همزمان با افزایش چشمگیری قاچاق فرآورده‌های نفتی از ایران، حاشیه بالای قاچاق سوخت در حالی که قاچاق مواد مخدر را به حالت نیمه تعطیل درآورده که مجلس و دولت برای افزایش قیمت گازوئیل در مرزها به توافق‌های اولیه دست یافته‌اند.
به گزارش خبرنگار مهر، با افزایش قیمت دلار به بیش از سه هزار تومان، حاشیه سود قاچاق فرآورده‌های نفتی به ویژه بنزین و گازوئیل به میزان قابل توجه‌ای افزایش یافته است به طوری‌که آمارهای رسمی نشان می‌دهد به طور متوسط روزانه 7 تا 10 میلیون لیتر بنزین و گازوئیل به کشورهای همسایه و به ویژه افغانستان و پاکستان قاچاق می شود.
رشد 5 تا 7 درصدی مصرف بنزین و گازوئیل در ماه‌های اخیر هم حاکی از آن است که در شرایط فعلی بیش از تقاضای واقعی فرآورده های نفتی در کشور مصرف می شود و حتی برخی از کشورهای همسایه با افزایش قاچاق سوخت، مذاکرات خود را برای امضای قراردادهای خرید فرآورده نفتی از ایران به حالت تعلیق درآورده اند.
افزایش حجم قاچاق گازوئیل به پاکستان حتی منجر به واکنش برخی از خبرگزاری‌های بین‌المللی در روزهای اخیر شده است و این رسانه‌ها چراغ سبز مسئولان امنیتی و مرزبانی پاکستان برای تسهیل و تسریع در قاچاق بنزین و گازوئیل از ایران به شهرهایی همچون مند، کویته، تربت و نوشکی در ایالت بلوچستان این کشور همسایه خبر داده اند.
در همین حال رویترز با انتشار گزارشی، تاکید می کند که افزایش قاچاق فرآورده‌های نفتی منجر به کاهش چشمگیر قاچاق مواد مخدر شده است و حتی قاچاقچیان مواد مخدر به دلیل حاشیه سود قاچاق فرآورده های نفتی وارد گود تجارت سوخت شده اند.
پشت پرده قاچاق سوخت به روایت یک مدیر نفتی
مصطفی کشکولی مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی در روزهای پایانی اسفند ماه در جمع خبرنگاران در تشریح مهمترین دلایل افزایش قاچاق فرآورده های نفتی، گفت: قیمت پایین، نحوه ترانزیت مشتقات نفتی و اختلالاتی در نظام توزیع سوخت در بدنه شرکت پخش مهمترین دلایل قاچاق سوخت است.
این مقام مسئول با اعلام اینکه باید یک مدیریت هوشمند و یکپارچه در نظام توزیع و عرضه فرآورده‌های نفتی در داخل مجموعه شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی حکم فرما شود، تصریح کرد: از این رو باید ساز و کار جدیدی برای تعیین سهمیه سوخت برخی از صنایع عمده، جز و نیروگاه‌ها تعریف و اجرایی شود.
وی با اشاره به ضرورت هماهنگی بیشتر بین وزارت نفت و توانیر برای نحوه مصرف سوخت مایع در نیروگاه ها، یادآور شد: در سال 91 حدود 23 میلیارد لیتر فرآورده نفتی تحویل نیروگاه ها شد که عرضه فرآورده نفتی و گاز طبیعی به این واحدها با افزایش چشمگیری نسبت به سال ما قبل آن همراه بوده است.
کشکولی همچنین با اشاره به واردات آب به جای فرآورده نفتی در قالب محموله های ترانزیتی و سپس جایگزین کردن این آب با فرآورده‌های نفتی همچون گازوئیل بیان کرد: بیش از 500 تیم بازرسی برای بررسی وضعیت عرضه و توزیع انواع فرآورده های نفتی در کل کشور فعال و به مناطق مختلف اعزام شده اند.
نقش مهاجرت کارت‌های سوخت در قاچاق
هر چند شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی اعتقادی به مهاجرت کارت های سوخت ندارد و این موضوع را رد می کند اما ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت کشور یکی از دلایل افزایش قاچاق بنزین و گازوئیل را مهاجرت کارت های سوخت اعلام می کند.
سید مجتبی شفیعی رئیس ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت کشور هم با اشاره به طراحی و راه اندازی سامانه ای برای پایش تراکنش کارت های هوشمند سوخت، اعلام کرده است: تا پایان فروردین ماه تمامی کارت های هوشمند سوخت کرایه ای غیر فعال خواهند شد.
به گفته این عضو کابینه دولت دهم آن دسته از کارت‌های هوشمند سوختی که مصرف غیر واقعی و غیر استاندارد دارند قطعا غیر فعال می شوند.
احتمال افزایش قیمت گازوئیل در مرزها
به گزارش مهر، پس از اجرای فاز اول قانون هدفمندسازی یارانه ها گازوئیل در داخل کشور به صورت دو نرخی 150 و 350 تومان به ناوگان حمل و نقل، صنایع و نیروگاه ها تحویل داده می شود.
به عبارت دیگر هم اکنون قیمت هر لیتر گازوئیل در ایران در مقایسه با بازار فوب خلیج فارس حدود 16 سنت است اما در کشوری همچون پاکستان قیمت هر لیتر گازوئیل حدود یک دلار و 6 سنت تحویل مصرف کنندگان می شود.
مسئولان دولتی هم با ااره به ارزانی قیمت گازوئیل در داخل کشور، معتقدند: بهای یک لیتر گازوئیل در ایران کمتر از لیتر آب معدنی است و بر ضرورت افزایش قیمت این فرآورده استراتژیک نفتی تاکید می کنند.
بر این اساس با توجه به مذاکرات دولت و مجلس و حتی اعزام برخی از نمایندگان خانه ملت به شهرهای مرزی ایران و پاکستان، احتمال افزایش قیمت گازوئیل در سالجاری به ویزه در مبادی مرزی وجود دارد.
از این رو با توجه به روند رو به رشد قاچاق گازوئیل افزایش قیمت این فرآورده پرطرفدار نفتی بیش از سایر حامل‌های انرژی محتمل به نظر می رسد ودر این بین دولت و برخی از کمیسیون تخصصی مجلس به یک اتفاق نظر دست یافته اند.
مصطفی کشکولی مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی هم پیشتر با تاکید بر اینکه اگر فاز دوم قانون هدفمندی یارانه ها آغاز نشود در سال 92 شاهد جهش مصرف بنزین و گازوئیل در کشور خواهیم بود از رشد 6 تا 7 میلیون لیتری مصرف روزانه گازوئیل در سالجاری خبر داده است.
طرح جدید دولت برای مقابله با قاچاق سوخت
با توجه به اینکه هم اکنون بخشی از حجم قاچاق گازوئیل از مسیر برخی از محصولات نفتی همچون انواع روغن های صنعتی به خارج کشور انجام می شود، با بخشنامه جدید گمرک، صادرات فرآورده‌های نفتی با منشا ضایعات پالایشگاهی، پتروشیمی و استحصالی از شستشوی مخازن ممنوع شد.
از این رو گمرک با صدور بخشنامه ای اعلام کرده است: پیرو بند یک بخشنامه 181686/91/321 مورخ 29/9/91موضوع صورت جلسه 2921/91/ص مورخ 6/8/91 ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز صادرات فرآورده‌های نفتی با منشا ضایعات پالایشگاهی، پتروشیمی و استحصالی از شستشوی مخازن امکان پذیر نمی باشد.
از سوی دیگر شرکت‌های تولیدی و بازرگانی خوشنام تحت هیچ شرایطی مجاز نمی باشند که امتیاز خوشنامی خود را در اختیار اشخاص حقیقی و حقوقی غیر خوشنام قرار دهند.
در همین حال مطابق با بخشنامه جدید گمرک صادرات هرگونه فرآورده های نفتی که با مشخصات مندرج در پروانه بهره برداری مغایرت داشته باشد ممنوع خواهد بود.