اعضای هیات نمایندگان بزرگترین و مهمترین اتاق بازرگانی کشور یعنی اتاق تهران مطالبات و درخواستها و انتقادات خود را از دولت آینده در یادداشتهای کوتاهی اعلام کردهاند که میخوانید.
* اصلاح قوانین در دولت آینده محور اساسی باشد
عباسعلی قصاعی: اصلاح قوانین باید در دولت آینده به یکی از محورهای اساسی تبدیل شود چراکه در حال حاضر همه قوانین اقتصادی یکطرفه و دچار سلطه هستند. از طرفی قانون مالیات هم دچار مشکل است به طوری که اگر یک بنگاه تولیدی در دو شهر شعبه داشته باشد در هر شهر حداقل باید با پنج نهاد مالیاتی سر و کار داشته باشد که این پنج نهاد مالیاتی شامل مالیات عملکرد سالیانه، مالیات ارزش افزوده، مالیات حقوق و دستمزد، مالیات تکلیفی و اعلام آمار و اطلاعات مالیاتی است به طوری که حتی تمدید کارت بازرگانی نیازمند گرفتن مفاصاحساب از این پنج نهاد است.
انتظار میرود دولت آینده قوانین اقتصادی را درست کند که به شدت این قوانین به نظام تولید کشور آسیب رسانده است. قوانین فعلی کشور به دنبال آن است تا کل نظام اقتصادی را بخشکاند به طوری که در نظام تامین اجتماعی کشور ارائه خدمات در حداقل است و رانتخواری و نظام سلطه به شدت بنگاههای اقتصادی را زیر فشار قرار دادهاند.
* بانک مرکزی استقلال داشته باشد
محمدمهدی راسخ: مهمترین نکتهای که میتوان از دولت آینده انتظار داشت این است که بحث آزادیهای اقتصادی را تعیین تکلیف کنند. آیا آزادیهای اقتصادی به فراموشی سپرده شده است و بحثهایی نظیر قیمتگذاری، تعیین نرخ سود سپرده و تسهیلات به صورت اجباری همچنان ادامه خواهد داشت لذا نامزدها نباید شعار دهند بلکه باید راهکار و برنامه داشته باشند. امروز در بحث تورم کشور ما جزو بدترین کشورهاست و پایینترین رتبه را در دنیا دارد. آمار بیکاری بیش از 12 درصد است و این معضلی است که باید در دولت آینده به آن توجه جدی شود. در مباحث مربوط به تورم نیز تورم بالایی در کشور وجود دارد لذا دولت آینده باید برنامه و راهکار مناسب برای کنترل تورم ارائه کند.
در بحث استقلال بانک مرکزی و عدم دخالت دولت و عدم تصمیمگیری دولت به جای بانک مرکزی باید روشنگری شود تا بانک مرکزی بتواند با حفظ استقلال وظایف خودش را انجام دهد و از ورود به حوزههایی که شأن بانک مرکزی را از بین برده است، خودداری شود.
خیلیها امید داشتند که قانون هدفمند کردن یارانهها بتواند بسیاری از مشکلات را حل کند اما اجرای بد این قانون باعث بروز مشکلاتی شد لذا امید میرود دولت جدید بتواند هدفمند کردن یارانهها را به صورت واقعی اجرا کند. در حال حاضر رتبه کشور در فضای کسب و کار 140 از 180 است و این در شأن نظام جمهوری آینده نیست لذا باید دولت آینده در خصوص نظام برنامه کشور و بهبود فضای کسب و کار تصمیمات جدی بگیرد.
* تورم، بیکاری و رشد اقتصادی معلول است نه علت
حمید حسینی: تورم، بیکاری و کاهش رشد اقتصادی علت نیستند بلکه معلول هستند؛ در واقع معلولی از سیاستها، قوانین و مقررات کشور هستند و معنای آن این است که گفتمانی که شروع شده و مسیری که حرکت میکنیم مسیر درستی نیست.
مهمترین دستاورد در 30 سال گذشته تجربه مدیریتی است که در واقع یک سرمایه اجتماعی مهم محسوب میشود و موضوع دیگر عقلانیت است که این عقلانیت در برنامه سوم و چهارم وجود داشته است لذا از دولت آینده میخواهیم با عقلانیت به مدیریت اجرایی کشور بازگردد.
چشمانداز اقتصادی پنج سال آینده باید با چهار سناریو طراحی شود. سناریو اول وضعیت موجود، سناریو دوم تشدید تحریمها، سناریو سوم اجرای فاز دوم و سناریو چهارم تشدید تحریمها و اجرای فاز دوم قانون هدفمند کردن یارانههاست.
حل کردن مسائل کشور بدون حل کردن مسائل خارجی غیرممکن و گنگ است. برای غلبه بر این وضعیت باید حجم اقتصاد بزرگ شود که این بدون تعامل با دنیا امکانپذیر نیست.
* بیماری هلندی ربطی به روابط خارجی ندارد
محمد پارسا: بیماری هلندی در سالهای 51 و 52 و در هشت سال اخیر به دلیل افزایش درآمدهای نفتی در اقتصاد کشور ایجاد شده است و نمیتوان آن را به گردن روابط خارجی انداخت چراکه در سالهای 51 و 52 روابط خارجی دولت وجود داشت اما دچار بیماری هلندی شدیم.
عدم اصلاح نرخ ارز باعث شده است 700 تا 800 میلیارد دلار به کشورهای خارجی رانت داده شود و این موضوع ربطی به روابط خارجی ندارد. در حال حاضر ما نیازمند آن هستیم تا دو کار اساسی در کشور صورت گیرد. یک کار مربوط به کوشش بیمهای در برابر ریسکهای سیاسی است و دیگر پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز است. در کشور ما صندوق ضمانت صادرات فقط برای صادرکنندگان پوشش بیمهای انجام میدهد، در حالی که باید برای همه فعالیتهای اقتصادی این اتفاق بیفتد. در خصوص پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز نیز اگر چنین اتفاقی میافتاد امروز دهها بنگاه ورشکسته نشده بودند. بنگاهها چه گناهی دارند که قیمت ارز سه برابر شده است.
* رئیسجمهور آینده باید سلامت روحی و روانی داشته باشد
احمد پورفلاح: رئیسجمهور آینده باید از سلامت روحی و روانی و جسمی برخوردار باشد، باید تحمل شنیدن صدای مخالف را داشته باشد، بردبار باشد، باهوش باشد، تخصص داشته باشد، خوب فکر کند و خوب حرف بزند، تجربه کاری داشته باشد و اقتصاد و سیاست خارجی را بشناسد. انتظار میرود بدون توجه به خط و خطوط جناحی که از آن رای آورده است در راستای منافع ملی کشور عمل کند. در جذب نیروها به صورت گزینشی عمل نکند بلکه بر اساس برنامه عمل کند. برنامهریزی امری است که باید تداوم داشته باشد. لذا رئیسجمهور آینده باید پایبندی به قانون و اخلاق داشته باشد و به حقوق پذیرفته شده افراد اهمیت دهد.
* دولت و نهادهای نظامی از اقتصاد بیرون بروند
مجیدرضا حریری: اینکه از عملکرد دولت نهم و دهم حسابرسی عملیاتی صورت میگیرد اتفاق خوبی است اما باید مشخص کنیم که انتقاد ما از رئیسجمهور آینده است یا از نظام آینده است. البته منظور من این است که نظام مربوط به شخص خاص نمیشود بلکه همه مردم ایران نظام را تشکیل میدهند. اما این سوال مطرح است که چرا این حسابرسی بعد از دولت اصلاحات صورت نگرفت. چرا در سال 88 و پس از پایان دولت نهم صورت نگرفت. چرا زمانی که سازمان مدیریت برنامهریزی تغییر کرد عکسالعمل نشان ندادیم و همه سکوت کردیم، بیشتر تماشاچی بودیم و کف زدیم و هورا کشیدیم برای یک فردی اتوبان فراهم کردیم و یک ماشین بیترمز به او دادیم تا او گاز بدهد. حالا که ماشین تصادف کرده است میگوییم چرا گاز دادهاید. زمانی که رئیس دولت گفت من برنامه چهارم را قبول ندارم آیا کسی گفت که چرا قبول نداری. رئیس جمهور باید بر اساس قانون کشور را اداره کند. در گزارش تفریق میلیاردها تومان بدون سند بود اما هیچکس چیزی نگفت. هیچکدام نپرسیدیم که نمود بیرونی درآمدهای نفتی چه بوده است. اگر واقعاً در کشور تراز مالی وجود ندارد این موضوع مربوط به مدیریت نیست. باید حسابرسی مالی صورت گیرد. رئیسجمهور آینده باید به مشارکت آحاد جامعه اعتقاد داشته باشد. مملکت برای مردم است. اقتصاد را باید مردم اداره کنند و دولت نهادهای عمومی و نهادهای نظامی باید از اقتصاد بیرون بروند دولت نهم و دهم یکسری منازعات فرعی با دنیا ایجاد کرد، باید از ایجاد تنش خودداری شود. در حال حاضر در دنیا هستند کشورهایی که حاضر به معامله با ما نیستند اما مردم چه تقصیری دارند.
رئیسجمهور آینده باید آنقدر شهامت داشته باشد که بگوید وضعیت فعلی قابل جبران در هشت سال آینده نیست. نمیتوان گفت تورم 40درصدی در سال 92 از بین میرود. از دولت آینده نباید انتظار معجزه داشت. مدیریت با معجزه پیش نمیرود بلکه با برنامه پیش میرود. رئیسجمهور آینده باید برنامه زمانبندی داشته باشد. بین افرادی که نامزد شدهاند آیا کسی وجود دارد که این شهامت را داشته باشد و بگوید که دولت 45 هزار تومان میدهد اما 90 هزار تومان پس میگیرد.