ه دنبال فراز و فرودهای فراوان در پیشبرد طرح فاز۱۱ پارسجنوبی که دلیل اصلی معطل ماندن طرح، اعتماد به تعهدات شرکت‌های خارجی بود، توسعه و بهرهبرداری از فاز۱۱ پارسجنوبی در مرداد ۱۴۰۰ و هم‌‌‌‌‌‌زمان با آغاز به‌کار دولت سیزدهم، با تکیه بر توان داخل و اینکه هیچ طرحی نباید معطل تحقق برجام بماند، در دستور کار وزارت نفت قرارگرفت. روز گذشته آیین رسمی عملیات برداشت گاز از فاز۱۱ پارسجنوبی با حضور سید‌ابراهیم رئیسی از روی سکوی این فاز آغاز شد.
به گزارش «شانا»، رئیس‌‌‌‌‌‌جمهوری در بدو ورود به شهرستان عسلویه با عزیمت به محل فاز۱۱ میدان پارسجنوبی به‌عنوان بزرگ‌ترین میدان گازی مشترک جهان، از سکو و تاسیسات تولید گاز جنوبی‌‌‌‌‌‌ترین و یکی از مهم‌ترین فازهای بخش ایرانی این میدان بازدید و دستور آغاز رسمی برداشت گاز از آخرین فاز پارسجنوبی را صادرکرد. طی ۲۰ سال‌گذشته عملیات راه‌اندازی این فاز بارها به شرکت‌های خارجی واگذار شد، اما این شرکت‌ها به بهانه تحریم هر‌بار عملیات احداث و راه‌اندازی را ناتمام رها کردند، تا اینکه در سال۱۴۰۰ با روی کار آمدن دولت سیزدهم، این طرح به‌عنوان یکی از طرح‌های نیمه‌‌‌‌‌‌تمام دارای اولویت مورد‌توجه قرارگرفت و با واگذاری آن به شرکت‌های داخلی و با اتکا به توانمندی‌های متخصصان کشور پس از ۲۰سال وقفه در مدت دو سال با تلاش جهادی و شبانه‌‌‌‌‌‌روزی، افتتاح و عملیات تولید گاز در آن آغاز شد. با بهرهبرداری کامل از این فاز روزانه ۵۶میلیون مترمکعب به تولید گاز و میعانات گازی کشور افزوده می‌شود که درآمدی ۵میلیارد دلاری را در سال نصیب کشور خواهد کرد و تولید ناخالص داخلی را حدود یک‌درصد افزایش خواهد داد.
ابتکار دولت سیزدهم
هم‌‌‌‌‌‌زمان با روی کار آمدن دولت سیزدهم، سرعت حفاری‌‌‌‌‌‌ها در فاز۱۱ افزایش یافت و مرحله نخست حفر چهار حلقه چاه با جدیت دنبال شد. نیمه دی ماه ۱۴۰۰ بود که گروه پتروپارس از ابلاغ رسمی ۲قرارداد مهم برای تسریع در توسعه فاز۱۱ خبر داد و اعلام کرد که این قراردادها مربوط به اجرای خط لوله دریایی، همچنین انتقال، اصلاح و نصب سکوی تولیدی در موقعیت «اس‌‌‌‌‌‌پی‌‌‌‌‌‌دی ۱۱ بی» است. پس از ابلاغ این قراردادها، فعالیت‌های مهندسی، خرید و اجرای متناظر با آنها از ابتدای دی‌‌‌‌‌‌ماه ۱۴۰۰، به‌‌‌‌‌‌طور رسمی آغاز شد. ۷ ماه بعد، یعنی مردادماه ۱۴۰۱ اعلام شد که عملیات لوله‌‌‌‌‌‌گذاری دریایی خط انتقال گاز نخستین سکوی فاز۱۱ پارسجنوبی در خلیج‌فارس تکمیل شد. این عملیات شامل یک رشته خط لوله ۳۲ اینچ دریایی گاز ترش و یک رشته خط لوله ۵/ ۴اینچ تزریق منواتیلن گلایکول به طول تقریبی ۱۵کیلومتر بود که از طریق اتصال در کیلومتر ۱۸ خط لوله دریایی سکوی دریایی سی ۱۲ از فاز ۱۲ پارسجنوبی، وظیفه انتقال گاز ترش سکوی بی۱۱ را به پالایشگاه خشکی بر عهده داشت.
مهرماه ۱۴۰۱، با اعلام قید فوریت به‌منظور پیشگیری از مشکل ناترازی گاز در زمستان و با هدف تولید زودهنگام گاز از این میدان مقرر شد با تمام توان و تجهیزات، حفر ۴ حلقه چاه تکمیل شود. همچنین با هدف نهایی‌کردن تولید از این میدان مقرر شد تا با انتقال سکوی بهرهبرداری فاز سی۱۲ میدان گاز پارسجنوبی به موقعیت فاز بی۱۱، خلأ ناشی از ساخت سکو که معمولا سه سال به‌طول می‌‌‌‌‌‌انجامید، جبران‌شده و تولید از این میدان هرچه زودتر نهایی شود. جابهجایی یک سکوی بهرهبرداری از موقعیت خود به موقعیتی جدید اقدامی ابتکاری و راهگشا برای سرعت بخشی به روند توسعه فاز مرزی ۱۱ بود. این اقدام که حتی در دنیا هم کم‌نظیر است (بر اساس آمار موجود، پیش از این جابهجایی سکو یک یا دوبار برای سکوهای نفتی آن‌هم توسط بزرگ‌ترین شرکت‌های نفتی جهان انجام‌شده اما آماری از انجام آن برای سکوهای گازی وجود ندارد)، برای نخستین‌بار در دولت سیزدهم رقم خورد.
با اولویت‌‌‌‌‌‌گذاری‌‌‌‌‌‌های انجام‌شده در دولت سیزدهم، فروردین سال‌جاری اعلام شد که چاه‌‌‌‌‌‌ها تکمیل و خطوط لوله زیردریایی نیز احداث شده و بخش‌های مرتبط با سه پایه مشعل و بریج نیز در حال نصب است. در ضمن گفتنی است که سفارش‌‌‌‌‌‌گذاری ساخت یک سکوی دیگر و جکت دیگر برای این فاز در سال۱۴۰۰ انجام‌شد تا بلافاصله با حفاری‌‌‌‌‌‌های جدید، توسعه تکمیلی (تولید روزانه ۵۶میلیون مترمکعب گاز) در آینده عملیاتی شود.
۱۴۰۲و جشن تولید از فاز۱۱
تجربه دولت‌ها طی سال‌های گذشته اثبات کرده که به‌جای منتظرماندن برای امضای قرارداد با شرکت‌های خارجی و فرصت‌سوزی باید از زمان حاضر به شکل مطلوب استفاده کرد و با اتکا به توان داخل و بهره‌‌‌‌‌‌گیری از توان هر شرکت داخلی و خارجی که آمادگی همکاری با صنعت نفت ایران را داشته‌باشد، توسعه صنایع نفت و گاز را با جدیت دنبال کرد.تفاوت دولت سیزدهم با دولت‌های گذشته در استفاده مطلوب از فرصت‌ها و تجهیزات و امکانات است.
اینکه توسعه لازم و ضروری و حتمی است ولو با استفاده از سکوهای موجود و معطل‌نماندن برای ساخت سکوی جدید و استفاده از ظرفیت تاسیسات خشکی و پالایشگاه‌های موجود. نتیجه اولویت‌بندی‌ها و برنامه‌ریزی‌های عملیاتی دولت سیزدهم این شد که فاز۱۱ میدان مشترک پارسجنوبی پس از دو دهه پرزحمت و پشت‌سرگذاشتن چالش‌های مختلف مالی، فناوری و سیاسی، بالاخره به ایستگاه پایانی رسید و این گره چند ۱۰ساله از بخت توسعه‌‌‌‌‌‌ای این فاز مرزی بازشد. در فاز اولیه برداشت از این میدان که با انتقال سکوی فاز۱۲ انجام می‌شود، تولید گاز به ۱۵میلیون مترمکعب در روز خواهد رسید و پیش‌بینی می‌شود با ساخت و نصب سکوی بعدی و حفاری چاه‌‌‌‌‌‌ها و تکمیل فاز۱۱ که گامی مهم برای کشور در راستای دستیابی به استقلال انرژی و ثبات ژئوپلیتیکی است، ظرفیت تولید گاز پارسجنوبی افزایش چشمگیری پیدا کند.
این طرح روزانه ۵۶میلیون مترمکعب گاز، ۵۰هزار بشکه میعانات گازی و ۷۵۰ متریک تن گوگرد تولید خواهد کرد که این خروجی به تامین نیازهای مصرف داخلی ایران و کمک به ظهور کشور به‌عنوان یک صادرکننده مهم منطقه‌ای کمک خواهد کرد. مزایای اقتصادی تکمیل فاز۱۱ نیز بسیار زیاد است. تخمین‌زده می‌شود که این پروژه تا ۱۰هزار شغل ایجاد کند و ۲۰میلیارد دلار درآمد برای ایران به‌همراه داشته‌باشد. افزون بر این، این پروژه همچنین به احیای بخش نفت و گاز ایران که در طول سال‌ها به دلیل تحریم‌ها و سرمایه‌گذاری کم با مشکل مواجه شده‌است، کمک خواهد کرد.
تولید روزانه لااقل ۱۵میلیون مترمکعب در روز سه سال‌زودتر از زمان پیش‌بینی شده، صرفه‌جویی در هزینه و زمان ساخت یک سکوی بزرگ به وزن بیش از ۳هزار‌تن و افزایش تولید میعانات گازی با این اقدام ابتکاری، جلوی عدم‌النفع چندین‌میلیارد دلاری در برداشت از این فاز را در سال‌های آینده گرفت و توجه به بهره‌وری در اجرای پروژه‌های نفتی را به نمایش گذاشت. در ضمن گفتنی است که ایران با وجود اینکه تقریبا یک دهه دیرتر از قطر بهرهبرداری از میدان مشترک پارسجنوبی را آغاز کرده و تنها ۳۰درصد از مساحت میدان را در اختیار دارد، اما امروز برداشت روزانه گاز و میعانات کشور از این میدان مشترک از قطر پیشی گرفته‌است.