وزیر انرژی عربستان سعودی اوایل ماه میلادی جاری، یکی از بزرگترین اصلاحات اوپک در سالهای اخیر را تشریح و آن را به عنوان جایزهای برای کشورهایی که در صنعت نفت خود سرمایهگذاری میکنند، معرفی کرد.
به گزارش اوپکس به نقل از ایسنا، این تغییر، راه را برای دادن سهمیه تولید بزرگتر به اعضای خلیج فارس اوپک مانند عربستان سعودی، امارات متحده عربی و کویت به ضرر کشورهای آفریقایی مانند نیجریه و آنگولا، هموار میکند.
سهمیه و مبنای تولید که بر اساس آن، کاهش تولید محاسبه شده است، به مدت چندین دهه، موضوع حساسی در داخل اوپک بوده است زیرا اکثر تولیدکنندگان، سهمیه تولید بالاتری میخواهند تا بتوانند درآمد بیشتری از صادرات نفت به دست آورند.
این تغییرات در چند سال آینده، احتمالا شدیدتر خواهد شد زیرا غولهای نفتی دولتی خاورمیانهای، سرمایهگذاریهایشان را افزایش میدهند و همزمان، کشورهای آفریقایی برای جذب سرمایهگذاری خارجی، دست و پا میزنند.
تولیدکنندگان خلیج فارس که ظرفیت مازاد تولید اندکی در بازار نفت جهانی داشته اند، مدتهاست بر اوپک تسلط پیدا کردهاند. قدرت و نفوذ آنها در ۱۵ سال گذشته با رشد ظرفیت تولیدشان، افزایش پیدا کرده است و همزمان، تولید آفریقایی به دلیل کاهش سرمایهگذاریهای خارجی، کاهش یافته است.
برخلاف تولیدکنندگان منطقه خلیج فارس، تولیدکنندگان آفریقایی وابستگی شدیدی به سرمایهگذاری شرکتهای نفتی بینالمللی دارند. این شرکتها، در سالهای اخیر، آفریقا را رها کرده و به سرمایهگذاری در صنعت نفت شیل آمریکا و میادین نفتی بزرگی مانند میدان نفتی فراساحلی برزیل و گویان روی آورده اند.
طبق آمار اوپک، سهم عربستان سعودی، امارات متحده عربی و کویت از کل تولید اوپک، در ماه مه بیش از ۱۰ درصد بالاتر از سهم ۵۵ درصدی در ۱۵ سال گذشته بود. مجموع سهم نیجریه و آنگولا در مدت مشابه، بیش از سه درصد کاهش یافت و به زیر ۹ درصد رسید.
به گفته تحلیلگران شرکت مشاوره "وودمک"، برای نیجریه ظرفیت تولید به دلیل مسائل عملیاتی و امنیتی و سطح اندک سرمایهگذاری، همچنان محدود مانده و به کاهش تولید منتهی شده است. توسعه میدان جدید و اکتشافات اخیر در آنگولا برای مهار افول بلندمدت ظرفیت تولید، کافی نخواهد بود.
در مقابل عربستان سعودی و امارات متحده عربی، قصد دارد ظرفیت تولید خود را به میزان قابل توجهی افزایش داده و به ترتیب به ۱۳ میلیون بشکه در روز و پنج میلیون بشکه در روز تا سال ۲۰۲۷ در مقایسه با سطح تولید فعلی حدود ۱۲ میلیون بشکه در روز و چهار میلیون بشکه در روز برسانند.
کویت هم در ۱۸ ژوئن اعلام کرد ظرفیت تولید نفت خود را تا سال ۲۰۲۵، به میزان ۲۰۰ هزار بشکه در روز افزایش داده و به سه میلیون بشکه در روز خواهد رساند.
طبق محاسبات رویترز، افزوده شدن ظرفیت تولید سه کشور منطقه خلیج فارس در فاصله سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۵، مجموعا به ۱.۲ میلیون بشکه در روز بالغ میشود که دو برابر ظرفیتی است که پیش بینی میشود نیجریه و آنگولا طی همان مدت از دست دهند.
در نشست چهارم ژوئن، اوپک و متحدانش، سهمیه تولید را برای اکثر اعضای خود بازبینی و اصلاح کردند. شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان، وزیر انرژی عربستان سعودی گفت: تحلیل نهایی از آنچه این توافق برای همه ما حاصل خواهد کرد، این است که کسانی که نه امسال، بلکه در سالهای ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ سرمایهگذاری کرده و پیش میروند، نتیجه سرمایهگذاری خود را میبینند.
یک منبع آگاه در اوپک پلاس به رویترز گفت: این تغییرات برای ایجاد یک سیستم منصفانهتر که منعکس کننده واقعیت ظرفیت تولید کشورهای عضو است، ضروری بود.
هر چند اکثر اعضای اوپک پلاس، هدف تولید پایینتری دریافت کردند اما سهمیه امارات متحده عربی بالاتر بود.
بر اساس گزارش رویترز، ریچارد برونز، مدیر امور ژئوپلیتیکی شرکت "انرژی اسپکتس" میگوید یکی از دلایل اصلی این تغییر، پرداختن به مسائل قبلی اعتبار اوپک بود یعنی افزایش تولید واقعی یا کاهش ناشی از تغییر سهمیه تولید، بسیار کمتر از آمار اعلام شده بود و تردید بازار نسبت به توانایی این گروه برای مدیریت عوامل بنیادین بازار را برمیانگیخت.