با نزدیک‌شدن بهای نفت‌خام آمریکا به ۷۰دلار ذهنیت جدیدی در بازارهای جهانی در حال خودنمایی است که نگرانی‌های کرونایی و ترس از رکود اقتصادی را تقویت می‌کند. در یک هفته اخیر شاخص نفت‌خام سبک آمریکا و برنت بیش از ۸درصد از ارزش خود را از دست داده‌اند که پتانسیل اعمال نفوذ قدرت‌های نفتی برای حمایت از بازارها را تقویت می‌کند. پس از انتشار داده‌هایی مربوط به میزان تولید و اشتغال در آمریکا، امید معامله‌گران به رونق بازار کمرنگ شد؛ زیرا این اطلاعات از افزایش سیاست‌های انقباضی فدرال‌رزرو حکایت دارند. چین که در آستانه برنامه «بازگشایی اقتصادی» درگیر رشد شیوع کرونا شده، برخی از سهمیههای صادراتی را لغو کرده است. تولیدکنندگان بزرگ آمریکایی نیز به‌سبب افزایش هزینه‌های تولید از هرگونه سرمایه‌گذاری برای افزایش عرضه در سال میلادی جدید خودداری می‌کنند. اگرچه بازار منتظر جبران بخشی از کاهش تولید اوپک از طریق نفت آمریکای جنوبی است، اما ریسک‌های جدید کرونایی در سمت تقاضا فضای چندانی برای خوش‌بینی حداقل در هفته‌های پیش‌رو باقی نگذاشته است.
بازار نفت به کف قیمتی یک ماه پیش شیرجه زده‌‌‌‌‌‌‌است. روند نزولی بهای دو شاخص بین‌المللی بازار نفت در روز گذشته ادامه پیدا کرد بهگونهای که قیمت هر بشکه نفت‌خام آمریکا به 70دلار نزدیک شد. برنامه بانک‌های مرکزی برای اعمال سیاست‌های سختگیرانه ضدتورمی و همچنین افزایش شیوع کرونا عملا تصویر جذابی از بازار برای معامله‌گران ترسیم نکرده‌‌‌‌‌‌‌است. در سمت عرضه نگرانی وجود ندارد؛ اعضای اوپک در ماه گذشته افزایش تولید قابل‌‌‌‌‌‌‌توجهی داشتند و بازار منتظر روانه‌شدن نفت آمریکای‌جنوبی هم هست، اما تقاضایی وجود ندارد؛ در حالی چین از پیگیری برنامه بازگشایی اقتصادی گفت که آخرین سهمیه صادراتی فرآورده‌های نفتی را لغو کرد. همچنین موج هوای‌گرمی که اروپا را درنوردیده سر پیکان نمودار قیمتی حامل‌‌‌‌‌‌‌های انرژی را به سمت پایین چرخانده‌‌‌‌‌‌‌است، با این‌حال سازمان اطلاعات انرژی آمریکا نفت‌برنت «92دلاری» را برای نیمه 2023 پیش‌بینی کردهاست.
چین در سردرگمی؟
سایت پروجکت سندیکیت (project syndicate) به بررسی شرایط اقتصادی و کرونایی چین پرداخته‌‌‌‌‌‌‌است. تحلیلگران این سایت معتقدند اقدامات دولت چین عملا جلوی بهره‌‌‌‌‌‌‌وری اقتصاد این کشور را گرفته‌‌‌‌‌‌‌است. به گزارش پروجکت سندیکیت، یوشکا فیشر معاون سابق صدراعظم آلمان بارها سیاست کوویدصفر چین را برنامه‌‌‌‌‌‌‌ای «به‌‌‌‌‌‌‌طرز مهلک دارای نقص» می‌دانست که می‌تواند به «تعلیق پل ارتباطی و قرارداد بین مردم و حزب حاکم منجر شود.»
پژوهشگران این سایت تحلیلی می‌گویند شی‌‌‌‌‌‌‌جین‌‌‌‌‌‌‌پینگ رئیس‌‌‌‌‌‌‌جمهور چین می‌خواهد به وسیله این برنامه سیستم و ساختار اقتصادی و اجتماعی چین را به رخ غرب رو به افول بکشد؛ «سیستمی که کاهش رشد اقتصادی چندسال اخیر ضعف و نقص آن را نشان داده‌‌‌‌‌‌‌است. شرایط چین ممکن است پیش از اینکه بهبود یابد، بدتر شود.» همان‌طور که استاد دانشگاه نوردوسترن در یادداشتی اشاره کرد: «ویژگی‌های کلیدی ساختار اقتصادی اجتماعی چین بهگونهای است که خانواده‌‌‌‌‌‌‌های معمولی و سطح پایین سخت‌‌‌‌‌‌‌تر با ویروس دست‌وپنجه نرم می‌کنند، اگرچه تردیدی نیست که بازگشت مستقیم به شرایط عادی دولت چین، سیاستی صحیح است.»
همچنین شانگ جی‌‌‌‌‌‌‌وی که از دانشگاه کلمبیا شرایط چین را زیرنظر دارد معتقد است هیچ گارانتی نیست که پس از پیاده‌کردن سیاست کوویدصفر، چین به شرایط عادی برگردد. به گفته این کارشناس باید با چند چالش دست‌وپنجه نرم کند: «از جمله کاهش اعتمادبه‌نفس کسب‌وکارها و خانوارها برای افزایش درآمد در کوتاه‌‌‌‌‌‌‌مدت و بهره‌‌‌‌‌‌‌وری ناکافی در دوره‌‌‌‌‌‌‌های بلندمدت.» به گفته استفان اس‌‌‌‌‌‌‌روچ از دانشگاه ییل بزرگ‌ترین چالش را رئیس‌‌‌‌‌‌‌جمهور چین با «تمرکز بر امنیت، قدرت و کنترل ساختار اجتماعی اقتصادی» ایجاد کردهاست زیرا «این عوامل بهره‌‌‌‌‌‌‌وری چین را در زمانی‌که بیش از همیشه به آن نیاز دارد تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.» آن‌‌‌‌‌‌‌چیزی که «بزرگ‌ترین داستان رشد جهانی» بود هم‌‌‌‌‌‌‌اکنون در خطر است.
شرایط بازار
قیمت نفت تحت‌تاثیر افزایش نرخ بهره توسط فدرال‌رزرو و چشم‌‌‌‌‌‌‌انداز غبارآلود سرمایه‌گذاری در 2023 و همینطور نگرانی‌های مربوط به افزایش شیوع کووید در چین به‌عنوان بزرگ‌ترین واردکننده نفت جهان عملا به کف کانال 70دلار رسید. هر بشکه نفت‌خام آمریکا 77/ 73دلار و هر بشکه نفت‌برنت 56/ 78دلار فروخته شد که نشان از کاهش یک‌درصدی دو شاخص بهای نفت در روز گذشته و سقوط 8درصدی در اشل هفتگی دارد، اما روند بهای گاز طبیعی آمریکا در روز گذشته مثبت بود و هر MMBtu 3/ 76دلار معامله شد.
شرایط بهگونهای است که یک چشم سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران به برنامه بانک‌های مرکزی و چشم دیگر به بازاری است که عربستان‌سعودی در آن تخفیف‌هایی اعمال کردهاست. تحلیلگران و معامله‌گران خبرهای حاکی از این تخفیف‌‌‌‌‌‌‌ها در بازارهای آسیایی و اروپایی را دنبال می‌کنند. همراه با کم‌شدن نگرانی‌ها از سمت عرضه، داده‌های سازمان اطلاعات انرژی نشان می‌دهد صادرات نفت‌خام آمریکا در هفته گذشته 3/ 1میلیون بشکه افزایش یافته که احتمالات مربوط به کمبود تقاضا را با چالش روبه‌‌‌‌‌‌‌رو می‌کند.
زمستان گرم اروپا و آمریکا
بازار در روزهای گذشته شاهد شیرجه عمیق شاخص‌های نفت و گاز بود. سقوطی که ریشه در کاهش دما در اروپا و ازبین‌رفتن ترس از مشکلات عرضه در زمستان امسال دارد. به گزارش رویترز، در سال‌گذشته گزاره‌‌‌‌‌‌‌هایی مثل نگرانی‌های اروپا از قطع سوخت روسیه در زمستان امسال، برنامه کاهش تولید روزانه 2میلیون بشکه‌‌‌‌‌‌‌ای اوپک‌‌‌‌‌‌‌پلاس و برنامه‌های ضدتورمی فدرال‌رزرو آمریکا چشم‌‌‌‌‌‌‌اندازی صعودی برای بازار نفت ترسیم کرده‌‌‌‌‌‌‌بود. با نابود‌شدن این ترس‌‌‌‌‌‌‌ها و نگرانی‌ها، بازار هم روند صعودی گرفت. به گزارش رویترز، قیمت گاز در اروپا در محدوده سنتی فصل زمستان است. آرامکو در هفته گذشته در بازار آسیا قیمت‌ها را کاهش داد و تولید اعضای اوپک در ماه گذشته افزایش داشته‌‌‌‌‌‌‌است. موج هوای‌گرم اخیر که اروپا و ایالات‌متحده آمریکا را دربر گرفته نقش مهمی در کاهش قیمت‌ها داشت.
در آغاز سال2023 و در هفته ابتدایی ژانویه قیمت گاز در بازار آمریکا 18درصد کاهش یافت. کاهش 12درصدی بهای فرآورده‌های نفتی تقطیری در معاملات آتی باعث شد 2023 سالی به‌‌‌‌‌‌‌یادماندنی برای معامله‌گران باشد زیرا از سال1991 هیچ‌وقت بهای شاخص‌های انرژی در زمستان این‌قدر پایین نبوده‌‌‌‌‌‌‌است. نفت‌خام و بنزین آمریکا و برنت بیشترین سقوط در ماه ابتدایی سال‌را از سال2016 ثبت کردند؛ نفت‌خام آمریکا 4/ 7درصد، برنت و بنزین آمریکا 3/ 7درصد. جان کیلداف یکی از تحلیلگران و ناظران بازار در نیویورک معتقد است «برخی از ترس‌‌‌‌‌‌‌های ما در سال2022 محقق نشد.» به گفته او وقتی بازار با کاهش عرضه اوپک مواجه می‌شود «انتظار عرضه از برخی از کشورهای آمریکای‌جنوبی مثل گویان، برزیل و کانادا بیشتر می‌شود.»
ترس بعدی بازیگران بازار از شبح رکود است؛ شبحی که به واسطه آمارهای ناامیدکننده ایالات‌متحده آمریکا از تولید و اشتغال و افزایش شیوع کووید در چین و نامعلومی سرنوشت «برنامه بازگشایی» این کشور جان گرفته است. در هفته گذشته چین سهمیههای صادراتی فرآورده‌های نفتی را لغو کرد که نشان از کاهش تقاضا در چین دارد. بازار عملا با یک کنتانگو مواجه شده‌است؛ زیرا بهای نفت در قراردادهای ماه اول سال‌از ماه دوم کمتر شده‌است و معامله‌گران اقدام به خرید و ذخیره می‌کنند.
همچنین آمارها نشان می‌دهد قیمت نفت‌خام آمریکا در قراردادهای آتی روز پنج‌شنبه 56سنت کمتر از میانگین 6ماه گذشته بوده که بیشترین تخفیف از 12دسامبر بوده‌‌‌‌‌‌‌است. قرارداد آتی گاز طبیعی هم در بازار آمریکا در روز جمعه با کاهش قیمت مواجه شد و به پایین‌ترین میزان از ژوئیه 2021 رسید. به گزارش رویترز یکی از تحلیلگران بازار در (EBW Analytics) در یادداشتی ژانویه امسال را، ماه‌جاری میلادی، «گرم‌‌‌‌‌‌‌ترین شروع در 15سال گذشته» نامیده‌‌‌‌‌‌‌است. اگرچه خیلی زود است که سناریوی بازگشت و بازیابی قیمت‌ها بررسی شود اما تحلیلگران بانک گلدمن‌ساکس معتقدند ممکن است «بازار با بهبود تقاضا و کمک‌گرفتن از ظرفیت اضافه اوپک تقویت شود.» این بانک درحالی پیش‌بینی کردهاست بهای متوسط هر بشکه نفت‌برنت در سال‌جاری میلادی 90دلار خواهد بود که این هفته از پیش‌بینی قیمت گاز طبیعی آمریکا در سه‌‌‌‌‌‌‌ماه دوم و سوم 2023 به 4تا 20/ 4دلار در هر MMBtu برسد.
قیمت نفت در 2023
سازمان اطلاعات انرژی آمریکا پیش‌بینی کرده که قیمت نفت‌برنت در سه‌‌‌‌‌‌‌ماه دوم سال2023 به بالای 90دلار می‌رسد. این سازمان در تحلیل خود نوشته‌‌‌‌‌‌‌است: «اگرچه انتظار می‌رود بر اساس پیش‌بینی افزایش ذخایر نفت، فشار نزولی قیمت نفت در نیمه دوم سال2023 ظاهر شود، اما این فشار احتمالا با احتمال مداوم اختلالات عرضه یا رشد تولید متعادل می‌شود. انتظار می‌رود قیمت نفت‌خام برنت برای کل سال2023 به‌طور متوسط 92 دلار در هر بشکه باشد.» وزارت خزانه‌داری ایالات‌متحده در پایان نوامبر به شورون اجازه داد تا تولید نفت در ونزوئلا را برای صادرات به ایالات‌متحده از سر بگیرد. سازمان اطلاعات انرژی اعلام کرده این خبر ابهام بیشتری در رابطه با پیش‌بینی تولید نفت برای ونزوئلا ایجاد می‌کند؛ زیرا توانایی شورون برای افزایش تولید به وضعیت تاسیسات تولید بستگی دارد که هنوز ارزیابی نشده‌است.