تحلیلگر موسسه بین‌المللی کپلر گفت: تنگه هرمز اهمیت خاصی در بازار نفت دارد. ۴۰ درصدنفت مبادلاتی یعنی ۱۵ میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه در روز از طریق نفتکش‌ها از این تنگه عبور می‌کنند. قدرت ایران در اداره تنگه هرمز باعث می‌شود که چین، با وجود ریسک تحریم‌های آمریکا، به واردات نفت از ایران ادامه دهد.
به گزارش اوپکس به نقل از انرژی امروز،همایون فلکشاهی در گفت‌وگو با ایلنا، درباره توافقات چین و عربستان و تاثیر آن بر شرایط جدید بازار نفت اظهار داشت: چین سعی دارد در روابط سیاسی و اقتصادی خود در خاورمیانه تعادل ایجاد کند. اینکه چین اصلی‌ترین شریک اقتصادی ایران بوده درست است، اما اولین شریک اقتصادی کشورهای دیگر منطقه از جمله عربستان هم هست. از سال ۲۰۱۳ تا کنون، صادرات نفت عربستان به چین چهار برابر شده‌است و این یکی از عوامل رشد تولید آمریکا و تمرکز عربستان روی چین به جای ایالات متحده در تجارت است. در کل وقتی که در سال ۲۰۲۱ ارزش معاملات تجاری با آمریکا به ۳۰ میلیارد دلار سقوط کرد، معاملات تجاری بین این دو کشور چین و عربستان به ۸۵ میلیارد دلار رسید.
صادرات عربستان به چین افزایش می‌یابد
وی با بیان اینکه سفر اخیر رییس‌جمهور چین به عربستان شرایط را تغییر نداده است، افزود: در حال حاضر عربستان دومین تامین‌کننده نفت چین است. امسال تاکنون واردات نفت چین از این کشور ۱ میلیون و ۶۴۰ هزار بشکه در روز بوده و این به معنای سهم ۱۶ درصدی است و احتمالا در آینده حجم صادرات نفت عربستان به چین افزایش پیدا خواهد کرد.
نفت کدام کشورها به چین می‌رود؟
تحلیلگر موسسه بین‌المللی کپلر در ادامه درباره وضعیت ایران در بازار نفت چین تصریح کرد: ایران به خاطر دلایل ژئوپولیتیکی و سیاسی به احتمال زیاد سهم خود در بازار چین را نگه خواهد داشت، حتی می‌توانیم شاهد رشد این سهم باشیم. در حال حاضر عربستان دومین تامین‌کننده نفت چین بعد از روسیه که سهم ۱۸ درصد دارد ( ۱ میلیون و ۸۶۰ هزار بشکه در روز). در حجم صادرات به چین اهمیت ایران تنها بعد از روسیه، عربستان، عراق و عمان است. اما از لحاظ امنیت عرضه، ایران برای چین اهمیت ویژه‌ای دارد. ایران و عمان هر دو کشورهایی هستند که مالک تنگه هرمز هستند. رییس‌جمهور پیشین ایران، حسن روحانی و مقامات دیگر، بعد از بازگشت تحریم‌های آمریکا در سال ۱۳۹۷ چندین بار تاکید کرده‌اند که اگر ایران نتواند نفت خود را از تنگه هرمز صادر کند، هیچ کشوری در منطقه نمی‌تواند این کار را انجام دهد.
چرا چین ریسک خرید نفت ایران را می‌پذیرد؟
وی بیان داشت: تنگه هرمز اهمیت خاصی در بازار نفت دارد. ۴۰ درصد نفت مبادلاتی یعنی ۱۵ میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه در روز از طریق نفتکش‌ها از این تنگه عبور می‌کنند. قدرت ایران در اداره تنگه هرمز باعث می‌شود که چین، با وجود ریسک تحریم‌های آمریکا، به واردات نفت از ایران ادامه دهد. همچنین آمریکا هم به دلیل ریسک افزایش قیمت نفت و امنیت عرضه جهان حاضر نیست تحریم‌های خود علیه شرکت‌های چینی که در این مبادلات تجاری سهم دارند خیلی جدی اعمال کند، با در نظر گرفتن این نکات ژئوپلتیکی، احتمال اینکه چین واردات نفتی از ایران را کاهش دهد کم است، تا ریسک بسته شدن تنگه هرمز را بهتر مدیریت کند.
رقم صادرات نفت ایران
فلکشاهی در ادامه به موضوع رقم صادرات نفت ایران پرداخت و گفت: در سال جاری میلادی، میانگین صادرات نفت خام و میعانات گازی ایران به ۸۵۰ هزار بشکه در روز رسیده که البته این میزان حداقل است، زیرا احتمال اینکه تمام معاملات ایران را نتوان رصد کرد؛ وجود دارد. این به معنای افزایش ۱۸۲ هزار بشکه‌ای نسبت به سال قبل و بیش از دو برابر میزان سال ۲۰۲۰ است. از این ۸۵۰ هزار بشکه در روز ، ۷۳۰ هزار بشکه به مقصد چین و حجم باقیمانده حدود ۵۰-۶۰ هزار بشکه به مقاصد ونزوئلا و سوریه ارسال شده است، البته اکثر حجمی که به ونزوئلا صادر می‌شود؛ میعانات گازی است.
چرا نفت ایران از بازار هند حذف شد؟
وی درباره تخفیف‌های روسیه و حدف ایران از بازار هند و احتمال تکرار این ماجرا در چین خاطرنشان کرد: در واقع تحریم‌های آمریکا باعث حذف ایران از بازار هند شد، نه تخفیف‌های روسیه. ایران بعد از ماه آوریل ۲۰۱۹ وقتی که وزارت امور خارجه آمریکا معافیت‌های واردات نفت از ایران را تمدید نکرد دیگر هیچ صادرات نفتی به هند نداشته است. البته تخفیف‌های روسیه بی‌اثر نیستند، چون باعث شدند یک جابجایی در بازار آسیا مشاهده کنیم و کشورهای خاورمیانه مثل عراق، عربستان و امارات، سهم خود را در بازار هند کاهش دهند و برای جایگزین کردن این سهم از دست داده، بیشتر به سمت چین و اروپا تمرکز کنند.
رقابت در چین
تحلیلگر موسسه کپلر تاکید کرد: در بازار چین، رقابت خیلی شدید شده است با وجود اینکه امسال تقاضای نفتی چین برای اولین بار در ۲۰ سال اخیر افت کرده است. واردات نفت چین از طریق دریا سال به سال ۱۰۰ هزار بشکه کاهش یافت. همزمان، واردات از روسیه نسبت به سال گذشته ۲۵۰ هزار بشکه در روز افزایش پیدا کرد. همچنین واردات از کشورهای جنوب خلیج فارس، به اضافه عراق و عمان، در جمع ۳۲۵ هزار بشکه در روز افزایش داشت.
سهم تهران در پکن محفوظ است
وی ادامه داد: واردات نفت چین از ایران ۱۷۰ هزار بشکه در روز در قیاس با ۲۰۲۱ افزایش پیدا کرد و به ۷۳۰ هزار بشکه در روز رسیده است. بنابراین با وجود مشکلات تخفیف‌های روسیه و رقابت بالاتر، ایران توانست سهم خود را در بازار چین افزایش دهد و از ۵,۷ درصد(سهم در واردات دریایی) در ۲۰۲۱ به ۷,۵ درصد در سال جاری برساند. برای سال ۲۰۲۳ انتظار داریم که تقاضای داخلی چین ۱۷۰ هزار بشکه در روز افزایش پیدا کند و سهم ایران را حتی با وجود رابطه محکم‌تر با عربستان در همین حدود ۶ تا ۱۰ درصد واردات دریایی خود نگهدارد.