تولیدکنندگان خاورمیانه نسبت به افزایش قیمت نفت در آغاز سال 2023 محتاط هستند. در راستای شروع سال جدید میلادی که در آن محدودیت عرضه و ترس از رکود، بازارها را به جهات مختلف می کشاند، به استراتژی های تجاری کشورهای خاورمیانه می پردازیم.
چین
در راستای جنگ روسیه و اوکراین جریان نفت خام در سراسر جهان مختل شد که باعث شدیدترین کاهش عرضه نفت در تاریخ شد و قرنطینه کرونا چین تقاضای آسیایی را با مشکل مواجه کرد همچنین معاملات نفت برنت در حدود 80 دلار در هر بشکه انجام شد. این مطمئناً خبر خوبی برای پالایشگاه‌هایی است که اکنون می‌توانند مواد اولیه ارزان‌تری تهیه کنند، با این حال برای شرکت‌های بزرگ خاورمیانه نیز همچنان یک معضل وجود دارد.
عربستان صعودی
آرامکو عربستان در ماه ژانویه محموله‌های بارگیری خود را برای اکثر مقاصد صادراتی کاهش داده است، که منعکس کننده کاهش کلی قیمت‌های ثابت برای تجارت نقطه‌ای آسیا است. اسپرد نقدی/آتی دبی به 2.75 دلار در هر بشکه در ماه گذشته کاهش یافت.
برای دومین ماه متوالی، آرامکو سعودی قیمت‌های خود را در آمریکا کاهش داد و آن‌ها را در سطوح بالا نگه داشت. با این اوصاف، سیاست نانوشته کاهش قیمت بدون فرمول از نوامبر 2021 به قوت خود باقی است و ماه آینده پانزدهمین ماه متوالی است که بدون هیچ گونه تجدیدنظر قیمت نزولی را رقم می زند.
قیمت‌گذاری آرامکو در ایالات متحده بر اساس قیمت‌های شاخص نفت ترش آرگوس (ASCI) است که در ماه سپتامبر به میزان قابل توجهی کاهش یافته است، به این معنی که بسیار بعید است NOC عربستان سیاست قیمت‌گذاری خود را در قبال ایالات متحده کاهش دهد. در نتیجه، حتی در ژانویه 2023، Arab Light و Arab Medium قیمتی معادل 6.35 دلار و 6.15 دلار به ازای هر بشکه نسبت به ASCI خواهند داشت. از قضا، حتی بدون هزینه حمل و نقل به سمت سواحل خلیج آمریکا، گریدهای ترش متوسط عربستان به طور مداوم گرانتر از گرید شیرین سبک آمریکا WTI هستند.
کاهش قیمت نفت همچنین تأثیر منفی بر سیاست قیمت گذاری امارات داشته است. از آنجایی که میانگین مبادلات ماهانه در نوامبر به 90.90 دلار در هر بشکه رسید، تقریباً 3 دلار در هر بشکه نسبت به ماه قبل کاهش یافته است. موربان نمی تواند در میان رکود کلی با IFAD از نزول خود جلوگیری کند زیرا IFAD موربان در این ماه 10 دلار در هر بشکه کاهش یافته است.
کاهش 5.20 دلاری در هر بشکه نسبت به شاخص (2.40 دلار) در مقایسه با دسامبر پایین‌ترین قیمت بوده است و به طور بالقوه باعث افزایش مجدد خرید در سراسر آسیا می‌شود. در همین حال، ADNOC به سرمایه گذاری هنگفت در ظرفیت تولید ادامه می دهد. مجمع عمومی شرکت، برنامه هایی را برای دستیابی به ظرفیت هدف 5 میلیون بشکه در روز تا سال 2027 تصویب کرد. برای این منظور، ADNOC بودجه سرمایه گذاری خود را برای پنج سال آینده به 150 میلیارد افزایش داد و هدف آن افزایش همزمان نفت و گاز بود.
عراق
عراق یکی از حامیان اصلی قیمت نفت در سال 2022 بوده است، به طوری که تولید ناخالص داخلی واقعی آن در سال جاری 8 درصد افزایش یافته است که عمدتاً ناشی از افزایش 12 درصدی تولید نفت خام در میان افزایش قیمت های جهانی است. صندوق بین‌المللی پول انتظار دارد که بغداد امسال 6 درصد مازاد مالی داشته باشد که یکی از بهترین ارزیابی‌ها در تاریخ این کشور است. عراق همچنین با مخالفت نخست وزیر جدید با وزیر نفت در مورد پذیرش اهداف تولید اوپک پلاس از سوی بغداد، توانسته است بر اختلافات اولیه در سیاست نفتی خود غلبه کند.
تاکنون، اینها تا حد زیادی حل شده اند و عراق به یک طرفدار سرسخت نظم عرضه بازگشته است. بازار نفت دولتی عراق (SOMO) که بیشتر سال 2022 را صرف دنبال کردن یک سیاست قیمت گذاری کمتر قاطعانه نسبت به سایر همتایان خود در خاورمیانه کرد، فرمول رسمی قیمت محموله های بارگیری در ژانویه خود که به آسیا می رفت را 1.40 دلار و 1.80 دلار در هر بشکه برای بصره مدیوم کاهش داد. این باعث می‌شود که بصره مدیوم تقریباً 3 دلار در هر بشکه ارزان‌تر از نفت متوسط عربستان سعودی باشد، بنابراین هنوز فرصت‌های زیادی برای عراق وجود دارد که کمتر از آنچه انتظار می‌رود، کاهش دهد.
اروپا که توسط بسیاری، به عنوان منطقه بعدی رشد صادرات عراق معرفی می شود، موهبتی متفاوت برای عراق بوده است. از یک سو، تحریم‌های اتحادیه اروپا بر نفت خام روسیه فرصت‌های جدیدی را به ویژه در دریای مدیترانه که در آن پالایشگاه‌های زیادی برای پالایش بشکه‌های عراق ساخته شده‌اند، فراهم می‌کند.
ایران
شرکت ملی نفت ایران (NIOC)، تقریباً سه هفته پس از قیمت گذاری آرامکو عربستان قیمت‌های فروش رسمی خود در ماه ژانویه را اعلام کرد. نفت سبک به آسیا با 2.20 دلار در هر بشکه کاهش یافت و به 3.15 دلار در هر بشکه نسبت به عمان/دبی رسید، در حالی که نفت سنگین با قیمت 1.10 دلار در هر بشکه با کاهش قیمت مواجه شد.
شرکت ملی نفت ایران ممکن است انتشار فرمول قیمت خود را متوقف کند، زیرا تأثیر کمی بر تحویل واقعی به چین دارد. حتی با وجود تخفیف، تحویل ایران به چین در ماه‌های اخیر برای اولین بار در دوره پساتحریم از مرز یک میلیون بشکه در روز فراتر رفته است.
همزمان، ونزوئلا نیز به بخشی از صادرات ایران تبدیل شده است، زیرا این کشور آمریکای لاتین به تکیه بر میعانات ایران به عنوان رقیق کننده برای تولید نفت سنگین خود که در حال افزایش نیز بوده است، رشد کرده است. با توجه به اینکه بایدن، رئیس جمهور آمریکا گفت توافق برجام مرده است، اتکای ایران به چین همچنان از اهمیت بالایی برخوردار خواهد بود.
کویت
شرکت نفت دولتی KPC قیمت فرمول KEC در آسیا را 1.10 دلار در هر بشکه به 2.10 دلار در هر بشکه نسبت به عمان/دبی کاهش داد، دقیقاً همان جایی که Arab Medium در حال حاضر قرار دارد. صادرات به اروپا یا ایالات متحده مدت زیادی است که وجود نداشته است، بنابراین OSP های آسیایی هستند که تأثیر واقعی دارند.
اولین واحد تقطیر خام پالایشگاه Al-Zour پس از اولین صادرات گازوئیل و سوخت جت که در ماه نوامبر شاهد بودیم به بهره برداری کامل رسیده است و همین امر باعث کاهش دسترسی به صادرات نفت خام کویت شده است، روندی که طی ماه های آینده ادامه خواهد داشت.