اوپک در آخرین گزارش ماهانه خود پیش‌بینی کرد تقاضای نفت‌خام برای سال۲۰۲۴ به بیش از روزانه ۱۰۴میلیون بشکه در روز برسد. تقاضایی که مانند دو سال‌گذشته پرچمداران آن چین و هند و بازیگران اصلی آن کشورهای غیرعضو سازمان همکاری اقتصادی (OECD) خواهند بود. ناگفته نماند در این گزارش تقاضا و عرضه کشورهای اروپایی عضو OECD کاهشی تخمین زده شده که می‌توان به دلیل دست‌وپنجه نرم‌کردن اتحادیه اروپا با تورم و تمرکز بر انرژی‌‌‌‌‌‌‌های تجدیدپذیر باشد.
البته آمریکا به‌عنوان یکی از اعضای OECD رشد تقاضا و عرضه خواهد داشت. نکته قابل‌‌‌‌‌‌‌تامل افزایش عرضه اوپک در ماه ژوئن برخلاف سیاست کاهش تولیدی این سازمان است که از افزایش تولید بیش از ۹۰۰هزار بشکه‌‌‌‌‌‌‌ای حکایت دارد، رشدی که به‌ترتیب ایران و عراق بیشترین سهم را در آن داشتند. اوپک در این گزارش پیش‌بینی کرده در سال۲۰۲۴ بیش از ۲۸میلیون بشکه در روز از تقاضای بازار جهانی را پاسخ دهد؛ درحالی‌که سهم کشورهای غیرعضو روزانه بیش از ۶۸میلیون بشکه خواهد بود. این درحالی است که براساس گزارش اوپک، ایران بیشترین رشد تولید نفت‌خام در بین اعضای این سازمان را داشته‌است و مقامات وزارت نفت ایران خبر از رساندن تولید روزانه نفت‌خام به بیش از ۳میلیون بشکه تا پایان شهریورماه می‌دهند.
چشم‌‌‌‌‌‌‌انداز بازار در سال۲۰۲۴
براساس گزارش ماهانه اوپک، رشد تولید ناخالص جهانی برای سال۲۰۲۴ درحالی ۵/ ۲درصد پیش‌بینی‌شده که این عدد برای سال‌جاری میلادی ۶/ ۲درصد ثبت‌شده بود. رشد تولید ناخالص کشورهای کلیدی مصرف‌کننده نفت ازجمله چین و هند هم روند افزایشی خواهد داشت به‌‌‌‌‌‌‌گونه‌‌‌‌‌‌‌ای که پیش‌بینی می‌شود نیمی از رشد تولید ناخالص سال۲۰۲۴ را این کشورها تشکیل بدهند. البته این درحالی است که روند کاهشی تورم در نیمه‌‌‌‌‌‌‌دوم سال‌جاری میلادی و ۲۰۲۴ ادامه یابد. همچنین فرض بر این است که سیاست‌های سختگیرانه پولی و افزایش نرخ بهره برای مهار تورم تا پایان سال۲۰۲۳ ادامه داشته‌باشد. رشد تولیدناخالص در کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی (OECD) ۹/ ۰درصد خواهد بود که کمتر از میزان ۱/ ۱درصدی برای امسال است.
انتظار می‌رود همین عدد برای کشورهای غیرعضو OECD در سال۲۰۲۴ همان عدد ۹/ ۳درصدی ۲۰۲۳ ثبت شود. ناگفته‌‌‌‌‌‌‌نماند شاخص‌های متعددی مانند تاثیر افزایش تورم، سیاست‌های انقباضی پولی و افزایش بدهی جهانی همچنان در ابهام هستند و هرکدام امکان تاثیرگذاری بر اعداد پیش‌بینی‌شده را دارند. اوپک پیش‌بینی کرده تقاضای نفت برای سال۲۰۲۴ به میزان روزانه ۲میلیون و ۲۰۰هزار بشکه افزایش خواهد یافت، رشدی که به‌‌‌‌‌‌‌سبب افزایش مداوم فعالیت‌های اقتصادی چین و رشد قوی فعالیت‌های کشورهای غیرعضو OECD صورت خواهد گرفت. این درحالی است که اوپک میزان رشد تقاضای نفت کشورهای عضو OECD را ۲۶۰هزار بشکه در روز تخمین زده‌است.
همچنین انتظار می‌رود سوخت حمل‌ونقل (مانند سوخت جت و بنزین)، طلایه‌‌‌‌‌‌‌دار رشد تقاضا برای سال۲۰۲۴ در بین فرآورده‌های نفتی باشد. اوپک پیش‌بینی‌کرده حاشیه سود محصولات پتروشیمی در کشورهای غیرعضو OECD بدون تغییر باقی‌بماند که نشان از عدم‌‌‌‌‌‌‌تغییر اندازه تقاضای این محصولات دارد. اوپک انتظار دارد میزان رشد عرضه نفت‌خام کشورهای غیرعضو اوپک در سال۲۰۲۴ به یک‌میلیون و ۴۰۰هزار بشکه برسد، رشدی که ازطریق رشد تقاضا و سرمایه‌گذاری بالادستی حمایت می‌شود.
این سازمان پیش‌بینی کرده است رشد تولید مایعات کربنی و فرآورده‌ها برای آمریکا روزانه ۷۰۰هزار بشکه خواهد بود که عمده آن شامل نفت‌خام حوزه نفتی پرمین (تگزاس و نیومکزیکو و باکن داکوتای‌شمالی) و میعانات گازی (که هنگام استخراج گاز برداشت می‌شود) خواهد بود. همچنین تخمین زده‌شده تولید نفت در کانادا، گویان، برزیل، نروژ، قزاقستان و آرژانتین از طریق بهینه‌‌‌‌‌‌‌سازی پروژه‌های موجود رشد کند.
تقاضا در ۲۰۲۴ چگونه خواهد بود؟
اوپک تخمین‌زده تقاضای جهانی نفت در سال۲۰۲۴ روزانه ۲میلیون و ۲۰۰هزار بشکه نسبت به سال‌جاری میلادی رشد کند و به میانگین روزانه ۱۰۴میلیون و ۲۵۰هزار بشکه برسد. رشد تقاضای نفت برای کشورهای عضو OECDروزانه ۲۶۰هزار بشکه پیش‌بینی شدهاست. این رشد در آمریکا به‌‌‌‌‌‌‌سبب بازگشت تقاضا به میزان پیش از همه‌‌‌‌‌‌‌گیری کرونا و افزایش مصرف سوخت جت، بنزین و فرآورده‌های سبک خواهد بود.
بنا بر پیش‌بینی اوپک میزان رشد تقاضا برای کشورهای عضو OECD اروپا و آسیا-اقیانوسیه ۷۹۰هزار بشکه در روز خواهد بود که ۴۶۰هزار بشکه کمتر از عدد پیش از همه‌‌‌‌‌‌‌گیری کرونا است. تخمین اوپک از رشد تقاضای کشورهای غیرعضو OECD، ۲میلیون بشکه در روز برای سال‌آینده میلادی است. رشدی که توسط کشورهای هند و چین هدایت می‌شود و محصولاتی همچون سوخت جت، بنزین و سوخت صنایع (مانند خوراک پتروشیمی) بخش عمده آن را تشکیل می‌دهد. چشم‌‌‌‌‌‌‌انداز اقتصادی کشورهای خاورمیانه نیز در گزارش اوپک مثبت ارزیابی شدهاست به‌‌‌‌‌‌‌گونه‌‌‌‌‌‌‌ای که پیش‌بینی‌شده رشد تقاضای سوخت در این کشورها یکی از شاخص‌های رشد تقاضای نفت‌خام در ۲۰۲۴ خواهد بود.
اوپک پیش‌بینی کرده‌‌‌‌‌‌‌است عرضه میعانات کربنی (شامل نفت‌خام و مشتقات) کشورهای غیرعضو اوپک در سال۲۰۲۴ با افزایش روزانه یک‌میلیون و ۴۰۰هزار بشکه‌‌‌‌‌‌‌ای به متوسط روزانه ۶۸میلیون و ۵۰۰هزار بشکه برسد. همچنین عرضه میعانات کربنی از سوی کشورهای عضو OECDدر سال‌آینده ۹۰۰هزار بشکه در روز رشد خواهد کرد؛ در حالی‌که این عدد برای کشورهای غیرعضو OECD روزانه ۴۰۰هزار بشکه خواهد بود. براساس گزارش این سازمان، انتظار می‌رود کشورهای آمریکا، کانادا، گویان، برزیل، نروژ و قزاقستان در صدر لیست عرضه‌‌‌‌‌‌‌کنندگان میعانات قرار بگیرند که نتیجه افزایش پروژه‌های نفتی در این کشورها است. البته در نمودار روند تولید کشورهای مکزیک و جمهوری‌آذربایجان کاهش دیده‌می‌شود. اوپک تخمین می‌زند که تولید میعانات گازی (NGL) کشورهای عضو اوپک در سال۲۰۲۴ با رشد روزانه ۶۵هزار بشکه‌‌‌‌‌‌‌ای به ۵میلیون و ۵۰۰هزار در روز برسد.
همچنین گزارش اوپک نشان می‌دهد تولید نفت‌خام ۱۳کشور عضو این سازمان در ماه ژوئن (حدود ۲ماه‌قبل) در بازه ماهانه با افزایش ۹۱هزار بشکه‌‌‌‌‌‌‌ای در روز به میانگین ۲۸میلیون و ۱۹هزار بشکه‌‌‌‌‌‌‌ای رسیده است. نفت‌خام در ژوئن با افزایش روزانه ۶۰۰هزار بشکه‌‌‌‌‌‌‌ای نسبت به ماه قبل به‌طور میانگین روزانه ۱۰۱میلیون و ۲۰۰هزار بشکه به بازار جهانی عرضه شدهاست. اوپک تخمین می‌زند تقاضای جهانی نفت‌خام در سال۲۰۲۴ با رشد روزانه ۲میلیون و ۲۰۰هزار بشکه‌‌‌‌‌‌‌ای به میانگین ۱۰۴میلیون و ۲۵۰هزار بشکه در روز برسد.
ایران در صدر افزایش تولید اوپک
ارزش سبد مرجع اوپک در ژوئن با سقوط ۶۳سنتی روی ۷۵دلار و ۱۹سنت ثابت شد که باتوجه به قیمت بیش از ۱۰۵ دلاری این سبد در مدت مشابه سال‌گذشته نشان‌دهنده کاهش ۷/ ۲۴درصدی و افت بیش از ۲۶ دلاری در هر بشکه است. همچنین براساس این گزارش قیمت نفت سنگین ایران به‌عنوان بخشی از سبد اوپک با کاهش یک‌درصدی به ۷۵دلار و ۵۰سنت در هر بشکه رسید‌که البته رشد کرد و تا لحظه تنظیم این گزارش بشکه‌‌‌‌‌‌‌ای ۸۶دلار و ۸۱سنت قیمت خورده‌‌‌‌‌‌‌است. همچنین براساس گزارش اوپک، مجموع تولید نفت‌خام کشورهای عضو اوپک در ژوئن امسال با افزایش ۹۱۰هزار بشکه‌‌‌‌‌‌‌ای به روزانه ۲۸میلیون و ۱۹هزار بشکه رسید. افزایش تولیدی که کشورهای ایران وعراق طلایه‌‌‌‌‌‌‌دار آن بودند درحالی‌که آنگولا با کاهش تولید مواجه بود. در عین‌حال مقامات وزارت نفت ایران بارها از برنامه‌های افزایش تولید خبر داده‌اند. به گزارش فارس، محسن خجسته‌‌‌‌‌‌‌مهر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران گفته بود: «در ابتدای دولت سیزدهم تولید نفت ایران ۲/ ۲میلیون بشکه در روز بود و امیدواریم تا پایان شهریورماه تولید نفت کشور به کانال روزانه ۳میلیون و ۵۰۰هزار بشکه‌‌‌‌‌‌‌ای برسد.»