مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران در نشستی خبری با خبرنگاران آخرین اقدام‌ها و برنامه‌های این شرکت را تشریح کرد. مجید چگنی در این نشست به سوال‌های «دنیای‌اقتصاد» در رابطه با ذخیره‌سازی رو زمینی گاز و واردات گاز از ترکمنستان پاسخ داد. این دو گزینه همواره به‌عنوان امکان‌هایی دست‌یافتنی برای مساله تامین قطعی گاز صنایع مطرح می‌شده‌است. پیش از این برخی از پتروشیمی‌ها اعلام کرده‌بودند که به دلیل افزایش نرخ خوراک گزینه واردات گاز از ترکمنستان را در دستور کار قرار می‌دهند. مدیرعامل شرکت ملی گاز در این زمینه اعلام کرد که هیچ نهادی به اندازه شرکت ملی گاز از منابع و شرایط گاز ترکمنستان اطلاع ندارد و این کشور منبعی جداگانه برای فروش به بخش‌خصوصی داخل در اختیار ندارد، علاوه‌بر این شرکت‌های داخلی اگرهم فرضا قرار به خرید گاز از این کشور را داشته باشند باید نرخی بیش از دو‌برابر آنچه در داخل به آنها عرضه می‌شود را بپردازند. در همین زمینه موضوع ذخیره‌سازی روزمینی گاز به‌عنوان یکی از بهترین گزینه‌ها برای شرکت‌های ذی‌نفع مطرح شد که طبق گفته چگنی شیوه‌نامه آن‌هم تدوین شده‌است.
۶/ ۹۸درصد جمعیت شهری تحت‌پوشش شبکه گاز
مجید چگنی در این نشست ابتدا با بیان اینکه صنعت گاز صنعت مهم و کلیدی است که در سال‌های بعد از انقلاب و در دولت‌های مختلف برای آن بسیار تلاش شده‌است، افزود: اکنون نیز با توجه به روند توسعه بالادست و پالایشگاه‌های گاز، زیرساخت شبکه گازرسانی ادامه پیدا کرده‌است. وی در رابطه با آخرین آمارهای اصلی مربوط به اقدمات این شرکت توضیح داد: اکنون ۱۲۵۳شهر، ۳۹هزار و ۶۹۹ روستای کشور از نعمت گاز طبیعی بهره‌‌‌‌‌‌مند هستند و در دو سال‌فعالیت دولت سیزدهم حدود ۵هزار و ۲۹۷روستا با بیش از ۳۰۷هزار خانوار، همچنین ۴۱ شهر با بیش از ۹۴هزار خانوار گازرسانی شده‌اند. معاون وزیر نفت در امور گاز با بیان اینکه اکنون ۶/ ۹۸درصد جمعیت شهری و ۳/ ۸۶درصد جمعیت روستایی زیر پوشش شبکه گاز کشور هستند، ادامه داد: تعداد مشترکان شبکه گاز ۵/ ۲۷میلیون مشترک شامل بیش از ۳۱میلیون واحد می‌شود.
توزیع مصرف گاز
چگنی تصریح کرد: مصرف گاز طبیعی نیروگاه‌‌‌‌‌‌ها در سال۱۴۰۱، حدود ۷۵میلیارد مترمکعب حدود ۳۲درصد کل مصرف، بخش صنعت ۷۱میلیارد مترمکعب حدود ۳۱درصد، بخش خانگی ۶۳میلیارد مترمکعب شامل ۲۷درصد، بخش عمومی ۹میلیارد مترمکعب و ۴درصد، بخش حمل‌ونقل ۹میلیارد مترمکعب و حدود ۴درصد، بخش کشاورزی ۸/ ۴میلیارد مترمکعب و حدود ۲درصد از مصرف گاز کشور را به خود اختصاص داده‌است. وی با بیان اینکه مصرف کل گاز کشور پارسال ۲۳۰میلیارد مترمکعب بوده‌است که شامل صادرات و مصارف داخلی نمی‌شود، گفت: اکنون حدود ۱۰۱ نیروگاه کشور گازرسانی شده و ۱۵نیروگاه در دولت سیزدهم به شبکه گاز کشور متصل شده‌اند. مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران در ادامه با اشاره به روند پرشتاب گازرسانی در دو استان سیستان و بلوچستان و هرمزگان، اظهار کرد: در دو سال‌گذشته ۷ شهر و ۱۴۵ روستای سیستان و بلوچستان و ۳ شهر و ۲۴ روستای هرمزگان گازرسانی شده‌اند.
حجم سرمایه‌گذاری‌‌‌‌‌‌ها در صنعت گاز
چگنی درباره حجم سرمایه‌گذاری صنعت گاز در دولت سیزدهم، تصریح کرد: در بخش پروژه‌های گازرسانی روستایی و شهری حدود ۶/ ۳۸همت (هزار‌میلیارد‌تومان) هزینه‌شده، در بخش پروژه‌های انتقال گاز ۹/ ۲همت، در پروژه‌های مهندسی و توسعه گاز ۶/ ۱۹همت، پروژه‌های پالایشگاه‌های گازی ۴/ ۲همت و در بخش پژوهش و فناوری ۷/ ۴همت سرمایه‌گذاری شده که مجموع این سرمایه‌گذاری‌‌‌‌‌‌ها ۷/ ۶۷همت بوده‌است. وی یادآور شد: پیش‌بینی سرمایه‌گذاری در سال۱۴۰۲ هم در بخش پروژه‌های گازرسانی حدود ۵/ ۳۴همت، در بخش انتقال گاز ۴/ ۲همت، در پروژه‌های مهندسی و توسعه ۴/ ۲۳ و پالایشگاه‌های گازی ۹همت است.
واردات ۱۰میلیون مترمکعبی گاز از ترکمنستان
مجید چگنی؛ مدیرعامل شرکت ملی گاز در نشست خبری که برگزار شد، اظهار کرد: تمدید قرارداد صادرات گاز به عراق در حال نهایی‌‌‌‌‌‌سازی است و قصد داریم سازوکار تسویه را تغییر دهیم تا پول‌های ما بلوکه نشود. ترکیه هم مایل به تمدید قرارداد خرید گاز از ایران است. وی افزود: با تسویه بدهی ترکمنستان در سه قسط، حجم سوآپ گاز از این کشور را از روزانه ۵/ ۴ به ۸میلیون مترمکعب رساندیم. با ترکمن‌‌‌‌‌‌ها واردات گاز را در دو سناریوی کوتاه‌‌‌‌‌‌مدت و بلندمدت مذاکره کردهایم. چگنی عنوان کرد: تست واردات ۱۰میلیون مترمکعب گاز ترکمنستان نیز با موفقیت انجام‌شده تا این گاز وارد کشور شود و در گام بعدی و همزمان با بهرهبرداری از پروژه‌های توسعه میادین گازی ترکمنستان قصد داریم میزان واردات را افزایش دهیم. مدیرعامل شرکت ملی گاز توضیح داد: مذاکرات برای صادرات گاز به عمان، احیای قرارداد پاکستان و تجارت گاز با روسیه ادامه دارد و کشورهای اروپایی نیز مذاکراتی برای واردات گاز از ایران از مسیر ترکیه با ما انجام داده‌اند ولی به‌ثمر ننشست. وی اظهار کرد: روس‌‌‌‌‌‌ها به ما پیشنهاد تبدیل به هاب گازی و هاب انرژی را داده‌اند و تیم تخصصی ما هم‌‌‌‌‌‌اکنون در روسیه مستقر است و توافق‌هایی در این حوزه صورت‌گرفته و امیدواریم کار جلو برود.
۵ پروژه اولویت‌دار
چگنی در ادامه درخصوص پروژه‌های اولویت‌دار شرکت ملی گاز ایران به ۵ برنامه اصلی شامل: تقویت شبکه شمال‌شرق کشور، هوشمندسازی شبکه توزیع کشور و بهینه‌سازی مصرف سوخت، مقاوم‌سازی شبکه و ذخیره‌سازی اشاره کرد. وی با بیان اینکه پیش‌بینی می‌شود با تداوم روند فعلی، میزان مصرف گاز کشور در سال۱۴۲۰ به یک‌میلیارد و ۴۲۰میلیون مترمکعب در روز برسد، گفت: برای جلوگیری از مصرف بی‌رویه لازم بود سیاست‌های بهینه‌سازی را در دستور کار قرار دهیم که هزینه آن بسیار کمتر از تولید است.
وی اضافه کرد در این زمینه استفاده از بخاری‌های پربازده برای کاهش مصرف گاز خانگی را به‌عنوان یکی از اهداف عملیاتی تعریف کردهایم و با فراخوانی که انجام‌شده و شرکت‌هایی که برای تولید این بخاری‌ها اعلام آمادگی کرده‌اند، قرار است در فاز اول بالای ۴میلیون بخاری تعویض شود. در فاز دوم هم قرار است این رقم به ۲۰میلیون‌فقره برسد. آنطور که مدیرعامل شرکت گاز اعلام کرد، هر بخاری جدید به میزان ۵۰۰مترمکعب در سال‌صرفه‌جویی خواهد داشت.
از دیگر برنامه‌های شرکت ملی گاز پروژه مقاوم‌سازی بوده که چگنی در رابطه با آن توضیح داد: شبکه برخی از شهرها قدمت بالای ۴۰سال دارند، از همین‌رو ما برنامه مقاوم‌سازی را کلید زدیم که در فاز اول مراکز استان‌ها و در فازهای بعدی شهرستان‌ها را تحت‌پوشش قرار دهیم.وی گفت ۸همت برای موضوع منابع مالی اختصاص داده شده‌است.
وی در ادامه ذخیره‌سازی گاز را یکی دیگر از اولویت‌های شرکت گاز اعلام کرد و گفت: شیوه‌نامه ذخیره‌سازی روزمینی تدوین‌شده که طبق آن قرار است با احداث واحدهای LNG و SNG بتوانیم در روزهای پیک مصرف گاز مجموعه‌ها را تامین کنیم. این شیوه‌نامه در دستور کار است و با وزارت صمت هم مکاتبه داشته‌ایم که با همکاری بخش‌خصوصی شرایط این ذخیره‌سازی در کنار صنایع و شهرک‌های صنعتی فراهم شود.
وی در پاسخ به «دنیای‌اقتصاد» درباره اهمیت این پروژه برای پتروشیمی‌ها و مشوق‌های آن نیز گفت: اگر صنایع عمده برای کسب‌وکار خود دنبال واردات گاز هستند، شیوه‌نامه ذخیره‌سازی روی زمینی فرصت بسیار مغتنم و اقتصادی‌تری است که بتوانند گاز خود را تامین کنند. ما مطابق درخواست‌ها و صحبت‌هایی که انجام گرفت، برای شهرک‌های صنعتی شیوه‌نامه‌ای جهت احداث واحدهای ال. ان.جی (در کنار صنایع عمده) و واحدهای اس. ان .جی تبدیل ال.پی.جی به گاز سنتز (در کنار شهرک‌های صنعتی و صنایع کوچک) تهیه کردیم. یکسری تشویق‌ها هم در برنامه هفتم توسعه پیشنهاد شده که حتی طی سال‌اول روی گاز خوراک تبدیلی به ال‌ان‌جی تخفیف بدهیم و واحدهای ۵۰ تا ۱۵۰هزار تنی بسته به درخواستشان می‌توانند پیشنهاد خود را در سامانه‌ای که به همین منظور راه‌اندازی شده، بارگذاری کنند. این شرایطی است که شرکت ملی گاز طراحی کرده که در یک بازه زمانی کوتاه حدود یک ماه درخواست‌ها بررسی شوند و موافقت ذخیره‌سازی گاز ارائه شود. وی گفت: هدف راهبردی شرکت ملی گاز در ذخیره‌سازی رو و زیرزمینی استفاده از مشارکت ذی‌نفعان اصلی و صنایع عمده است.
چگنی در زمینه ذخیره‌سازی زیرزمینی هم گفت: فاز دوم شوریجه شرکت مپنا در حال انجام است و اگر به بهرهبرداری برسد، ظرفیت ذخیره گاز به دو‌برابر می‌رسد. چگنی در پاسخ به این سوال که برخی پتروشیمی‌ها تمایل به واردات گاز از ترکمنستان دارند و آیا در این زمینه مذاکره‌ای با شرکت ملی گاز صورت گرفته‌است، توضیح داد: ما به‌صورت مستقیم با ترکمنستان مذاکره می‌کنیم و از همین‌رو کاملا از وضعیت تولید و توسعه آنها شامل میدان‌های گازی و شرایط افت فشار اطلاع داریم و قطعا شرکت‌های دیگر اطلاعاتشان در این زمینه به اندازه ما نیست. وی ادامه داد: در حال‌حاضر این‌گونه نیست که این شرکت‌ها بتوانند گاز وارد کنند. اگر قرار به واردات گاز باشد، ما می‌توانیم این کار را انجام دهیم تا همه شبکه استفاده کنند. ثانیا آنها گاز اضافی از یک منبع ثانوی در اختیار ندارند که بخواهند به شرکت‌های خصوصی ما بفروشند، اگر هم قرار باشد گاز وارد کنند بیش از دو‌برابر قیمت گازی است که اکنون ما به آنها تحویل می‌دهیم.