رشد اقتصادی کشور در سال۱۴۰۱ با نفت ۸/ ۴درصد و بدوننفت ۵/ ۴درصد بودهاست. صنعت نفت یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر رشد اقتصادی است، از همینرو هر زمان که وضعیت این صنعت قابلقبول بوده و تولید و صادرات در شرایط مطلوبی قرار دارد، رشد اقتصادی نیز بیشتر میشود، در مقابل با کوچکترین نوسانی در وضعیت تولید و صادرات نفت یا قیمت آن در بازارهای جهانی، رشد اقتصادی نیز کاهشی خواهد بود.
اهمیت نفت در رشد اقتصادی آنقدر زیاد است که رشد اقتصادی با نفت و بدوننفت اعلام میشود و این موضوع برای دیگر صنایع موجود در کشور وجود ندارد. با روی کار آمدن دولت سیزدهم، توجه به بازیابی بازارهای نفتی ایران و احیای ظرفیتهای تولید نفت در اولویت قرار گرفت تا آنجا که پس از چند ماه اعلام شد صادرات نفت ایران ۴۰درصد افزایش داشته است. این موضوع بهطور مستقیم بر رشد اقتصادی تاثیرگذار بود و در کنار افزایش قیمت نفت با کنترل همهگیری کرونا، امکان ثبت رشدهای بالاتر اقتصادی را فراهم کرد. روند رشد تولید و صادرات نفت ایران در سال۱۴۰۱ نیز ادامه داشت. جواد اوجی، وزیر نفت با تایید افزایش صادرات نفت ایران، پیش از این گفته بود که در سال۱۴۰۱، ۱۹۰میلیون بشکه نفت بیشتر از سال۱۳۹۹ و ۸۳میلیون بشکه بیشتر از سال۱۴۰۰ صادر شد و پیشبینی میشود امسال رکوردی تازه در صادرات نفت ثبت شود. این صحبتها البته بر اساس آمارهای بانکمرکزی و مرکز آمار نیز قابلتایید است.
بر اساس تازهترین اعلام مرکز آمار ایران، تولید ناخالص داخلی (GDP) به قیمت ثابت سال١٣٩٠ در سال١٤٠١ به ۸۱۱هزارمیلیاردتومان با نفت و ۶۹۹هزارمیلیاردتومان بدون احتساب نفت رسیدهاست، درحالیکه آمار سالگذشته با نفت ۷۷۴هزار میلیاردتومان و بدوننفت ۶۶۹هزار میلیاردتومان بوده و نشان از رشد ۸/ ۴درصدی تولید ناخالص داخلی با نفت و ۵/ ۴درصدی تولید ناخالص داخلی بدوننفت در سال١٤٠١ دارد. نگاهی به این اعداد نشان میدهد نفت تاثیر مثبتی بر شرایط اقتصادی کشور داشته و رشد اقتصادی ۷درصدی در زمینه استخراج نفت و گاز طبیعی برای سالگذشته بهثبت رسیدهاست.
البته صنعت نفت در بخش دیگری از رشد اقتصادی یعنی تامین آب، برق و گاز طبیعی نیز اثرگذار بوده و در این بخش رشد ۸/ ۷درصدی محقق شدهاست. نکته مهم آن است که علاوهبر تامین گاز، بخش عمدهای (بالای ۹۰درصد) از برق کشور نیز با استفاده از سوختهای فسیلی (فرآوردههای نفتی و گاز) تولید میشود، بنابراین صنعت نفت در این زمینه نقشی مضاعف داشته است. نکته دیگری که در این آمار به چشم میخورد سهم ۱۴درصدی استخراج نفت و گاز در تولید ناخالص داخلی کشور است. با توجه به اینکه کل تولید ناخالص داخلی کشور در سالگذشته ۸۱۱هزار میلیاردتومان بوده و استخراج نفت و گاز سهم ۱۴درصدی داشته است، سهم این بخش از تولید ناخالص داخلی ۱۱۳هزار میلیاردتومان برآورد میشود. آمارهای مرکز آمار حاکی از آن است که در سال١٤٠١ گروه کشاورزی منفی ۴/ ۴، گروه صنایع و معادن ۴/ ۶ و گروه خدمات ۴/ ۴درصد نسبت به پارسال رشد داشتهاند.