یک کارشناس انرژی معتقد است به دلیل شرایط تحریمی ایران، عملا امکان
صادرات را به بازارهای رسمی انرژی و در عین حال برگشت پولش را ندارد. مرتضی بهروزیفر
می گوید: در عین حال اگرچه ما بهراحتی حداقل3.5 میلیون بشکه نفت را میتوانیم
تولید کنیم اما با توجه به حجم صادراتمان، این ظرفیت تولید عملا قابل استفاده نیست. از آنجایی که ایران در سالهای گذشته تحت تحریم بوده است؛ عملا
امکان صادرات را به بازارهای رسمی انرژی و در عین حال برگشت پولش را ندارد. بنابراین
با توجه شرایط سخت وتحریمی که ایران دارد، فقط کسانی از ما نفت میخرند که ارتباطی
با دنیا ندارند؛ به طور نمونه شرکتهای کوچک نفتی چین که یک پالایشگاه منطقهای در
چین را پوشش میدهد، قسمت عمده خریداران ما را تشکیل میدهند. از طرفی با توجه به تحریمهایی
که اتحادیه اروپا برای فروش نفت روسیه وضع کرده و برایش سقف تعیین کردهاند، قیمت
فروش ما مسلما باید تا سقف روسیه یا کمتر از آن باشد که از ما بخواهند نفت بخرند.
از طرف دیگر انتقالش برای ما هزینه بر است، کشتیبه کشتی شدن نفت تا زمانی که
بخواهد برای آن مشتری پیدا شود تا زمانی که به فروش برسد و در نهایت هم برگشت پول
مشکلات خاص خود را دارد، بسیاری از این پولهای ما در کشورهای چین تا عراق بلوکه
شده و امکان برگشت پول را به اقتصادمان نداریم.
این تحلیلگر حوزه انرژی با بیان اینکه ما نمیتوانیم در حد ظرفیت تولیدمان
ظرفیت و صادرات داشته باشیم، اینطور می گوید: در عین حال درصدی از ظرفیت صادراتمان
که امکان فروش دارد را نیز باید با هزینههای بالا صادر کنیم و همچنین با تخفیفهای
گسترده و مشکل دیگر اینکه پولش وارد کشورمان نمیشود. از اواخر دولت آقای روحانی
زمانی که «دونالد ترامپ» روی کار آمد و برجام را زیر پا گذاشت تا الان که وضعیت
اقتصاد کشور به این شرایط رسیده، این بوده که نتوانستیم صادرات داشته باشیم و پولش
را به ایران برگردانیم. تا زمانی که تغییر خاصی در ارتباط ما با دنیا رخ ندهد، بنابراین
این روند هم ادامه خواهد داشت.
این کارشناس انرژی درباره تحقق بودجه نفتی و فروش یک میلیون و 400
هزار بشکه، اظهار می کند: طبق آماری که داده میشود؛ بعضا اعلام شده تا یک میلیون و200
هزار بشکه را هم صادر کردهایم، اما ازآن جایی که هیچ اطلاعات متقنی داده نمیشود،
نمیتوان با قطعیت اعلام کرد که این اتفاق افتاده است. حتی اگر اتفاق بیافتد هم با
تخفیفات گسترده و هزینههای بالاست و از آن طرف هم پولش به کشور برنمیگردد. زمانی
که صادرات داشته باشیم اما نتوانیم پولش را به کشور برگردانیم یا هزینه بالایی
برای آن کنیم، عملا تفاوتی با عدم فروش ندارد. همین حالا هم ظرفیت
تولیدمان بیشتر از چیزی است که در داخل مصرف میکنیم و بخشی هم صادر میشود؛
بنابراین مشکل ما ظرفیت تولید نیست، بلکه امکان صادرات است. آخرین آمار از ظرفیت تولید نفتی کشور، پیش
ازاینکه برجام دچار مشکل شود، سه میلیون و 800 هزار بشکه بوده و پیشبینی میشود
که این عدد تغییر زیادی نکرده باشد؛ یعنی ما به راحتی حداقل 3.5 میلیون بشکه نفت
را میتوانیم تولید کنیم اما با توجه به حجم صادراتمان، این ظرفیت تولید عملا قابل
استفاده نیست.