یک کارشناس اقتصادی گفت: دنیا به سمت جایگزین کردن انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر به جای نفت و محصولات آن است و نمی‌توانیم آینده خوبی را برای اقتصاد وابسته به نفت تصور کنیم.
به گزارش اوپکس به نقل از خبرگزاری فارس از اهواز، کاهش وابستگی اقتصاد کشور به صادرات نفت خام، توصیه همیشگی و راهبردی رهبر انقلاب اسلامی به همه دولت‌ها بوده است اما دولت‌های مختلف تا کنون در تحقق این رهنمود موفق عمل نکرده‌اند.
رهبر انقلاب در بیانات اخیری هم که به مناسبت آغاز سال نو داشتند، مجددا بر عدم وابستگی اقتصاد کشور به نفت خام و دلار تاکید کردند. راهکارهای برون رفت از این موضوع را با محمد همتی کارشناس مسائل اقتصادی به گفت‌وگو نشستیم که در پی می‌آید:
فارس: در بیانات نوروزی رهبری معظم انقلاب به رهایی تصدی‌گری دولت و وابستگی به نفت خام و دلار تاکید شده است. به نظر شما راه تحقق این اهداف چیست و دولت چه روش‌هایی را باید اتخاذ کند؟
در اصل 44 قانون‌اساسی میزان تصدی‌گری دولت 40 درصد تعریف شده است. متاسفانه تا به حال هیچ ارگان و نهادی پیگیر این موضوع نبوده است که چرا دولت در بحث تصدی‌گری به شکل فعلی عمل می‌کند و این امر باعث شده است که شورای رقابت نیز نتواند در این زمینه نقش درستی را ایفا کند. همچنین به خاطر عدم بازرسی و رسیدگی به میزان تصرف و تصدی دولت‌ها در بنگاه‌ها، ما باید از قانون رگلاتوری استفاده می‌کردیم که متاسفانه این قانون در کشور اجرا نشده است و ما نتوانستیم در سیستم دولتی استفاده از این قانون را جا بیندازیم که این امر منجر به ایجاد چالش شده است.
در عین حال بر اساس شرایطی که طی سال‌های آینده برای محصولات نفت و پتروشیمی ایجاد خواهد شد دیگر نمی‌توانیم منتظر فروش نفت باشیم. از سوی دیگر منابع نفتی کشور نیز محدود است. ما باید بتوانیم از فضای بازار جهانی بیشترین بهره را ببریم و ضمن حرکت در راستای تکنولوژی جهانی، منابع ارزی به دست آمده را برای آینده کشور سرمایه‌گذاری کنیم.
فارس: خوزستان به عنوان گلوگاه اقتصادی کشور در بسیاری از زمینه‌ها و محصولات، چه نقشی در رشد تولید و افزایش تجارت با همسایگان می‌تواند ایفا کند؟
استان خوزستان در حوزه صادرات از یک موقعیت سوق‌الجیشی برخوردار است، همچنین در حوزه بنادر نیز می‌تواند فعال باشد. در حال حاضر حجم صادراتی که از این استان در حال انجام است خیلی ضعیف است و خوزستان مستعد بهینه کردن این میزان صادرات است. اگر دولت‌ها در بحث صادرات یک نگاه جامع و کاملی داشته باشند و به بخش خصوصی اجازه فعالیت بدهند، استان خوزستان قادر است در بخش خصوصی، رتبه اول صادرات را در کشور به لحاظ جذب سرمایه‌گذاری، راه‌اندازی شرکت‌های دانش‌بنیان، همچنین در تولید و کشاورزی کسب کند.
این در حالی است که تا کنون از تمامی پتانسیل‌های استان خوزستان در این زمینه بهره‌برداری نشده است. امکان ترانزیت جاده‌ای و دریایی نیز استان خوزستان را در موقعیت بسیار خوبی قرار داده است و اگر در استان خوزستان بخش خصوصی فعال شود، می‌تواند حتی علم بومی تولید شده در این استان را به استان‌های دیگر صادر کند.
یکی از اشکالات دیگری که در خصوص استان خوزستان وجود دارد این است که اکثر افراد نخبه و صاحب ایده در این استان جذب شرکت‌های نفتی شده‌اند. دولت با یک برنامه‌ی جامع و کامل باید افراد باهوش، خلاق و نوآور را در ساختار اقتصادی و بخش‌های دانش‌بنیان به کار بگیرد.
فارس: درباره سازمان مولدسازی نظرتان چیست؟
لازم است که دولت‌ها در این زمینه به منویات مقام معظم رهبری توجه کنند. یکی از مسائل مورد بحثی که وجود دارد این است که فعالیت سازمان مولدسازی نتیجه‌بخش نبوده است که این امر باید مورد تجدیدنظر قرار بگیرد. سازمان مولدسازی باید به سازمان خصوصی‌سازی واگذار شود و باید مشخص باشد که دولت چه میزان سهم دارد تا مازاد آن در بخش خصوصی به اشتراک گذاشته شود چرا این امر در گردش بنگاه‌های اقتصادی بسیار تاثیر گذار است. طرح مولدسازی دولت به جای اینکه به دست سازمان خصوصی‌سازی داده شود، در انحصار دولت است.
فارس: اگر ممکن است مثالی بزنید.
یکی از نمونه‌های بارز این موضوع حضور دولت در شرکت‌های خودروسازی است. دولت در این شرکت‌ها سهم 5درصدی دارد اما عملا حتی تعیین مدیرعامل شرکت‌های خودروسازی توسط دولت صورت می‌گیرد و در یک دوره‌ی چهارساله ممکن است چندین بار مدیرعامل یک شرکت خودروسازی تغییر کند و یا توجهی به مفادی که شورای رقابت اعلام می‌کند، نداشته باشد از این رو است که در حال حاضر اعداد و ارقام نجومی درخصوص قیمت خودروهای تولید داخل مشاهده می‌شود. این مسئله در حوزه داروسازی، نفت و پتروشیمی نیز دیده می‌شود.
فارس: آینده فروش نفت را چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟
گرچه اکثر کشورهای تولید کننده و استخراج کننده‌ی نفتی مانند عربستان و روسیه برنامه‌هایشان روی استخراج و فروش نفت است اما تا سال 2035 میزان درخواست در بازار جهانی برای خرید نفت ممکن است به میزان 50 تا 70 درصد کنونی برسد. به دلیل اینکه دنیا به سمت جایگزین کردن انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر به جای نفت و محصولات آن است و نمی‌توانیم آینده خوبی را برای انباشت نفت در کشور تصور کنیم. از این رو باید منابع انرژی پاک و تجدید پذیر را در کشور گسترش بدهیم و نباید اقتصاد ما متکی به نفت باقی بماند.