در همین حال رویترز با انتشار گزارشی، تاکید می‌کند که افزایش قاچاق فرآورده‌های نفتی منجر به کاهش چشمگیر قاچاق مواد مخدر شده است و حتی قاچاقچیان موادمخدر به دلیل حاشیه سود قاچاق فرآورده‌های نفتی وارد گود تجارت سوخت شده‌اند.
نقش مهاجرت کارت‌های سوخت در قاچاق
هر چند شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی اعتقادی به مهاجرت کارت‌های سوخت ندارد و این موضوع را رد می‌کند اما ستاد مدیریت حمل‌ونقل و سوخت کشور یکی از دلایل افزایش قاچاق بنزین و گازوییل را مهاجرت کارت‌های سوخت اعلام می‌کند.
سیدمجتبی شفیعی، رییس ستاد مدیریت حمل‌ونقل و سوخت کشور هم با اشاره به طراحی و راه‌اندازی سامانه‌ای برای پایش تراکنش کارت‌های هوشمند سوخت اعلام کرده است: تا پایان فروردین‌ماه تمامی کارت‌های هوشمند سوخت کرایه‌ای غیر فعال خواهند شد.
به گفته این عضو کابینه دولت دهم آن دسته از کارت‌های هوشمند سوختی که مصرف غیر واقعی و غیر استاندارد دارند قطعا غیر فعال می‌شوند.
احتمال افزایش قیمت گازوییل در مرزها
پس از اجرای فاز اول قانون هدفمندسازی یارانه‌ها گازوییل در داخل کشور به صورت دو نرخی 150 و 350 تومان به ناوگان حمل‌ونقل، صنایع و نیروگاه‌ها تحویل داده می‌شود.
به عبارت دیگر هم‌اکنون قیمت هر لیتر گازوییل در ایران در مقایسه با بازار فوب خلیج فارس حدود 16 سنت است اما در کشوری همچون پاکستان قیمت هر لیتر گازوییل حدود یک دلار و شش سنت تحویل مصرف‌کنندگان می‌شود.
مسوولان دولتی هم با اشاره به ارزانی قیمت گازوییل در داخل کشور معتقدند: بهای یک لیتر گازوییل در ایران کمتر از یک لیتر آب معدنی است و بر ضرورت افزایش قیمت این فرآورده استراتژیک نفتی تاکید می‌کنند.
بر این اساس با توجه به مذاکرات دولت و مجلس و حتی اعزام برخی از نمایندگان خانه ملت به شهرهای مرزی ایران و پاکستان، احتمال افزایش قیمت گازوییل در سال‌جاری به ویژه در مبادی مرزی وجود دارد.
از این رو با توجه به روند رو به رشد قاچاق گازوییل افزایش قیمت این فرآورده پرطرفدار نفتی بیش از سایر حامل‌های انرژی محتمل به نظر می‌رسد و در این بین دولت و برخی از کمیسیون‌های تخصصی مجلس به یک اتفاق نظر دست یافته‌اند.
مصطفی کشکولی، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی هم پیشتر با تاکید بر اینکه اگر فاز دوم قانون هدفمندی یارانه‌ها آغاز نشود در سال 92 شاهد جهش مصرف بنزین و گازوییل در کشور خواهیم بود از رشد شش تا هفت میلیون لیتری مصرف روزانه گازوییل در سال‌جاری خبر داده است.
تصمیمی برای افزایش قیمت گازوییل گرفته نشده است
در این حال ضد و نقیض‌ها درباره این مساله همچنان ادامه دارد؛ با وجود اینکه اعلام شده توافقات اولیه میان دولت و مجلس جهت افزایش قیمت سوخت در مرزها صورت گرفته است، یکی از اعضای کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با ایسنا اعلام کرد: تاکنون تصمیمی مبنی بر افزایش قیمت گازوییل گرفته نشده است.
حبیب آغاجری افزایش قیمت گازوییل در نواحی مرزی کشور جهت کاهش قاچاق این فرآورده به کشورهای همسایه که توسط برخی رسانه‌ها منتشر شده است را رد کرد و گفت: تاکنون تصمیمی مبنی بر افزایش قیمت گازوییل در مجلس گرفته نشده است.وی با اشاره به اینکه افزایش قیمت گازوییل در مرزها توسط برخی از نمایندگان تنها به صورت «پیشنهاد» مطرح شده است، تاکید کرد: تاکنون نمایندگان در مورد موضوع افزایش قیمت گازوییل در کمیسیون انرژی و صحن مجلس جلسه‌ای نداشته‌اند.
نماینده مردم امیدیه، ماهشهر و هندیجان در پاسخ به این سوال که آیا دولت تقاضای افزایش قیمت گازوییل در نواحی مرزی کشور را به مجلس شورای اسلامی ارایه کرده است نیز ابراز بی‌اطلاعی کرد.