«کاهش مصرف سوخت بنزین با محوریت تولید خودروهای دوگانه سوز» موضوع نشستی بود که روز گذشته در شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی برگزار شد. در این نشست گفت‌وگوهایی چندجانبه بین معاونین شرکت ملی پخش، مدیران خودروسازی و وزارت صمت شکل گرفت که قرار است در نهایت در جلسه دوم آن به امضای یک تفاهم‌نامه بینجامد. اهمیت این جلسه در آن است که با نگاهی نهادی و چندوجهی به کاهش مصرف سوخت نگریسته شده، برخلاف گفتمان‌هایی که تنها راه مساله تغییر الگوی مصرف را به قیمت‌گذاری صرف گره می‌زنند.
در این جلسه ابتدا معاون اجرایی مدیرعامل شرکت پالایش و پخش فرآوردههای نفتی با اشاره به اینکه در حال حاضر ۶۳درصد مصرف سوخت کشور در حوزه حمل نقل است و ۶۱درصد نفتگاز نیز در بخش حملونقل به مصرف می‌‌‌‌رسد، گفت: ما ظرفیت خوبی برای مصرف سی ان جی در کشور داریم، به طوری که اگر اکنون ۲۳ میلیون متر مکعب در روز سوخت سی ان جی مصرف می‌شود، می‌تواند این مصرف تا ۳۵ میلیون متر مکعب در روز نیز برسد. کرامت ویس کرمی با تاکید بر اینکه باید برای کاهش مصرف بنزین افزایش ظرفیت و توسعه جایگاه‌‌‌‌های سی ان جی را در دستور کار قرار دهیم، گفت: ما باید تولید خودروی دوگانه‌سوز، کیفی‌سازی این خودروها، از رده خارج کردن خودروهای فرسوده را در دستور کار قرار دهیم و در قالب تفاهم‌نامه ۴ جانبه بتوانیم شرایطی ایجاد کنیم که خودروهای فرسوده از رده خارج شوند.
وی با بیان اینکه باید ۹۲۰هزار خودروی دوگانه سوز به ناوگان اضافه شود، یادآور شد: اگر این تعداد خودرو اضافه شود قطعا مصرف ۲۳ میلیون متر مکعب سی ان جی بیشتر خواهد شد. وی بیان کرد: بهینهسازی مصرف سوخت در خودروهای سبک و سنگین باید اجرایی شود و این پتانسیل در کشور وجود دارد، کارگاه‌‌‌‌های متعدد تبدیل خودرو در کشور موجود است اما در هر حال در زمینه تولید خودروی دوگانه سوز عقب هستیم و این شرایطی ایجاد کرده که مصرف بنزین افزایش یافته و تامین آن برای وزارت نفت سخت شود.
امضای قرارداد با سایپا و ایران‌‌‌‌خودرو
مدیر پژوهش شرکت پالایش و پخش فرآوردههای نفتی نیز در این نشست اعلام کرد: طی تعاملی که با خودروسازان داشتیم بنا بر این شد که قراردادی با ایران خودرو برای تولید ۵هزار دستگاه وانت و ۴۰هزار تاکسی دوگانه‌سوز منعقد شود، همچنین در زمینه تولید ۱۰۰هزار دستگاه نیز با سایپا تفاهم‌نامه امضا کردیم که خودروسازی سایپا از اسفند تاکنون ۲۵هزار خودرو را به تولید رسانده است. رضا کاظم‌‌‌‌نژاد افزود: مشکل ما برای تولید خودروی دوگانه‌سوز مخزن است که امیدواریم طی توافقی که با مخزن‌سازان داریم تولید نسل ۴ مخازن اجرایی شود. مدیر پژوهش شرکت پالایش و پخش فرآوردههای نفتی گفت: خودروسازی سایپا در فروردین ماه خط تولید موتور ارتقا یافته خودروی ال-۹۰ را راه‌اندازی کرده که نسبت به خودروهای قبلی مصرف سوخت کمتر و قدرت موتور بالاتری دارد.
وی بیان کرد: اکنون تولید و مصرف بنزین سر به سر است و به‌زودی شاهد پیشی گرفتن مصرف از تولید خواهیم بود. البته برنامه‌هایی برای تولید درنظر داریم اما به هر حال مصرف از تولید بالاتر خواهد رفت. در عوض ما ظرفیت توزیع ۳۵ میلیون متر مکعب سی ان جی را داریم که با دوگانه سوز کردن خودروها می‌توان از این ظرفیت استفاده کرد. امیدواریم این جلسه به تعامل با شرکت‌های خودروساز شتاب دهد. ما این استقبال را هم خوشبختانه در مجموعه‌های خودروساز کشور برای حرکت به این سمت مشاهده می‌کنیم.
تولید دوگانه سوزها از زاویه اسناد بالادست
مریم مهدینژاد، مدیر بخش حملونقل شرکت بهینهسازی مصرف سوخت در ادامه این جلسه گفت: ما در حوزه مصرف سوخت در اسناد بالادست سند حملونقل مصوب ۱۳۹۹ را داریم که در آن استفاده بیشتر از سی ان جی بسیار با اهمیت دیده شده است و یکسری سیاست‌های اختصاصی در این حوزه بالاخص در زمینه خودروهای سبک و خودروهای سبک عمومی تدوین شده است. وی اظهار کرد: پیش‌بینی شده که تا سال ۱۴۱۰ سهم مصرف روزانه سی ان جی به ۴۵ میلیون متر مکعب برسد. بنابراین این بالاترین سند موجود است که باید الگوی راه ما قرار گیرد. اما با این حال توسعه مصرف سی ان جی در سال‌های اخیر نسبت به گذشته کاهش یافته که این امر به دلایلی چون نبود مزیت رقابتی با بنزین به لحاظ قیمتی و سطح تکنولوژی‌های به کار رفته برای کیفیت خودروهای گازسوز مرتبط می‌شود.
وی همچنین یکی دیگر از دلایل را عدم توزیع مناسب جایگاه‌ها عنوان و اعلام کرد: ما اکنون کمبود جایگاه نداریم اما سیاست‌ها باید به گونه‌ای تدوین شود که توزیع موثری در برخی مناطق داشته باشد. مهدینژاد در ادامه گفت: در رابطه با سیاست‌های وزارت نفت همان‌طور که اشاره شد همیشه بحث توسعه سی ان جی وجود داشته است حتی در بازنگری سند مربوط به استانداردهای انتشار دی اکسیدکربن که سال گذشته انجام گرفت، بحث ترغیب خودروسازها برای حرکت به سمت سی ان جی دیده شد. یعنی استانداردهای سی ان جی روی مصرف مقداری سختگیرانه تر از بنزین است و این امر می‌تواند در سبد تولید خودروسازها به منظور تولید محصولات کم‌مصرف اثرگذار باشد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به مصوبه توسعه حملونقل عمومی پاک اشاره و اعلام کرد: ارزش این مصوبه حدود ارزش ۴ میلیارد دلار است که بر مبنای آن باید نوسازی و اسقاط و جایگزینی تاکسی‌ها در دستور کار قرار گیرد. بر این اساس الزام شده که تمام تاکسی‌ها دوگانه سوز شوند و برای تاکسی‌های دوگانه سوز ۶هزار و ۱۰۰ دلار با امکان بازپرداخت ۵ ساله درنظر گرفته شده است. یعنی اگر سرمایه‌گذاری شود و یک تاکسی فرسوده اسقاط و یک تاکسی جدید جایگزین آن شود، ما رقم ۶هزار دلار را طی ۵ سال پرداخت خواهیم کرد. وی با بیان اینکه در این مصوبه ون گازسوز و بنزینی هم دیده شده است، گفت: ما تقاضا داریم که خودروسازها در بحث ساخت ون گازساز هم وارد شوند.
مهدینژاد در ادامه گفت: مصوبه دیگری از سوی شورای عالی اقتصادی برای تولید موتور کم‌مصرف وجود دارد و ما در این زمینه با خودروسازها مکاتبه داشته‌ایم که اگر در این زمینه طرحی قابل ارائه دارند، بستر حمایت برای محصول آنها وجود دارد. یعنی اگر تولیدکننده‌‌‌‌ای موتور کم‌مصرفی تولید و باعث شود که نسبت به پلت‌فرم قبلی ۲ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر یا بیشتر کاهش مصرف سوخت داشته باشد، می‌تواند از این امکانات استفاده کند.
در ادامه این جلسه برخی از مدیران خودروسازان داخلی همکاری و نیازهای خود را برای تولید محصولات کم‌مصرف و دوگانه سوز اعلام کردند. در ابتدا معاون فناوری و توسعه محصول شرکت ایران خودرو با بیان اینکه در ایران خودرو تولید پروژه‌های سی ان جی و همین‌طور بهینهسازی موتورهای قبلی به صورت جدی در دستور کار قرار دارد، گفت: به عنوان نمونه تولید محصول جدید وانت آریسان با مصرف سی ان جی را پیش رو داریم، از سوی دیگر موتور توربور شارژ پایه گازسوز را توسعه می‌دهیم که می‌تواند یکی از اتفاقات خوب در عرضه محصولات سواری باشد. این محصول هم پیمایش بالای ۳۰۰ کیلومتری با یکبار شارژ و همین‌طور توان گشتاورد بالایی خواهد داشت. مدیر برنامه‌ریزی کنترل تولید گروه خودروسازی سایپا نیز با اعلام اینکه طی ۵ سال اخیر حدود ۴۵هزار خودرو سواری و تجاری دوگانه‌سوز تولید کردیم، گفت: در حال حاضر هدف سایپا برای تولید موتورهایی با مصرف سوخت میانگین وزنی۴/ ۹ لیتر بنزین در افق ۱۴۰۴ است.