جامع‌‌‌‌‌‌‌ترین رویداد انرژی خاورمیانه به میزبانی امارات‌متحده‌عربی در شرایطی به‌کار خود پایان داد که ۲۰ شرکت بزرگ نفت و گاز با هدف مقابله با تغییرات اقلیمی، به جنبش کاهش انتشار کربن‌‌‌‌‌‌‌زدایی پیوستند. همچنین اعلام شد تا سال ۲۰۴۵، صنعت نفت و گاز جهان برای تضمین امنیت و تامین انرژی پایدار، سالانه به ۱۴تریلیون دلار برابر با ۶۰۰میلیارد دلار، سرمایه‌گذاری جدید نیاز خواهد داشت. اداره مطالعات انرژی و تغییر اقلیم مدیریت کل امور اوپک و روابط با مجامع انرژی وزارت نفت اعلام کرد نمایشگاه و کنفرانس ۲۰۲۳ نفت و گاز ابوظبی با شعار «تسریع در کربن‌‌‌‌‌‌‌زدایی» هفته دوم مهرماه برگزار شد که در جریان آن بر لزوم تلاش صنعت نفت در راستای کاهش انتشار کربن و فناوری‌های مرتبط با انرژی پاک تاکید شد.
آمادگی برای بر‌‌گزاری کاپ۲۸
برنامه‌های نمایشگاه و کنفرانس چهار‌روزه نفت و گاز ابوظبی که با حضور ۲۲۰۰ غرفه‌‌‌‌‌‌‌دار و سخنران از جمله وزرای انرژی و مدیران ارشد شرکت‌های بزرگ نفت و گاز برگزار شد، به نوشته «شانا»، بر آنچه قرار است در «اجلاس مبارزه با تغییرات اقلیمی» سازمان ملل‌متحد یا «کاپ ۲۸» آذرماه امسال برگزار شود، متمرکز بود و بر همین مبنا، تلاش‌های شرکت‌های نفت و گاز برای کاهش انتشار کربن، همچنین آخرین فناوری‌های تحول‌‌‌‌‌‌‌آفرین در این بخش را برجسته‌‌‌‌‌‌‌ترکرد. سال‌هاست که تولیدکنندگان سوخت‌های فسیلی پای میز مباحث و مذاکرات اقلیمی حاضر نبوده‌‌‌‌‌‌‌اند، اما انتظار می‌رود در اجلاس اقلیمی کاپ۲۸ که قرار است آذرماه برگزار شود، با به رسمیت شناختن این رویکرد که سرمایه‌گذاری در همه اشکال انرژی برای رویارویی با چالش‌های موجود جهانی ضروری است، این شرایط تغییر کند.
دفاع تمام‌‌‌‌‌‌‌قد از سوخت‌های فسیلی
سلطان الجابر، رئیس نشست اقلیمی کاپ۲۸ با حضور در کنفرانس و نمایشگاه نفت و گاز ابوظبی (ادیپک) طی سخنانی با اشاره به اینکه صنعت سوخت‌های فسیلی سال‌ها به‌عنوان چالش اصلی مسائل اقلیمی تلقی‌شده، در حالی‌که این صنعت باید نشان دهد در مرکز راه‌‌‌‌‌‌‌حل قرار دارد، گفت: نمی‌‌‌‌‌‌‌خواهم این صنعت به‌‌‌‌‌‌‌هیچ‌‌‌‌‌‌‌وجه به شکلی دیده شود که گویا برخلاف روند کاهش سوخت‌های فسیلی پیش می‌رود. این روند در حال وقوع است و دست‌‌‌‌‌‌‌اندرکاران صنعت انرژی باید شروع به سرمایه‌گذاری در زمینه کربن‌‌‌‌‌‌‌زدایی از سیستم انرژی موجود کنند.
الجابر اعلام کرد: بیش از ۲۰ شرکت نفت و گاز به درخواست وی برای اقدام اقلیمی شامل «همسویی با هدف خالص انتشار صفر کربن تا سال۲۰۵۰» و «به صفر رساندن انتشار متان» و «حذف مشعل‌‌‌‌‌‌‌سوزی متداول تا سال۲۰۳۰»، پاسخ مثبت داده‌اند. وی یادآور شد: هیچ صنعت دیگری نمی‌تواند مقوله‌‌‌‌‌‌‌هایی همچون پیچیدگی، عمق دانش، سرمایه، فناوری و مقیاسی را که برای اقدامات پیشگیرانه و اصلاحی اقلیمی نیاز است، مدیریت کند. رئیس کاپ۲۸ با تاکید بر اینکه صنعت نفت و گاز باید در گفت‌‌‌‌‌‌‌وگوهای اقلیمی حاضر باشد، گفت: همه باید پشت میز مذاکره باشند تا دستیابی به پیشرفت تحول‌‌‌‌‌‌‌آفرین میسر شود.
هدف نهایی،کربن‌‌‌‌‌‌‌زدایی نفت و گاز
نکته حائزاهمیت اینکه الجابر در سفر دو‌روزه به چین برای جلب مشارکت بیشتر این کشور در کاپ۲۸، در گفت‌‌‌‌‌‌‌وگو با روزنامه دیلی‌چاینا مواضع خود را درباره سوخت‌های فسیلی تعدیل کرده‌است. وی در این گفت‌‌‌‌‌‌‌وگو با اشاره به اینکه سوخت‌های فسیلی را نمی‌توان حتی در مترقی‌‌‌‌‌‌‌ترین برنامه‌های کاهش ردپای کربن حذف کرد، گفت: جهان نمی‌تواند قبل از ساختن سیستم جدید انرژی از سیستم انرژی کنونی جدا شود. در عوض ما می‌خواهیم به کربن‌‌‌‌‌‌‌زدایی بخش نفت و گاز ادامه دهیم. نفت و گاز همچنان برای تامین تقاضای انرژی جهان نیاز خواهد بود.
حضور بزرگان نفت در کاپ۲۸
پاتریک پویان، مدیرعامل شرکت توتال انرژی که در ادیپک حضور داشت نیز ضمن اعلام تمایل این شرکت برای حضور در کاپ۲۸ گفت: ما قربانی تغییرات اقلیمی هستیم، ما قربانی قیمت نفت هستیم، اما سرانجام وظیفه ما این است که به ارائه انرژی مقرون‌‌‌‌‌‌‌به‌‌‌‌‌‌‌صرفه و در دسترس برای جامعه ادامه دهیم. تعداد دیگری از مدیران‌عامل شرکت‌های بزرگ نفتی جهان از جمله اکسونموبیل و هالیبرتون نیز آمادگی خود را برای حضور در کاپ۲۸ اعلام کردند.
فناوری پاک، محور قراردادها در ادیپک
با توجه به اینکه بسیاری از شرکت‌های نفتی به‌دنبال کاهش انتشار و ارتقای کارآیی هستند، قراردادهای امضاشده در همایش و نمایشگاه نفت و گاز ابوظبی بر حوزه فناوری پاک متمرکز بود. شرکت ملی نفت ابوظبی (ادنوک) قراردادی به ارزش بیش از ۴۰۰میلیون دلار با شرکت فناوری میدان‌های نفتی آمریکا، بیکرهیوز برای تامین سیستم‌‌‌‌‌‌‌های فشرده‌‌‌‌‌‌‌سازی تمام برقی در زمینه پروژه مایع‌‌‌‌‌‌‌سازی گاز طبیعی امضا کرد. شرکت انرژی ابوظبی و شرکت نفت اکسیدنتال پترولیوم آمریکا همچنین توافق‌نامه‌‌‌‌‌‌‌ای برای انجام یک مطالعه مهندسی مشترک برای ساخت نخستین تاسیسات جذب مستقیم کربن از هوا در مقیاس بزرگ، یعنی مگا تن، در خارج از ایالات‌متحده امضا کردند. به‌‌‌‌‌‌‌علاوه شرکت گاز ادنوک قراردادی به ارزش ۶۱۵میلیون دلار با شرکت خدمات نفتی پتروفک برای ساخت یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های جذب کربن منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (منا) در تاسیسات تولید و فرآوری گاز حشبان امضا کرد.
تاکید دوباره بر جذب سرمایه در نفت و گاز
مدیران انرژی جهان در سخنرانی‌‌‌‌‌‌‌های خود در ادیپک بر نیاز به سرمایه‌گذاری در بخش نفت و گاز تاکید کردند که در سال‌های اخیر به شکل بی‌‌‌‌‌‌‌سابقه‌‌‌‌‌‌‌ای به سطوح پایین رسیده‌است. در این‌باره هیثم الغیص، دبیرکل اوپک هشدار داد سرمایه‌گذاری کم در صنعت نفت و گاز مخاطره جدی برای امنیت انرژی به‌همراه دارد. وی گفت: صنعت نفت و گاز برای تضمین امنیت انرژی جهان به ۱۴تریلیون، معادل ۶۰۰میلیارد دلار در سال‌سرمایه‌گذاری تا سال۲۰۴۵ نیاز دارد. دبیرکل اوپک اظهار کرد: همه فکر می‌کنند که این تنها سرمایه‌گذاری برای تولید نفت است، اما شما باید کل زنجیره ارزش را نیز ببینید. الغیص همچنین در نشستی در فجیره امارات‌متحده‌عربی با اشاره به اینکه اوپک یک پاویون اختصاصی در نشست کاپ۲۸ خواهد داشت، گفت: صنعت نفت در کاپ۲۸ حضور خواهد داشت و ما نیز آنجا خواهیم بود.
پویش جهانی آب‌و‌هوایی
خالی از لطف نیست که بدانید پویش آب‌و‌هوایی در صنایع مرتبط با سوخت‌های فسیلی، به‌ویژه نفت و گاز، در سال۲۰۱۴ آغاز و سپس توسط شرکت‌های بزرگ نفتی مانند آرامکو، بریتیش پترولیوم و اکسونموبیل حمایت شد. در همین رابطه، ابتکار اخیر مورد حمایت امارات‌متحده‌عربی شامل این پیشنهاد می‌شود که شرکت‌های نفت و گاز، با هدف سنجش، تایید و گزارش پیشرفت و دستاوردهای خود در کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و همچنین تدوین برنامه‌های جذب سرمایه‌برای اجرای پروژه‌های مرتبط، در ابتدای امر باید بر دستیابی به هدف مشترک جنبش، تا سال۲۰۳۰ تمرکز کنند. دولت نفتی امارات همواره تاکید دارد که می‌خواهد تولیدکنندگان نفت، گاز و زغال‌سنگ را در کانون مقابله با تغییرات آب‌و‌هوایی قرار دهد.
لازم به ذکر است شیخ‌‌‌‌‌‌‌نشین امارات در منطقه خاورمیانه اولین کشوری است که موافقت‌نامه پاریس را امضا و صنایع خود را متعهد به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای کرده‌است. با استناد به آمار منتشرشده، این کشور تاکنون بیش از۵۰میلیارد دلار دررابطه با توسعه و بهره‌برداری از اقسام انرژی تجدیدپذیر سرمایه‌گذاری کرده‌است، ضمن اینکه به‌تازگی برنامه استراتژیک خود را برای سرمایه‌گذاری‌برابر با ۵۰میلیارد دلار دیگر، در پروژه‌های فناورانه نظیر تولید هیدروژن سبز اعلام کرده‌است. شکی نیست که امارات‌متحده‌عربی تحت‌عنوان یکی از تولیدکنندگان بزرگ نفت و گاز جهان، شرایط مناسبی برای تبدیل‌شدن به عنصر تحول‌‌‌‌‌‌‌ساز در زمینه مقابله جدی با مخاطرات آب‌و‌هوایی دارد.