قیمت نفت در روز جمعه بهسبب امیدهایی که در سمت تقاضا ایجاد شد، یکدرصد افت کرد و نفتخام آمریکا وارد کانال ۷۰دلار شد. میزان شیوع کرونا در چین کاهش پیدا کرده و امیدها به جهش تقاضا در سالجاری میلادی عملا معاملهگران را بهسمت خرید و پاسخ به این تقاضا سوق دادهاست. این درحالی است که گروه هفت همراه با متحدانش در پی اعمال سقف قیمتی تازهای برای فرآوردههای نفتی روسیه است که انتظار میرود قیمتها در بازار حاملهای انرژی مثل گازوئیل و نفت کوره افزایشی شود. اتحادیه اروپا درحالی همچنان درگیر مذاکرات برای کسب رای هر ۲۷کشور عضو است که نخستوزیر مجارستان اعلام کرده از تحریمهای بخش هستهای انرژی روسیه پیروی نخواهد کرد.
افت یکدرصدی قیمتها
بهای شاخصهای بینالمللی بازار نفت در روز جمعه بهسبب امید به تقاضای بیشتر چین در سالجاری میلادی حدود یکدرصد افت کرد. به گزارش سایت تریداکونومیک میزان بارگیری نفت روسیه در بندرهای دریای بالتیک در ماه گذشته میلادی روند افزایشی داشتهاست. هربشکه نفت برنت در این روز ۸۱دلار و هر بشکه نفتخام آمریکا ۶۰/ ۷۹دلار معامله شد. از طرفی دادههای رویترز نشان میدهد با تخفیفهایی که روسیه برای نفت خود قائل شده و نشانههای تازه افزایش تقاضا در آسیا، معاملهگران سعی در پاسخ به این نیاز دارند. همچنین معاملهگران انتظار دارند میزان بارگیری نفت اورال و کبکو بین یکم تا ۱۰فوریه از ۹۰۰هزار بشکه به یکمیلیون بشکه برسد. جان کیداف یکی از تحلیلگران بازار در (Again Capital LLC در نیویورک) به رویترز گفت: «اگر تقاضای قوی نفت روسیه همچنان تا ماه آینده ادامه داشتهباشد، احتمالا بازار نفت باید برای ثبت رکورد کف قیمتی تازه آماده باشد.» دادههای صنعت نفت ایالاتمتحده نیز نشان میدهد میزان دکلهای فعال نفت و گاز این کشور روی ۷۷۱ مانده و تغییری نکردهاست. در همین حین، از نشست هفته آینده اوپکپلاس خبرهایی مبنیبر تمدید سیاست کاهش تولید روزانه ۲میلیون بشکهای به گوش میرسد، بنابراین شرایط عرضه از این سو تغییری نخواهد کرد.
یکی از شاخصهای دیگر، نرخ بهره فدرالرزرو آمریکا است که در جلسات ۳۱ژانویه و اول فوریه مشخص خواهد شد. چین که از آن بهعنوان چرخدنده بازار نفت یاد میشود، با کاهش ۷۹درصدی ابتلا به کووید از اوج همهگیری در ماه گذشته مواجه شدهاست که نشان از عادیشدن شرایط «بازگشایی اقتصادی» در این کشور است.
تحریمهای دوم در راه
آمریکا و متحدانش درحال برنامهریزی و مذاکره برای اعمال سقف دوم قیمتی هستند که شامل فرآوردههای نفتی روسیه میشود؛ تحریمهایی که پیش از این گروه هفت اعلام کردهبود از پنجم فوریه (یکشنبه هفتهآینده) اعمال خواهد شد. سقف قیمتی دوم، شامل فرآوردههای پرتقاضا و ارزشمند روسی مثل گازوئیل و نفتکوره روسیه میشود. پیش از این سقف قیمتی ۶۰دلاری برای هر بشکه نفتخام روسیه تعریف و اجرایی شد. مقامات غربی سعی دارند همزمان با حفظ جریان نفتخام و فرآوردههای نفتی روسیه در بازار، درآمد این کشور را بهسبب حمله به خاک اوکراین را کاهش دهند. به گزارش والاستریت ژورنال، روز جمعه اتحادیه اروپا بر سر قیمتهای ۱۰۰دلار برای هربشکه گازوئیل و ۴۵دلار برای هربشکه نفتکوره به بحث نشستند؛ با این حال هیچ تصمیم نهایی اتخاذ نشد و این مذاکرات روز سهشنبه ادامه خواهد داشت. سازوکار اعمال سقف قیمتی بر نفتخام و فرآوردههای نفتی روسی بهوسیله شرکتهای بیمه، نفتکش و کشتی اعمال میشود، اینگونه که محمولههایی که بالای سقف قیمتی اعلامشده خریداریشدهباشند، تحت خدمات این شرکتها قرار نخواهند گرفت. ناگفتهنماند این شرکتها بهعنوان زیرساخت و پشتوانه بخش اعظمی از تجارت جهانی شناخته میشوند. سقف قیمتی تازه در دو مرحله اجرا میشود که به گفته مقامات اروپایی اولین روز اجرای آن ۵فوریه خواهد بود. ناظران بازار معتقدند این اقدام گروه هفت بر بازار برخی از فرآوردههای نفتی استراتژیک مثل قیمت گازوئیل تاثیر خواهد گذاشت.
انتخاب سقف قیمتی برای فرآوردههای روسیه توسط گروه هفت، استرالیا و اتحادیه اروپا پیشنهاد شد که هنوز رای نیاوردهاست. دیپلماتهای غربی میگویند کسب رای هر ۲۷کشور عضو اتحادیه اروپا یکی از پیچیدهترین اقدامات و توافقهای اتحادیه اروپا است، با اینحال به گزارش والاستریت ژورنال، جنت یلن وزیر خزانهداری ایالاتمتحده آمریکا در کنفرانسی خبری در آفریقایجنوبی از پاسخ به سوال درباره سقف قیمتی روسیه خودداری کرد: «ما درمیان مذاکره با همکاران خود با گروه هفت و کمیتههای اتحادیه اروپا درباره سطح مناسب قیمتها هستیم، ولی امید است که تا پنجم فوریه به توافقی دستیابیم.» مذاکرات برای قدم اول اعمال تحریمها علیه نفت روسیه برای هفتهها به طول انجامید که البته در ضربالاجل زمانیکه ۵دسامبر بود سازوکار اعمال سقف قیمتی بهصورت رسمی اعلام شد. لهستان، لیتونی، استونی و اوکراین از جمله کشورهایی بودند که خواستار سقف قیمتی پایینتر از ۶۰دلار برای هر بشکه نفت روسیه بودند، درحالی که ایالاتمتحده سقف بیشتری را مدنظر داشت.
در این اثنا، قیمت بنزین در ایالاتمتحده نوسان زیادی داشت و ناظران بازار میگویند اعمال سقف قیمتی بر فرآوردههای نفتی روسی افق قیمتها را نامطمئن و غیرپایدار میکند. مقامات رسمی آمریکایی و اروپایی انتظار نداشتند تعیین سقف قیمتی برای فرآوردههای روسی سخت باشد. در این دوره از تحریمها، مقامات گروه هفت مذاکرات نزدیکی با لهستان داشتند که سفر وزرای خزانهداری و دارایی این کشورها به لهستان در ابتدای ماهجاری میلادی در همین راستا انجام شد، با اینحال بهنظر میرسد در جلسهای که در ماه مارس برای بازنگری سقف ۶۰دلاری برگزار خواهد شد، کشورهایی که خواستار کاهش میزان سقف قیمتی هستند، قدرت چانهزنی بیشتری داشتهباشند.
مذاکرات روز جمعه در بروکسل در مورد سقف قیمت نفت روسیه در حالی انجام شد که اتحادیه اروپا نیز موافقت کرد تحریمهای اقتصادی گسترده خود علیه روسیه را لغو کند و این اقدامات را برای ۶ماه آینده تمدید كند. این تصمیم بر مجموعهای از تحریمهای اعمالشده توسط اتحادیه اروپا در سالگذشته علیه روسیه به دلیل تهاجم روسیه به اوکراین، از جمله تحریمهای مالی بانکهای روسیه و بانکمرکزی آن تاثیر میگذارد.
اولین مخالف اروپایی تحریمها
ویکتور اوربان؛ نخستوزیر مجارستان اعلام کرد این کشور به تحریمهای بخش هستهای انرژی روسیه رای نخواهد داد: «ما اجازه نخواهیم داد که تحریمها علیه روسیه، تورم مجارستان را بیشتر کند. امیدوارم بخش هستهای جزو برنامه تازه اروپا برای تحریم انرژی روسیه نباشد.»
این درحالی است که به گزارش پولیتیکو کشورهای استونی، لیتوانی، لاتویا و لهستان از کشورهایی هستند که بهشدت خواستار دور تازه تحریمهای روسیه علیه بخش هستهای و شرکت دولتی روستام (Rosatom) هستند. اتحادیه اروپا هنوز سازوکار رسمی بسته دهم تحریمهای روسیه را اعلام نکردهاست؛ آنهم درحالیکه به سالگرد جنگ روسیه با اوکراین که ۲۴فوریه بود، نزدیک میشویم. بخش هستهای روسیه بهسبب اینکه شرکت روستام سوخت نیروگاههای مختلفی از جمله در فنلاند و بلغارستان را تامین میکند، دور از دسترس تحریمهای اروپا ماندهاست. ۴۰درصد از انرژی برق مجارستان از نیروگاههای هستهای تامین میشود که منبع سوخت آنها روسیه است و روستام در ساخت دو مورد از تاسیسات تازه در بلغارستان با این کشور سهیم است.
فرزین محمدی