نوامبرگذشته بود که شرکت توتال‌انرژی که دفتر ستادی آن در کشور فرانسه واقع است، قراردادی بلندمدت با «سمکو ماریتایم» دانمارکی صرفا به‌منظور تامین نیروی انسانی جهت خدمات ساختوساز تاسیسات دریایی خود در بخش دانمارکی دریای شمال منعقد کرد. امضای این قرارداد و تفاهم‌نامه‌های مشابه، حکایت از مهاجرت تدریجی نیروی انسانی متخصص در حوزه نفت و گاز، به سمت صنایع مرتبط با انرژیهای تجدیدپذیر دارد.
واقعیت این است که در فاصله‌‌‌‌‌‌‌ای کوتاه پس از شیوع ویروس‌کرونا، کسب‌وکارهای مرتبط با انرژیهای خورشیدی، بادی، زمین-گرمایی (ژئوترمال) و دیگر انرژیهای سبز و جایگزین، در جذب کارگران و نیروهای متخصص فنی و اقتصادی شاغل در شرکت‌های مرتبط با سوختهای فسیلی، بسیار موفق عمل کردند. چند سالی است شاهد آن هستیم که کارگران فعال در صنایع مرتبط با سوختهای فسیلی به‌‌‌‌‌‌‌ویژه نفت و گاز، همزمان با تضعیف شرکت‌های نفتی، به فعالیت در صنایع مرتبط با حوزه انرژیهای تجدیدپذیر روی‌آورده‌‌‌‌‌‌‌اند. نیویورکتایمز مینویسد: «ایما مک‌‌‌‌‌‌‌کانویل» از اینکه در سال۲۰۱۷ به‌عنوان زمین‌‌‌‌‌‌‌شناس به استخدام اکسون‌موبیل درآمد، بسیار هیجان‌‌‌‌‌‌‌زده بود. دیری نپایید که او در یکی از هیجان‌‌‌‌‌‌‌انگیزترین و پرسودترین پروژه‌های این شرکت، یعنی یک ابرمیدان نفتی در گویان مشغول به‌کار شد.
اما پس از ریزش قیمت جهانی نفت در طول همهگیری کرونا، تنها از طریق یک تماس ساده ویدئویی آن‌هم در پایان سال۲۰۲۰، از کار برکنار شد. مک‌‌‌‌‌‌‌کانویل به‌یاد می‌آورد برای چند لحظه به‌‌‌‌‌‌‌واسطه شوک حاصل از این خبر ناگهانی، مات و مبهوت مانده‌است.با این حال، شوک واردشده به او مقطعی و کوتاه‌مدت بود. تنها چهار ماه بعد، مک‌‌‌‌‌‌‌کانویل در «فروو»، یک شرکت نوپا در هیوستون که هدف آن بهرهبرداری از انرژی زمینگرمایی در لایه‌‌‌‌‌‌‌های زیرین سطح زمین بود، مشغول به‌کار شد. او در حال‌حاضر، بر پروسه طراحی دو پروژه جدید فروو واقع در نوادا و یوتا نظارت کرده، ضمن آنکه درآمد بهمراتب بالاتری نسبت به شغل پیشین خود در اکسون‌موبیل دارد. به باور مک‌‌‌‌‌‌‌کانویل، همهگیری کرونا به او اجازه دگردیسی و پوست‌‌‌‌‌‌‌اندازی حرفه‌‌‌‌‌‌‌ای داد. کووید نه‌تنها برای او بلکه برای بسیاری از همکارانش، محرک و انگیزه‌‌‌‌‌‌‌ای قوی برای فعالیت در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر به‌حساب می‌آید.
اخراج گسترده نیروی کار در ۲۰۲۰
نیویورکتایمز در ادامه گزارش خود آورده است؛ شرکت‌های معظم نفت و گاز دنیا تنها در سال۲۰۲۰، تقریبا ۱۶۰هزار کارگر خود را اخراج کردند. این شرکت‌ها همچنین در طول دو سال‌گذشته بودجه‌انقباضی اختیار کرده و نیروی کار جدید بهمراتب کمتری را به استخدام خود درآوردند. در نقطه مقابل، بسیاری از کسب‌وکارهای مرتبط با انرژیهای تجدیدپذیر در پی عبور از شوک اولیه همهگیری کرونا، به‌سرعت گسترش یافته و زمین‌‌‌‌‌‌‌شناسان، مهندسان و سایر کارگران فعال در اکسون و شورون را جذب کردند. در حال‌حاضر بیش از نیمی از ۳۸ کارمند فروو از شرکت‌های سوخت فسیلی، از جمله بریتیش‌‌‌‌‌‌‌پترولیوم، هس و چساپیک‌‌‌‌‌‌‌انرژی، جذب این شرکت شده‌اند.
مهاجرت زیرپوستی نیروی کار به انرژیهای سبز
مدیران و کارگران مراکز انرژی در هیوستون، دالاس و سایرمناطق از این دست، اذعان دارند که جریان ثابتی از نیروی کار قصد مهاجرت از حوزه سوختهای فسیلی به مشاغل مرتبط با انرژیهای تجدیدپذیر را دارند. هرچند ردیابی آماری چنین تحرکاتی در مقیاس وسیع‌‌‌‌‌‌‌تر کاری دشوار است، اما شاخص‌ها از رشد این‌گونه جابه‌جایی‌‌‌‌‌‌‌ها در چند سال‌اخیر خبر می‌دهند. واقعیت این است که هنوز آمار اشتغال فعال در صنایع نفت، گاز و زغال‌سنگ به سطح قبل از همهگیری بازنگشته است، اما تعداد مشاغل مرتبط با حوزه انرژیهای تجدیدپذیر، از جمله انرژیهای خورشیدی، بادی، زمینگرمایی و حتی صنعت باتری (برای ذخیره‌‌‌‌‌‌‌سازی انرژی)، در حال افزایش روزافزون است.صنعت نفت و گاز جهان در سال‌گذشته تقریبا ۷۰۰هزار کارگر یعنی حدود ۲۰درصد کمتر، در مقایسه با سال۲۰۱۶ در اختیار داشت. بخش عمده‌‌‌‌‌‌‌ای از این کاهش مربوط به کند‌شدن روند اکتشاف، حفاری و حتی توسعه سیستم مکانیزه بخش نفت بود. در مقایسه، اشتغال در بخش انرژی بادی تنها در حدفاصل سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۱، نزدیک به ۲۰درصد رشد را تجربه و در مجموع به بیش از ۱۱۳هزار کارگر و تکنیسین رسیده‌است.
پایان سیطره سوختهای فسیلی
در بیش از ده‌‌‌‌‌‌‌ها مصاحبه آماری، کارکنان و مدیران فعال در بخش انرژی اعلام کردند که به انرژیهای تجدیدپذیر روی‌آورده زیرا احساس می‌کردند دوران طلایی صنایع نفت و گاز سپری شده‌است. برخی دیگر اظهار کردند که دیگر مایل به تحمل فراز و فرود شدید در قیمت‌های نفت و گاز، استخدام هیجانی و سریع و به‌دنبال آن سیل اخراج‌‌‌‌‌‌‌ها نیستند. بسیاری دیگر نیز اظهار کردند که نگرانی در مورد تغییرات آب‌و‌هوایی که عمدتا ناشی از سوزاندن سوختهای فسیلی است، عاملی مهم و انگیزشی در تصمیم آنها بوده‌است.
پریم کورپکس فوم برنزه کننده با قیمت ۲۹۶,۴۰۰adv_logo۵٪
پریم کورپکس فوم برنزه کننده با قیمت ۲۹۶,۴۰۰
نیویورکتایمز در ادامه مینویسد: حوزه تخصصی فعالیت «ژان‌‌‌‌‌‌‌پل بیبی» پیش از اینکه در اوایل همهگیری کرونا اخراج شود، اجاره زمین مناسب برای بهرهبرداری شرکت‌های نفت و گاز بود. ژان‌‌‌‌‌‌‌پل در حال‌حاضر با «انل نورد آمریکا» همکاری دارد، شرکتی ایتالیایی که در زمینه توسعه پروژه‌های تجدیدپذیر فعالیت می‌کند. ژان‌‌‌‌‌‌‌پل می‌گوید: زمانی‌که حفاری‌‌‌‌‌‌‌های شیل رونق داشت، درآمد خوبی نصیب او می‌‌‌‌‌‌‌شد، اما وقوع رکود ورق را برای او و بسیاری از همکارانش برگرداند.او باور دارد، سوار‌شدن بر موج درآمدی ناشی از سوختهای فسیلی مقطعی است، موضوعی که در مورد انرژیهای تجدیدپذیر اما، بهمراتب پایدارتر است.
بسیاری از کارگران، از جمله برق‌‌‌‌‌‌‌کارها، مهندسان ساختوساز فراساحلی، متخصصان فناوری اطلاعات و نقشه‌‌‌‌‌‌‌برداران محیط‌‌‌‌‌‌‌زیست، می‌گویند مهارت‌هایی که در مشاغل مرتبط با نفت و گاز به‌دست آورده‌اند اکنون به‌خوبی به کمک آنها در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر آمده است. میگل فبرس، مهندس نفت که ۱۹ سال در صنعت سوختهای فسیلی فعالیت کرده و اکنون برنامه‌‌‌‌‌‌‌ریز ارشد پروژه‌های بادی و خورشیدی در شرکت انل است، گفت: «اصول کار در دو حوزه مشترک و یکسان است. ما فونداسیون‌‌‌‌‌‌‌ها را می‌‌‌‌‌‌‌ریزیم، توربین‌‌‌‌‌‌‌ها را نصب می‌کنیم، بستر کار را آماده می‌کنیم و در نهایت برای انتقال انرژی کابل‌‌‌‌‌‌‌کشی می‌کنیم.»
افق سرمایه‌گذاری در انرژیهای تجدیدپذیر
با استناد به آمار رسمی، شرکت هیوستون که از نظر جغرافیایی درمیان طیف وسیعی از کسب و کارهای بزرگ نفت و گاز قرار گرفته، بالاترین میزان سود را به خود اختصاص داده‌است. این شرکت در تلاش است تا کسب‌وکارهای تجدیدپذیر بیشتری را به سرمایه‌گذاری در شهر هیوستون ترغیب کند. نتایج حاصل از یک مطالعه اخیر برای این شرکت توسط گروه مشاوره مدیریت مک‌‌‌‌‌‌‌کینزی نشان داد که در حدفاصل سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۰، تعداد ۱۲۵هزار شغل در زمینه اکتشاف، تولید و احداث خط لوله نفت تنها در منطقه هیوستون، ازبین رفته‌است که کاهش ۲۶درصدی را در مقایسه با میانگین بلندمدت نشان می‌دهد. نتایج حاصل از این مطالعه هشدار می‌دهد که ممکن است بسیاری از مشاغل سنتی در حوزه انرژیهای فسیلی، طی سه دهه آینده وجود خارجی نداشته باشند.
در همین ارتباط، «جین استریکر»، معاون ارشد انتقال انرژی در شرکت هیوستون و یکی از مدیران سابق بریتیش‌‌‌‌‌‌‌پترولیوم، باور دارد اوضاع نیروی کار در آینده بسیار متفاوت‌‌‌‌‌‌‌تر از آنچه امروز به‌نظر می‌رسد، خواهد بود. او خاطرنشان کرد که ده‌‌‌‌‌‌‌ها استارت‌آپ از سال۲۰۲۰ افتتاح یا به هیوستون نقل‌مکان کرده‌اند که برخی از آنها تا ۵۰ نفر پرسنل نیز دارند. کووید به عقیده استریکر، فرصت‌های زیادی را ایجاد کرد. قبل از همهگیری تقریبا هیچ فردی برای سرمایه‌گذاری در حوزه نفت و گاز پا پیش نمی‌‌‌‌‌‌‌گذاشت، زیرا افق بازدهی مناسبی برای این صنعت متصور نبود. در آن شرایط، نقدینگی هنگفتی در جامعه به‌دنبال فرصتی جدید برای سرمایه‌گذاری بود.مدیران شرکت‌های مرتبط با انرژیهای تجدیدپذیر جملگی اذعان دارند حضور در هیوستون به آنها کمک کرده‌است تا بتوانند نیروی کار متخصص را از صنعت سوختهای فسیلی، جذب خود کنند. با این شرایط، آینده صنعت نفت و گاز در زمینه جذب و نگهداشت نیروی کارآمد در تمامی رده‌‌‌‌‌‌‌ها، از مهندس و تکنیسین گرفته تا کارگر و کارمند لجستیکی، با اما و اگرهای فراوانی روبه‌‌‌‌‌‌‌روست.