طی سالگذشته، تیم تحقیقاتی دبیرخانه اوپک با درنظرگرفتن تحولات اقتصادی، به تغییرات مختلف در سیاستهای انرژی واکنش نشانداده و سرعت و ماهیت انتقال انرژی را مجددا ارزیابی کردهاست.
نتیجه این ارزیابی مجدد منجر به این شده که این سازمان پیشبینی بلندمدت تقاضای نفت خود را در گزارش سالانه چشمانداز جهانی نفت۲۰۲۳ موسوم به (WOO) تغییر دهد و اکنون تقاضای جهانی ۱۱۶میلیون بشکه در روز را تا سال۲۰۴۵ برآورد کند، چیزی حدود ۶میلیون بیشتر نسبت به آنچه که در گزارش چشمانداز جهانی نفت در سال۲۰۲۲ تخمینزده شدهبود. به گزارش پایگاه خبری Hellenicshipping، تقریبا نیمی از این افزایش، به کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی «OEDC» نسبت داده میشود که نسبت به چشمانداز قبلی، مصرف سوخت آنها ۲.۶میلیون بشکه در روز افزایش داشتهاست. گزارشهای قبلی WOO پیشبینی کردهبود که تا سال۲۰۴۵، تقاضای نفت OECD کاهش یابد. افزایش تقاضای نفت OECD را میتوان به تحولات قابلتوجه در انرژی و اقتصاد نسبت داد.
جمعیت این کشورها درک بهتری از نتایج دستیابی به انتشار کربنصفر خالص در زندگی خود بهدست آوردهاند، در نتیجه، سیاستگذاران در حال ارزیابی مجدد رویکردهای خود برای انتقال انرژی هستند. این تغییر بهویژه در کشورهای اتحادیه اروپا (EU)، بریتانیا، ایالاتمتحده، استرالیا و سایر مناطق که در آن دولتها امنیت انرژی و توسعه اقتصادی-اجتماعی را نسبت به اهداف سیاسی بلندپروازانه در ارجحیت قرار میدهند، مشهود است. بهعنوان مثال میتوان به تعویق ممنوعیت فروش خودروهای موتور احتراق داخلی (ICE) و کاهش استانداردهای آلایندگی یورو ۷ توسط اتحادیه اروپا اشاره کرد.
انتظار میرود این نوع تغییرنگرشها مستقیما بر تقاضای نفت در این مناطق تاثیر گذاشته و بهطور بالقوه بهبود بهرهوری را افزایش دهد. علاوه بر این، برخی از پروژههای تجدیدپذیر به دلیل افزایش هزینهها و محدودیتهای زنجیره تامین به تعویق افتاده یا رها شدهاند. در کشورهای غیرOECD، جاییکه تقاضای نفت ۳.۴میلیون بشکه در روز نسبت به گزارش چشمانداز جهانی نفت در سال۲۰۲۲ افزایش یافته، داستان متفاوت است. این بازنگری نتیجه سیاستهای سختگیرانهتر و رشد اقتصادی سریعتر است که منجر به صنعتیشدن شتابان، رشد طبقه متوسط، گسترش خدمات حملونقل، بهبود دسترسی به انرژی و انتقال سریعتر به منابع انرژی مدرن میشود. در نتیجه، بخشهای مختلف مصرف نفت، از جمله صنعت، پتروشیمی، هوانوردی و کاربریهای مسکونی، با سرعت بیشتری نسبت به پیشبینی اولیه در حال گسترش هستند.
یکی از تغییرات قابلتوجه در بخش حملونقل، افزایش تعداد وسایل نقلیه برای اهداف شخصی و تجاری است که به دلیل محدودیت گزینههای برقی، تاثیر قابلتوجهی بر وسایل نقلیه تجاری دارد. بر اساس گزارش اوپک، پیشبینی افزایش ۲۳درصدی تقاضای انرژی تا سال۲۰۴۵ در WOO ۲۰۲۳ بر مبنای تقاضای جهانی نفت در چارچوب رشد جمعیت جهانی و اقتصادهای در حال رشد، بررسی شده که شامل توسعه بیش از ۲۰۰درصدی انرژیهای تجدیدپذیر (از جمله خورشیدی، بادی، زیستتوده و آبی) بودهاست. سوالاتی در مورد اینکه آیا عرضه کافی برای تامین این تقاضای نفت پیشبینیشده و در عینحال کاهش انتشار خواهیمداشت یا خیر، وجود دارد. پاسخ به هر دو سوال یک «بله» قاطع است.
ذخایر جهانی نفتخام
ذخایر جهانی نفتخام، در مجموع بیش از ۱.۵۵تریلیون بشکه، فراوانی بالایی را نشان میدهد. با توجه به نقش اساسی فرآوردههای نفتخام در زندگی روزمره، چالش اصلی در تامین سرمایه نهفته است که به سرمایه قابلتوجه و زمان طولانی نیاز دارد. WOO ۲۰۲۳ نیاز سرمایهگذاری در صنعت نفت را ۱۴تریلیون دلار تا سال۲۰۴۵ برآورد میکند که بهطور متوسط حدود ۶۱۰میلیارد دلار در سالاست. جذب چنین سرمایهای نیازمند جوی پایدار و مناسب است، جوی که هم به نفع تولیدکنندگان و هم برای مصرفکنندگان باشد. از نظر سازمان کشورهای صادرکننده نفت، ایده توقف سرمایهگذاری در پروژههای جدید نفتی نادرست تلقی میشود.
صنعت نفت با سرمایهگذاریهای قابلتوجه در پروژههای هیدروژن، جذب و ذخیره کربن، حذف دیاکسیدکربن، جذب مستقیم هوا و ابتکارات اقتصاد دایرهای کربن، گامهای قابلتوجهی در کاهش انتشار گازهای گلخانهای برداشتهاست.اوپک و کشورهای عضو آن در «کنفرانس بعدی تغییرات آبوهوایی سازمانملل موسوم به «COP۲۸» که قرار است بین ۳۰ نوامبر و ۱۲دسامبر در دبی برگزار شود، شرکت خواهند کرد تا بر اهمیت انتقال انرژی عادلانه و فراگیر که همه منابع انرژی، فناوریها و مردم را دربر میگیرد، تاکید کنند. WOO ۲۰۲۳ ارزیابی واقعبینانهای از چشمانداز فعلی و سهم منابع مختلف انرژی در امنیت انرژی، در دسترس بودن و کاهش انتشار ارائه میدهد. این نشان میدهد که نفت میتواند نقشی محوری در رفع این نگرانیها ایفا کند که منجر به انتظار تداوم رشد تقاضای نفت تا سال۲۰۴۵ میشود.
اوپک عمدتا از کشورهای تولیدکننده نفت تشکیل شده و ماموریت اصلی آن بهطور سنتی حول محور هماهنگی تولید و صادرات نفت برای تثبیت قیمت نفت و تضمین رفاه اقتصادی کشورهای عضو است، با این حال از آنجاکه جهان بهطور فزایندهای بر نیاز به منابع انرژی پاک و تجدیدپذیر برای مقابله با تغییرات آبوهوایی تاکید میکند، نقش اوپک پیچیدهتر شدهاست.