نسخه به‌روزشده «خالص انتشار صفر» آژانس بین‌المللی انرژی، از تغییر رویکرد این آژانس نسبت به موضوع سرمایه‌گذاری جدید در عرصه سوخت‌های فسیلی حکایت دارد؛ موضوعی که پیش از این به‌شدت از سوی آژانس رد شده بود.
به گزارش شانا به نقل از اداره مطالعات انرژی و تغییر اقلیم مدیریت کل امور اوپک و روابط با مجامع انرژی وزارت نفت، دو سال پیش، در نسخه نخست گزارش آژانس بین‌المللی انرژی با عنوان «خالص انتشار صفر: نقشه راه انرژی جهان تا سال ۲۰۵۰» موضوع نبود نیاز به سرمایه‌گذاری جدید در عرصه سوخت‌های فسیلی مطرح شده بود. این موضوع واکنش شدید صنعت نفت و گاز را برانگیخت که اصرار داشت سرمایه‌گذاری مستمر در این صنعت برای جلوگیری از بحران جهانی انرژی ضروری است.
در نسخه روزآمدشده گزارش آژانس که به‌تازگی منتشر شده است، عبارت «هیچ پروژه جدید بالادستی نفت و گاز در افق بلندمدت» آورده شده که نشان می‌دهد برخی پروژه‌های سوخت فسیلی در کوتاه‌مدت، قابل‌پذیرش هستند.
تازه‌ترین نسخه دوباره یادآور شده است که سرمایه‌گذاری مستمر در صنعت نفت و گاز موجود و پروژه‌های پیش‌تر تأییدشده، نیاز است و در عین حال، بر این موضوع تأکید کرده است که توالی کاهش سرمایه‌گذاری در سوخت‌های فسیلی و افزایش سرمایه‌گذاری در انرژی پاک حیاتی است تا از جهش قیمت‌های مازاد عرضه جلوگیری شود.
آژانس بین‌المللی انرژی همچنین پیش‌بینی خود از عرضه جهانی نفت را تا سال ۲۰۳۰ افزایش داده، اما مقدار عرضه بلندمدت را بدون تغییر در سطح ۲۴ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۵۰ حفظ کرده است.
در عین حال، آژانس پیش‌بینی بلندمدت خود از عرضه سالانه جهانی گاز را به ۹۰۰ میلیارد مترمکعب در سال ۲۰۵۰ کاهش داده که تقریباً ۵۰ درصد کمتر از مقدار ۱۷۵۰ میلیارد مترمکعب پیش‌بینی‌شده در گزارش قبلی است.
آژانس بین‌المللی انرژی در گزارش جدید خود به نشانه‌های امیدوارکننده‌ای از پیشرفت به سمت خالص انتشار صفر اشاره کرده است، مانند رشد نیروگاه‌های خورشیدی و خودروهای برقی که هر دو، مسیر خالص انتشار صفر را دنبال می‌کنند، اما به این نکته نیز تصریح کرده که مسیر دستیابی به خالص انتشار صفر محدود شده است و باید در زمینه‌هایی مانند مقابله با انتشار در بخش ساختمان و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های هیدروژنی اقدام‌های بیشتری انجام شود.
گزارش به‌روزرسانی‌شده به‌جای پیش‌بینی یا ارائه سناریوهایی بر اساس شرایط کنونی، گام‌های لازم برای دستیابی به خالص انتشار کربن صفر در سال ۲۰۵۰ را تشریح می‌کند. سرمایه‌گذاری در پروژه‌های موجود سوخت‌های فسیلی همچنان تحت سناریوی خالص انتشار صفر آژانس نیاز است، تا اطمینان حاصل شود عرضه سریع‌تر از کاهش تقاضا، محدود نمی‌شود.
این سرمایه‌گذاری شامل حفاری بین‌چاهی (infill) و مدیریت بهبودیافته مخازن، همچنین ازدیاد برداشت نفت و حفاری افقی برای جلوگیری از افت ناگهانی عرضه در کوتاه‌مدت است.
پیش‌بینی افزایش عرضه نفت از ۷۲ به ۷۷ میلیون بشکه برای سال ۲۰۳۰
در نقشه راه انرژی روزآمدشده آژانس بین‌المللی انرژی افزون بر کاهش پیش‌بینی بلندمدت عرضه گاز، برآورد میان‌مدت برای سال ۲۰۳۰ از ۳۷۰۰ میلیارد مترمکعب به ۳۴۰۰ میلیارد مترمکعب در سال کاهش یافته است. درباره دلیل این کاهش، آژانس توضیح داده است که «جهش قیمت‌ها در سال ۲۰۲۲ اعتماد به گاز طبیعی را به‌عنوان جایگزینی مقرون‌به‌صرفه برای زغال سنگ یا نفت، به‌ویژه در میان برخی از بازارهای نوظهور وابسته به واردات و اقتصادهای در حال توسعه، متزلزل کرده است.»
آژانس همچنین در گزارش تازه خود «تعادل دوباره کلی» فناوری‌ها را به نفع برقی‌سازی ایجاد کرده و معتقد است برقی‌سازی بر بازارهای گاز طبیعی و هیدروژن، به‌ویژه هیدروژن آبی تولیدی از گاز تأثیر منفی خواهد گذاشت.
شایان ذکر است در حالی که آژانس بین‌المللی انرژی در گزارش به‌روزشده خود تغییری در پیش‌بینی بلندمدت عرضه نفت ایجاد نکرده، اما پیش‌بینی عرضه نفت را برای سال ۲۰۳۰ از ۷۲ به ۷۷ میلیون بشکه در روز افزایش داده است. این تغییر بازتاب «بازگشت بسیار قوی» روند فعالیت‌های اقتصادی پس از شیوع ویروس عالم‌گیر کرونا و «نبود اقدام» دولت‌ها در برابر تغییرات اقلیمی با سرعت پیش‌بینی‌شده در نسخه نخست گزارش است.