در دور قبلی مذاکرات برجام، بلومبرگ در گزارشی میزان ذخایر نفت ایران در شناورهای روی دریا را یکی از دلایل اروپاییها برای بازگشت به برجام اعلام کرد. در ادامه تعیین سقف قیمت برای نفت روسیه جایگزین ذخایر نفتی ایران برای اروپاییها شد.
آزادسازی میلیونها بشکه از ذخایر استراتژیک نفت آمریکا و مشابه آن در اروپا، ژاپن و کرهجنوبی توجه بازار نفت را به خود جلب کردهاست، اما نکته و قسمت دیگری وجود دارد که کمتر کسی به آن توجه کرده، اما مهم است. آن نکته این است که میزان نفتخام نگهداریشده در ذخایر شناور به میزان قابلتوجهی کاهش پیدا کردهاست. جریان آزاد شده این ذخایر به مازاد عرضه نفت در ۶ ماه قبل کمککرده و براساس گزارش آژانس بینالمللی انرژی، نفتکشهایی که بهعنوان مخازن موقت ذخیرهسازی مورداستفاده قرار میگیرند، تا پایان سال۲۰۲۲ حدود ۵/ ۷۹میلیون بشکه نفت ذخیره کرده بودند که تقریبا ۴۰درصد کمتر از سالقبل است. بر اساس گزارش بلومبرگ جریان نفت از این مخازن بهطور متوسط روزانه صدهزار بشکه نفت است ولی در طول سال۲۰۲۲ میزان آزادسازی ذخایر نفت از این ذخایر اضطراری بهطور متوسط روزانه به ۸۵۰هزار بشکه رسید.
یکی از دلایل توزیع ذخیره شناورهای روی آب، پایان دوران تجارتی است که از سال۲۰۲۰ آغاز شد. در آن زمان وقتی تقاضای جهانی نفت به دلیل پاندمی کرونا کاهش پیدا کرد، تاجران نفتخام را در شناورهایی روی دریا ذخیره کردند و از شکل نمودارها و منحنیهای نفتی اقدام به معامله و کسب سود کردند. با اتمام قرارداد حملونقل، ذخایر پنهان شناور روی آب فروخته میشود. به نظر میرسد این جریان در ماه ژانویه از منبع کلیدی دیگری از سال۲۰۲۲ ادامه پیدا کردهاست. بر اساس گزارش بلومبرگ، ایران ذخایر نفتخام و میعانات خود را که نوعی نفت سبک برای تولید پلاستیک است، فروخت. ایران بهخاطر تحریمها و تقاضای ضعیف جهانی نفت، مجبور شد در سالهای ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱میلیونها بشکه نفت را در مخازن شناور روی آب ذخیره کند. بیشترین میزان ذخایر شناور نفت ایران حدود ۱۰۰ میلیون بشکه بوده که براساس گفته معاملهگران، ایران بخش قابلتوجهی از این ذخایر را از ماه ژوئن فروخته است.
بر اساس تخمین آژانس بینالمللی انرژی ۵۰ درصد از کل نفتخام و میعانات باقیمانده در ذخایر شناور روی آب متعلق به ایران است. همانند ذخایر استراتژیک نفت که آزادسازی بخش زیادی از آن در سالجاری به پایان میرسد، ذخایر شناورها در حال کاهش است و با حذف منبع عرضه دیگر، بهمرور زمان میزان عرضه در بازار تنگتر میشود.