چین قصد دارد از وابستگی به واردات نفت بیشترین فاصله را بگیرد و حفاری در میدان‌‌‌های نفتی فراساحلی اولین گام این کشور است. چین به عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده نفت جهان در حال آماده شدن برای عملیات حفاری در میدان نفتی در جنوب‌‌‌شرق این کشور است، گستره‌‌‌ای بتنی «به اندازه موناکو» که برای ساخت «ژاکت‌‌‌های چینی» بنا نهاده شده است. این پروژه در اختیار یکی از سه شرکت قدرتمند نفت چین یعنی کنوک است که خود را به لیست شرکت‌های توانا برای حفاری در اعماق اقیانوس در کنار شل و شورون اضافه کرده است و قرار است در پروژه بین‌المللی «ماموت» در آب‌‌‌های عمیق آمریکای جنوبی هم شرکت کند. قیمت نفت در آخرین روز معاملاتی روند کاهشی داشت به‌‌‌گونه‌‌‌ای که هر بشکه نفت خام برنت در کانال ۷۴ دلار معامله شد. به گفته تحلیلگران تصمیم فدرال رزرو آمریکا در نشست نیمه ژوئن و همچنان داده‌‌‌های تجاری چین مسیر شاخص‌‌‌های نفتی را به بالا یا پایین مشخص خواهد کرد.
بازار نفت در انتظار نرخ بهره
قیمت نفت در آخرین روز معاملاتی بازار به دلیل داده‌‌‌هایی مبنی بر تقاضای پایین چین در نیمه دوم سال ۲۰۲۳ و نگرانی از سیاست‌‌‌های ضدتورمی بانک‌های مرکزی همچنان کاهشی است. هر بشکه نفت برنت بیش از یک دلار از ارزش خود را از دست داد و بشکه‌‌‌ای ۷۴ دلار و ۷۹ سنت فروخته شد و هر بشکه نفت خام آمریکا با افت یک دلار و ۱۲ سنتی، ۷۰ دلار و ۱۷ سنت معامله شد. با وجود تکذیب کاخ سفید، بازار از خبر توافق موقت ایران و آمریکا نیز متاثر شد. جیووانی استانوو تحلیلگر بازار سرمایه معتقد است بازار به‌‌‌شدت شکننده است: «با کاهش تولید عربستان قیمت‌ها اندکی رشد کرد اما حتی احتمال عرضه نفت ایران بهای نفت را فرونشاند. معامله‌‌‌گرانی که طولانی‌‌‌مدت سرمایه‌گذاری می‌کنند منتظر سیگنال کاهش ذخایر نفتی دنیا هستند.»
افزایش ذخایر سوخت ایالات متحده و داده‌‌‌های تجارت ضعیف چین بر میل قیمت‌ها به صعود غلبه کرد. راب هاورث، استراتژیست ارشد سرمایه‌گذاری در مدیریت دارایی بانک ایالات متحده معتقد است با توجه به اینکه به فصل تابستان نزدیک می‌‌‌شویم تقاضا مسیر بازار را مشخص خواهد کرد: «باید مشخص شود موجودی محدود ذخایر باعث افزایش قیمت خواهد شد یا صعود نرم تقاضا آن را کاهش خواهد داد.» به بیان دیگر، در تابستان که به طور سنتی تقاضای سوخت افزایش می‌‌‌یابد، بازار روی سمت تقاضا متمرکز می‌شود تا نوسانات عرضه. داده‌‌‌های تجاری چین نشانی از بهبود رشد اقتصادی چین ندارد و آمارها کاهش تولید را نشان می‌دهند. با این حال برخی از تحلیلگران معتقدند اگر فدرال رزرو در نشست نیمه ماه جاری میلادی تصمیم به افزایش نرخ بهره نگیرد می‌توان به افزایش بهای نفت امیدوار بود. کریگ آرلام در این باره به رویترز گفت: آنچه در آینده رخ خواهد داد به داده‌‌‌های تجاری و سیاست بانک‌های مرکزی در هفته‌‌‌های پیش رو بستگی دارد.
کنوک چینی در رقابت
چین تمام تلاش خود را برای فاصله گرفتن از وابستگی به واردات نفت در یک گستره بتنی به اندازه موناکو در خط ساحلی جنوبی چین متمرکز کرده است. پروژه‌‌‌ای با قابلیت به‌‌‌کارگیری ۱۵هزار کارگر که یکی از واحدهای شرکت ملی نفت قاره چین آن را مدیریت می‌کند. در این پروژه سکوهای تولیدی برای شروع عملیات حفاری در میدان‌‌‌های نفتی فراسرزمینی تولید می‌شود. چاه‌‌‌های نفت در خشکی دیگر نفت ندارند و با توجه به اشتهای سیری‌‌‌ناپذیر چین در مصرف انرژی وابستگی بیشتری به واردات پیدا می‌کند. بزرگ‌ترین واردکننده نفت جهان بیش از ۷۰درصد از عرضه جهانی را به خود جذب می‌کند درصورتی که در آغاز هزاره سوم (سال ۲۰۰۰) این سهم ۱۰درصد بود.
کنوک (Cnooc) که یکی از سه شرکت اصلی نفتی دولتی چین است در این پروژه سرمایه‌گذاری کرده است که البته برخی اطلاعات از سهام عمده غربی‌‌‌ها در این شرکت نیز حکایت دارد. از طرفی عملیات در آب‌‌‌های عمیق در حوزه‌‌‌ای که به آب‌‌‌های همسایگان تجاوز می‌کند ایالات متحده را نگران کرده است. کنوک در سال ۲۰۲۱ در لیست سیاه کاخ سفید قرار گرفت. مقامات دولت وقت آمریکا این شرکت را به همکاری در «قلدری» دولت چین برای عملیات نفتی در حوزه‌‌‌های مورد مناقشه با همسایگان متهم کردند.
کنوک این اتهام را رد کرد
کنوک تا به حال عملیات‌‌‌هایی در دریای بوهای، بین دریای شمالی چین و کره انجام داده و هم‌‌‌اکنون این پروژه تازه را در جنوب‌‌‌شرق چین آغاز کرده است. فعالیت‌‌‌های کنوک آنقدر گسترده است که سال گذشته ۶۰درصد از نفت چین را این شرکت تولید کرد. بایهوی یو، تحلیلگر ارشد تحقیقاتی در S&P Global معتقد است باتوجه به میزان حجم حفاری نشده در میدان‌‌‌های فراساحلی «بشکه‌‌‌های نفتی داخلی می‌تواند به عنوان یک ضرورت برای توسعه موتورهای صنعتی چین عمل کند. پیشرفت تکنولوژی نیز دسترسی به حفاری در آب‌‌‌های عمیق را آسان‌‌‌تر کرده است.» چین اولین کشوری نیست که برای تامین مصرف نفت به میدان‌‌‌های فراساحلی روی می‌‌‌آورد. حفاری‌‌‌های ایالات متحده آمریکا در خلیج مکزیک در سال ۱۹۶۰ و پروژه‌‌‌های نفتی اروپا در دریای شمالی بین سال‌های ۱۹۷۰ تا ۱۹۸۰ نیز در میدان‌‌‌های فراساحلی صورت گرفت.
سهم کنوک در تولید نفت چین در سال ۲۰۱۳ تقریبا ۱۵درصد بود در حالی که در سال ۲۰۲۱ نزدیک به ۲۳درصد از تولید میادین داخلی چین مربوط به این شرکت بود. البته در میدان‌‌‌های فراساحلی رقیبی ندارد و تولید نفت فراساحلی انحصارا در اختیار کنوک است. این درحالی است که این شرکت هدف رشد تولید ۴ تا ۶ درصدی را برای امسال تعیین کرده و قرار است تا سال ۲۰۲۵ این رشد را به ۱۲درصد برساند. البته علاوه بر تضاد منافع در بعد ژئوپلیتیک، حفاری در آب‌‌‌های عمیق با چالش‌‌‌های بزرگ فنی و تجهیزاتی همراه است. در یک بعد از ظهر بهاری «ژوهای» در هفته گذشته، کارگران احداث سازه‌‌‌ای مانند برج ایفل را در یکی از بزرگ‌ترین تاسیسات نفتی جهان با آتش‌‌‌بازی جشن گرفتند.
این سازه فلزی که ژاکت (jacket) نام دارد ۲۰۰ کیلومتر از ساحل دور خواهد شد و در نقطه‌‌‌ای که به ژاکت ۵/ ۳۳۸ متری اجازه می‌دهد از کف اقیانوس تا سطح دریا کشیده شود، نصب می‌شود. ژاکت‌‌‌ها که باید در مقابل توفان‌‌‌ها و امواج سهمگین ایستادگی کنند بزرگ‌تر از آن هستند که با جرثقیل حمل شوند. به همین دلیل به صورت افقی ساخته می‌‌‌شوند و برای جابه‌جایی آنها را روی کشتی می‌‌‌غلتانند. غول‌‌‌های نفتی مثل شورون و شل تنها شرکت‌هایی هستند که تجهیزات و فناوری حفاری در اعماق اقیانوس را دارند و کنوک در حال پیوستن به این لیست است. این شرکت اولین گام‌‌‌های اکتشاف را در سواحل جنوبی چین و در میدان حایجی-۱ برداشت.
کنوک برای امسال تولید نفت خام بین ۶۵۰ تا ۶۶۰ میلیون بشکه‌‌‌ای و شرکت در برنامه‌‌‌های جهانی مثل پروژه ماموت (mammoth) شرکت اکسون موبیل در آب‌‌‌های گویان در آمریکای جنوبی را هدف‌‌‌گذاری کرده است. کنوک در پروژه دیگری به‌‌‌نام کینگ‌دائو (Qingdao) فناوری پیشرفته‌‌‌تری به‌‌‌کار برده است، این شرکت در حال ساخت کشتی استوانه‌‌‌ای‌شکل است که برای شناور شدن در نزدیکی محل ساخت ژاکت‌‌‌ها و سکوهای نفتی طراحی شده است و قابلیت پردازش و ذخیره داده‌‌‌های نفت خام استخراج‌شده پیش از ورود به نفتکش‌‌‌ها را دارد. با قابلیت‌های کنونی می‌توان گفت میدان‌‌‌های نفتی را که پیش از این صرفه اقتصادی برای حفاری و استخراج نداشتند می‌توان با این فناوری به مدار تولید بازگرداند.