تقاضای بالای چین صادرات نفت از روسیه را شدت بخشید آنهم درحالی‌که گروه هفت و متحدانش در پی اعمال سقف قیمتی برای فرآورده‌های نفتی هستند. نشست اوپک‌‌‌‌‌پلاس هم نزدیک است و خبرها حاکی از تمدید سیاست کاهش تولید است، با این‌حال نگرانی‌ها بابت عرضه وجود ندارد و قیمت‌ها نسبت به این امور عملا واکنشی نشان ندادند زیرا پیش‌بینی می‌شود پس از افزایش نرخ بهره بانک‌های مرکزی در اروپا، فدرال‌رزرو ایالات‌متحده آمریکا هم اقدام به بالا بردن نرخ بهره کند که برای بازار نفت خوشایند نیست. به‌‌‌‌‌همین سبب بازار واکنشی نسبت به این شدت تقاضا نشان نداد و بازار نفت روند نزولی خود که از هفته گذشته آغاز شد را حفظ کرد به‌‌‌‌‌گونه‌‌‌‌‌ای که هر بشکه نفتخام آمریکا در کانال ۷۰دلار معامله شد. در همین حین بلومبرگ با بررسی شرایط کشورهای غربی مدعی است تا سال۲۰۵۰ تقاضای سوخت‌‌‌‌‌های فسیلی به کمتر از یک‌‌‌‌‌سوم نیاز کنونی برسد؛ این در حالی است که یکی از تحلیلگران تکنیکال بازار کامودیتی معتقد است که بهای نفتخام آمریکا به بشکه‌‌‌‌‌ای «۶۰دلار» می‌رسد که یادآور هدف قیمتی «۷۰دلاری» جو بایدن برای نفت آمریکا است.
ادامه روند کاهشی نفت
هربشکه نفت‌برنت در روز دوشنبه 86دلار و هربشکه نفتخام آمریکا 79دلار معامله شد. بازار بهسبب ترس از رکود اقتصادی و همچنان افزایش صادرات نفت روسیه برای پاسخ به تقاضای مشتری اصلی بازار نفت یعنی چین، رفتار کاهشی در پیش گرفته‌‌‌‌‌است؛ درصورتی‌که این شاخص‌‌‌‌‌ها معمولا از قیمت‌ها حمایت می‌کنند. تقاضای شدید از سمت آسیا باعث‌شده باوجود تحریم‌های غرب و سقف قیمتی، در صادرات نفت روسیه مشکلی ایجاد نشود. به گزارش رویترز، مقامات چینی متعهد شدند که شرایط افزایش مصرف و واردات را فراهم کنند و همین رفتار به بازار اجازه می‌دهد که از برخی شاخص‌‌‌‌‌ها تاثیر بپذیرند. اتفاقات شنبه‌‌‌‌‌شب در اصفهان نیز باعث‌شده نگرانی‌هایی بابت عرضه نفت ایجاد شود؛ آنهم درحالی‌که خبرها از تمدید سیاست کاهش تولید روزانه 2میلیون بشکه‌‌‌‌‌ای اوپک در نشست پیش‌‌‌‌‌رو حکایت دارند.
افزایش احتمال افزایش نرخ بهره از سوی بانک‌های مرکزی بزرگ یکی از دلایل رفتار خنثای بازار به شاخص‌های افزایش قیمت بوده است. به گزارش رویترز، باتوجه به افزایش «05/ 0واحد» نرخ بهره توسط بانک‌مرکزی انگلیس و اتحادیه اروپا، انتظار می‌رود فدرال‌رزرو ایالات‌متحده «25/ 0واحد» نرخ بهره را بیشتر کند و «هر سناریوی دیگری با شوک همراه خواهد بود.» با افزایش نرخ بهره چشم‌‌‌‌‌انداز سرمایه‌گذاری تیره‌‌‌‌‌تر می‌شود و تاثیر آن بر بازار نفت رکود و بی‌‌‌‌‌رونقی خواهدبود. به‌‌‌‌‌طور سنتی و معمولا، با افزایش نرخ بهره بانک‌های مرکزی رفتار شاخص‌های بازار بین‌المللی نفت همراه با احتیاط بیشتر و کاهشی می‌شود.
افزایش صادرات روسیه نیز دلیل دیگری است که رفتار نزولی قیمت نفت را توجیه‌‌‌‌‌پذیرتر می‌کند آنهم درحالی‌که اتحادیه اروپا در پی اعمال سقف قیمتی برای فرآورده‌های نفتی روسیه است. سقف قیمتی دوم گروه هفت و متحدان، شامل فرآورده‌های پرتقاضا و ارزشمند روسی مثل گازوئیل و نفت‌‌‌‌‌کوره می‌شود. مقامات غربی سعی دارند همزمان با حفظ جریان نفتخام و فرآورده‌های نفتی روسیه در بازار، درآمد این کشور را بهسبب حمله به خاک اوکراین کاهش دهند.
وال‌استریت‌ژورنال در گزارشی که به این طرح پرداخته، گزارش کرده: روز جمعه اتحادیه اروپا بر سر قیمت‌های ۱۰۰دلار برای هربشکه گازوئیل و ۴۵دلار برای هربشکه نفت‌‌‌‌‌کوره به بحث نشستند اما هیچ تصمیم نهایی اتخاذ نشد. سازوکار اعمال سقف قیمتی بر نفتخام و فرآورده‌های نفتی روسی به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌وسیله شرکت‌های بیمه، نفتکش و کشتی‌ها اعمال می‌شود. سقف قیمتی تازه در دو مرحله اجرا می‌شود که به گفته مقامات اروپایی اولین روز اجرای آن ۵فوریه خواهد بود. ناظران بازار معتقدند این اقدام گروه هفت بر بازار برخی از فرآورده‌های نفتی استراتژیک مثل قیمت گازوئیل تاثیر خواهد گذاشت. این در حالی است که هردو شاخص نفت در هفته گذشته پس از سه هفته متوالی رشد، اولین ضرر هفتگی را ثبت کردند.
علاوه بر تصمیمات بانک‌مرکزی، معامله‌گران چشم به نشست پیش‌روی اوپک‌‌‌‌‌پلاس نیز دوخته‌‌‌‌‌اند؛ سازمانی‌که روسیه در آن از قدرت چانه‌زنی قابل‌‌‌‌‌توجهی برای کنترل عرضه برخوردار است. نشست روز چهارشنبه اوپک‌‌‌‌‌پلاس برمحور «برنامه تولید» می‌‌‌‌‌چرخد و خبرها از عدم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تغییر سیاست کاهش تولید روزانه 2میلیون بشکه‌‌‌‌‌ای است. البته معامله‌گران می‌گویند شاید بازار شاهد «کاهش تولید اندکی» باشد: «علاوه براین کاهش تولید اندک، وجود کاتالیزورهای مختلف قیمتی در روزهای پیش‌‌‌‌‌رو بازار را برای نوسان آماده می‌کند.»
منابع انرژی داخلی؛ نتیجه قطعی جنگ
بلومبرگ به تغییر مسیر سیاست انرژی کشورهای غربی پرداخته‌‌‌‌‌است و مدعی شده هرچه زمان انتقال منابع انرژی از سوخت‌‌‌‌‌های فسیلی به تجدیدپذیر بیشتر شود، هزینه‌های آن بیشتر خواهد شد. «جنگ روسیه به انتقال سبد انرژی کشورها از سوخت‌‌‌‌‌های فسیلی به انرژی‌‌‌‌‌های تجدیدپذیر داخلی باهدف امنیت انرژی و تضمین عرضه، سرعت بخشید.» این آخرین تحلیل اقتصاددانان شرکت بریتانیایی بریتیش پترولیوم (BP Plc) است. درحالی‌که تاکنون ناظران بازار از صعود تقاضا در سال‌های آینده می‌گفتند، پژوهشگران این شرکت فعال در صنعت انرژی می‌گویند بازار نفت تا سال2035 با کاهش شدید تقاضا روبه‌‌‌‌‌رو خواهد بود.
اقتصاددان ارشد شرکت بریتیش‌پترولیوم اسپنسر دیل، معتقد است یکی از نتایج قطعی جنگ روسیه با اوکراین «تمرکز کشورها بر عدم‌‌‌‌‌وابستگی در انرژی» است که با «سرمایه‌گذاری بر توان و ظرفیت‌های داخلی شکل خواهد گرفت. تغییری در سبد انرژی اتفاق می‌‌‌‌‌افتد و بخش زیادی از انرژی را انرژی‌‌‌‌‌های تجدیدپذیر یا غیرفسیلی تامین خواهند کرد.»
در گزارش شرکت بی‌‌‌‌‌پی آمده؛ برخلاف چشم‌‌‌‌‌اندازی که در سال2021 وجود داشت، جنگ اوکراین سرعت رشد اقتصادی و تولیدناخالص جهانی تا سال2025 را 2درصد کاهش داد که به معنای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌‌‌‌‌ای نیز خواهد بود. کشورها بیشتر از قبل خواهان منابع انرژی تجدیدپذیر و محلی هستند. این شرکت نفتی بریتانیایی سه سناریوی متفاوت برای میزان انتشار کربن کشورهای مختلف براساس تعهدات تغییرات اقلیمی مشخص کردهاست. همه این سناریوها کاهش تقاضای گاز و نفت در بلندمدت و همچنین تبدیل زیرساخت‌‌‌‌‌های حمل‌ونقل به الکتریسیته را در دهه‌‌‌‌‌های پیش‌‌‌‌‌رو پیش‌بینی کرده‌اند اما سرعت تغییر آن نامشخص است.
در محافظه‌‌‌‌‌کارترین سناریوی شرکت بی‌‌‌‌‌پی با محوریت تغییرات اقلیمی، تقاضای روزانه جهانی نفتخام تا سال2050 حدود 37میلیون بشکه خواهد بود که 25درصد از تقاضای سال2019 کمتر است و این شرکت بریتانیایی پیش‌بینی کردهاست برای رسیدن به نقطه صفر انتشار کربن تقاضا باید به یک‌‌‌‌‌سوم 37میلیون بشکه در روز برسد. همچنین در تمامی سناریوها کشورها برای تامین 45تا65درصد نیاز خود تا سال2050 به نفت کشورهای عضو اوپک نیاز دارند. این شرکت با تکیه بر تعهدات تغییرات اقلیمی و تمرکز کشورها بر امنیت انرژی، پیش‌بینی می‌کند تقاضای نفت در سال‌های پیش‌‌‌‌‌رو روند کاهشی داشته باشد. بریتیش‌پترولیوم در گزارش خود با اشاره به اینکه «بودجه سوخت‌‌‌‌‌های فسیلی درحال اتمام است» نوشت: «انتشار کربن از زمان اجلاس تغییرات اقلیمی پاریس بیشتر شده‌‌‌‌‌است. هرچه اقدامات لازم پایدار برای کاهش کربن و گازهای گلخانه‌‌‌‌‌ای تاخیر بیشتری داشته‌‌‌‌‌باشد هزینه‌های اقتصادی و اجتماعی بزرگتری خواهد داشت.»
نفت ۶۰دلاری؟
ابوذر انصاری کارشناس تکنیکال بازار سرمایه و کامودیتی‌‌‌‌‌ها معتقد است «بازار نفت بهسبب هیجاناتی که پشت‌سر گذاشته درپی اصلاح خود است و این اتفاق با افت قیمت‌ها همراه خواهد بود.» انصاری با اشاره به اینکه بازار نفت، بازاری است که از اتفاقات زیادی ازجمله سیاسی و اقتصادی متاثر است گفت: «به‌‌‌‌‌همین دلیل در تحلیل تکنیکال اقدامات سیاسی و ژئوپلیتیک محوریت پیدا نمی‌کنند و تحلیلگر روند و رفتار قیمت‌ها را بررسی می‌کند.» به تحلیل این کارشناس قیمت نفت به بشکه‌‌‌‌‌ای «۶۰دلار» می‌رسد. انصاری گفت: «حتی اگر روسیه تحریم شود و اوپک نیز سیاست کاهش تولید خود را تمدید کند، تحلیل تکنیکال نشان می‌دهد بازار نفت با کاهش قیمت مواجه خواهد شد و شاخص نفتخام آمریکا به ۶۰دلار خواهد رسید.»
در روزهای ابتدایی حمله روسیه به اوکراین و صعود قیمت نفت، جو بایدن رئیس‌‌‌‌‌جمهور آمریکا مدعی شد هدف آنها نفت آمریکایی «۷۰دلاری» است؛ هدفی که با توجه به گفته‌های انصاری دور از دسترس به‌‌‌‌‌نظر نمی‌آید. انصاری با بیان اینکه بازار «مجبور به اصلاح خویش است» گفت: « در چنین روندی قیمت‌ها هم خود را اصلاح می‌کنند و پیش‌بینی این است که هر بشکه نفت وست‌تگزاس‌اینترمدییت ایالات‌متحده آمریکا به ۶۰دلار برسد.» این درحالی است که در سال‌های گذشته به‌‌‌‌‌طور سنتی نفت‌برنت بین ۴تا ۶ دلار بیشتر از بهای نفتخام آمریکا قیمت‌گذاری می‌شد.
فرزین محمدی