با نگاهی به نقش و اهمیت صنعت پالایش در چرخه تولید نفت و فرآورده‌های نفتی، به‌نظر می‌رسد مقوله‌‌‌‌‌هایی نظیر طراحی و اجرای پروژه‌های راهبردی در جهت افزایش ظرفیت پالایشی کشور در کنار توسعه پتروپالایشی‌‌‌‌‌ها و ایجاد ارزش‌افزوده، در حوزه برون‌‌‌‌‌مرزی و صدور دانش فنی، از اهمیت بالایی برخوردار باشد.
در این گذر، نوسازی و ارتقای ظرفیت خطوط لوله انتقال نفت و فرآورده‌های نفتی به‌علاوه بازتعریف زیرساخت‌های توزیع فرآورده در کشور هم‌‌‌‌‌راستا با افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی سوخت نیز از اهمیت بسزایی برخوردار خواهد بود. صنعت پالایش نفت کشور با تعریف و اجرای طرح‌های برون‌‌‌‌‌مرزی برای نخستین‌بار با تکیه بر تجربه به‌‌‌‌‌دست‌‌‌‌‌آمده در طول سال‌ها اجرای پروژه‌های بزرگ پالایشی همچون احداث پالایشگاه ستاره خلیج‌‌‌‌‌فارس و طرح توسعه پالایشگاه امام‌خمینی(ره) شازند و دیگر طرح‌های مهم توسعه پالایشگاهی در پالایشگاه‌های تهران، تبریز، اصفهان، بندرعباس و...، صدور خدمات فنی و مهندسی در این حوزه را کلید زد و با امضای یک قرارداد ۱۱۰میلیون یورویی با پالایشگاه ال‌پالیتوی ونزوئلا، فرآیند تعمیرات اساسی و توسعه این پالایشگاه را آغاز کرد.
طرحی که به نوشته «ایرنا» علاوه‌بر صدور خدمات مهندسی و فنی، جلوگیری از خام‌‌‌‌‌فروشی و ایجاد ارزش‌افزوده را تحقق بخشید و افزون بر آن با صدور ۳میلیون قلم کالای ایرانی در قالب این قرارداد، منجر به جنب‌‌‌‌‌وجوش در شرکت‌های داخلی فعال در حوزه تجهیزات و کالاهای مرتبط با صنعت پالایش در داخل کشور شد.
حضور ایران در بازار نفت آمریکای‌جنوبی
ایران و ونزوئلا هم‌‌‌‌‌زمان با سفر رئیس‌‌‌‌‌جمهوری به سه کشور آمریکای‌جنوبی در زمینه توسعه میدان‌‌‌‌‌ها و پایانه‌‌‌‌‌های نفتی و احیای ظرفیت پالایشی و پتروشیمی، چند قرارداد همکاری امضا کردند. تنها بر اساس یکی از تفاهم‌نامه‌‌‌‌‌های امضاشده، شرکت‌های ایرانی دانش‌بنیان عملیات تعمیرات اساسی و راهاندازی پالایشگاه‌های ازکارافتاده ونزوئلا را ادامه می‌دهند که علاوه‌بر نصب و راهاندازی قطعات تولیدشده توسط یکهزار و ۶۰۰ سازنده ایرانی در پالایشگاه‌های ونزوئلا، با ایجاد بستر فرآورش بخشی از نفت‌خام و میعانات گازی ایران در همین پالایشگاه‌ها، بازار مطلوبی برای فروش و صادرات میعانات گازی و نفت‌خام کشور در دوران تحریم‌ها ایجاد شده‌است.
رشد ۶ درصدی ظرفیت پالایشی کشور
شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران با پالایش روزانه ۲میلیون و ۲۸۶هزار بشکه نفت‌خام و میعانات گازی در ۱۰پالایشگاه مدرن کشور تنها در طول دو سال‌گذشته، با رشد ۶درصدی پالایش روزانه، تولید ۱۱۵میلیون لیتر بنزین به‌علاوه ۱۱۲میلیون لیتر گازوئیل باکیفیت را برعهده داشت. این آمار کم‌‌‌‌‌سابقه در شرایطی به‌ثبت رسید‌که مصرف بنزین کشور پس از دوره افول دوساله ناشی از شیوع ویروس‌کرونا، با رشد بیش از ۱۲درصدی روبه‌رو شد. در همین مدت، شرکت تامین و توزیع انتقال ۶۱میلیارد لیتر فرآورده نفتی از طریق بیش از ۴هزار و ۵۰۰جایگاه عرضه سوخت و جابه‌‌‌‌‌جایی ۱۳۵میلیارد لیتر فرآورده نفتی در شعاع ۵۰۰کیلومتری توسط ناوگان عظیم جاده‌ای کشور را بر عهده داشته‌است.
شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران همچنین در جهت نوسازی و توسعه زیرساخت‌های توزیع نفت و فرآورده در کشور، فعال‌‌‌‌‌سازی و جابه‌‌‌‌‌جایی بخش ریلی با ۲هزار دستگاه در شرایط خاص با انتقال روزانه ۳۰ تا ۳۵میلیون لیتر فرآورده نفتی در کشور، نوسازی و تقویت ناوگان حمل‌ونقل جاده‌ای و تحویل یکهزار دستگاه نفتکش جاده‌‌‌‌‌پیما مجهز به سیستم کهاب به ارزش یکهزار و ۷۵۹میلیارد تومان، ارسال نخستین محموله مخزن‌‌‌‌‌دار ریلی نفت سفید از بندرعباس به زاهدان و استمرار در توزیع آن، راهاندازی پروژه تاسیسات تخلیه مخزن‌‌‌‌‌دار ریلی نفت‌گاز در یزد با هدف افزایش سرعت سوخت‌‌‌‌‌رسانی به نیروگاه‌های شمال و شمال‌شرق کشور و صرفه‌‌‌‌‌جویی یکهزار و ۲۰۰میلیارد‌تومان در هزینه‌های انتقال فرآورده از طریق زمینی با مسافت روزانه بیش از ۷۰۰کیلومتر را در مدت دو سال‌گذشته اجرایی کرده‌است.
امضای تفاهم‌نامه با ۱۷شرکت توانمند دانش‌بنیان به ارزش ۷۵میلیون دلار، رونمایی از دستگاه سولفورزدایی از مازوت، تولید سوخت امولسیونی و دستگاه جداسازی روغن از پساب در جهت کاهش آلایندگی محیط‌زیست و جلوگیری از آلودگی هوا و امضای بیش از ۳۰ تفاهم‌نامه همکاری با شرکت‌های تولیدکننده دانش‌بنیان، از جمله دستاوردهای شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران در حوزه همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان و توجه به ساخت داخل بوده‌است. توزیع روزانه ۴۸هزار‌تن ال‌پی‌جی در کشور، تامین و توزیع روزانه ۲۴میلیون مترمکعب سوخت سی‌‌‌‌‌ان‌‌‌‌‌جی برای جلوگیری از ناترازی بنزین و ایجاد تنوع در سبد سوخت خانوار، تبدیل ۲۴۰هزار خودروی عمومی به دوگانه‌‌‌‌‌سوز به‌‌‌‌‌صورت کاملا رایگان با فعالیت ۳۳۰ کارگاه تبدیل در کشور، اجرای پروژه ملی صادرات دریایی گاز مایع با ۹ سکو با قابلیت تخلیه هم‌‌‌‌‌زمان در بندرعباس را نیز می‌توان از دستاوردهای صنعت نفت در حوزه تامین و توزیع سوخت سی‌‌‌‌‌ان‌‌‌‌‌جی و ال‌پی‌جی در صنایع پالایشی کشور خواند.
تامین و توزیع روزانه ۸۲میلیون لیتر نفت‌گاز در بخش‌های غیرنیروگاهی، تامین، انتقال و توزیع روزانه ۵۰میلیون لیتر سوخت مایع در شعاع ۱۵۰۰کیلومتری توسط ۵هزار نفتکش جاده‌‌‌‌‌پیما در نیمه شمالی کشور در فصول سرد سال، تامین و ذخیره‌سازی ۵۵۰میلیون لیتر سوخت، تامین و توزیع روزانه ۱۵میلیون لیتر سوخت مایع و تامین ۲۰هزار‌تن گاز مایع به صنایع و کارخانه‌‌‌‌‌های سیمان، ارسال روزانه ۲۵میلیون لیتر سوخت مایع در بخش‌های صنعت، کشاورزی، راه و شهرسازی، تجاری و استقرار ۱۸ جایگاه سوخت سیار در مرزهای غربی و جنوب‌غربی کشور از جمله اقدام‌های انجام‌شده دولت در طول دوساله گذشته بوده‌است.
اجرای تعمیرات اساسی پالایشگاه‌های فراسرزمینی در کشورهای حوزه کارائیب به میزان قرارداد ۱۱۰میلیون یورویی با هدف جلوگیری از خام‌‌‌‌‌فروشی و ایجاد ارزش‌افزوده، بهره‌‌‌‌‌برداری از فاز‌دوم مرحله نخست پالایشگاه بزرگ آبادان، بهره‌‌‌‌‌برداری از واحد تولید نفت‌گاز یورو ۵، به میزان روزانه ۱۶میلیون لیتر در پالایشگاه اصفهان، امضای قرارداد توزیع فرآورده‌های نفتی در حوزه شرکت‌های زنجیره‌‌‌‌‌ای توزیع مابین شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی و شرکت پالایش نفت اصفهان را می‌توان جزو اقدام‌های زیرساختی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در جهت توسعه صنعت پالایش نفت قرار داد.