بر اساس تازهترین گزارش سازمان مللمتحد، کشورها در کاهش انتشار جهانی گازهای گلخانهای، پیشرفت کافی و مناسب با اهداف موافقتنامه پاریس نداشتهاند، بهطوری که انتظار میرود با اجرای کامل برنامههای ملی کشورها تا سال۲۰۳۰ فقط و فقط ۲درصد انتشار جهانی نسبت به سال۲۰۱۹ کاهش یابد.
شاید در نگاه اول این نکته یا دقیقتر این عملکرد انتظاری، چندان برجسته نبوده و بهمثابه یک شکست تلقی شود، ولی واقعیت آن است که همین رقم در صورت دستیافتن، خود موفقیت بزرگی است زیرا بهرغم رشد تقاضای جهانی و افزایش سطح رفاه و گسترش تولید صنعتی در اقصینقاط کرهزمین، حتی انتشار گازهای گلخانهای محدود شدهاست. نکته مهم اینکه این برآورد خود یک احتمال بهشمار میرود و امکان دارد شاهد تحقق آن نباشیم. در هر حال جهان امروز با تولید گسترده و انتشار گازهای گلخانهای روبهروست و هرگونه تعدیل در این روند بهمعنای یک موفقیت محسوب میشود ولی هنوز تا ایدهآل فاصله بسیاری داریم.
به گزارش «شانا» به نقل از هفتهنامه بررسی تحولات بینالمللی انرژی و تغییر اقلیم مدیریت کل امور اوپک و روابط با مجامع انرژی، بر اساس گزارش دبیرخانه کنوانسیون تغییر اقلیم سازمان مللمتحد، کشورها در کاهش انتشار گازهای گلخانهای برای مقابله با گرمایش جهانی پیشرفت کافی و مناسب با اهداف موافقتنامه پاریس نداشتهاند. این گزارش تنها چند هفته قبل از اینکه رهبران جهان در دبی برای کنفرانس سالانه اقلیمی سازمان مللمتحد (کاپ۲۸) گردهم آیند، منتشر شده که در آن توصیه شدهاست کشورها برای اقدامهای بیشتر اقلیمی از جمله حذف احتمالی سوختهای فسیلی قبل از سال۲۰۵۰ تلاش کنند. بر اساس ماده۴ موافقتنامه پاریس در سال۲۰۱۵ کشورها همسو با هدف حفظ گرمایش جهانی کمتر از ۲ درجه سانتیگراد تا پایان قرن، باید هر پنج سالیکبار سند مشارکت معین ملی (NDC) خود را بهروز و به دبیرخانه کنوانسیون تغییر اقلیم ارسال کنند.
گزارش اخیر دبیرخانه کنوانسیون تغییر اقلیم سازمانملل نزدیک به ۲۰۰ سند کشورها از جمله ۲۰ سند مشارکت معین ملی جدید یا بهروزشده دریافتشده تا سپتامبر ۲۰۲۳ را مورد تجزیهوتحلیل قرار دادهاست. طبق یافتههای تازهترین گزارش، حتی اگر اسناد مشارکت معین ملی ازسوی همه کشورها بهطور کامل اجرا شوند، انتشار جهانی گازهای گلخانهای تا پایان این دهه(۲۰۳۰)، ۹درصد بالاتر از سطح انتشار سال۲۰۱۰ خواهد بود. این بررسی نشان میدهد بلند پروازی برنامههای ملی اقلیمی پیشرفت ناچیزی نسبت به سالگذشته داشته، بهطوری که در گزارش سالگذشته پیشبینیشده بود انتشار جهانی گازهای گلخانهای ۱۱درصد نسبت به سطوح سال۲۰۱۰ افزایش خواهد یافت. این گزارش همچنین برآورد کرده است «انتشار گازهای گلخانهای تا سال۲۰۳۰ به ۲درصد کمتر از سطح سال۲۰۱۹ کاهش مییابد» که نشان میدهد جهان شاهد رسیدن به اوج انتشار کربن در این دهه خواهد بود.
این مقدار هنوز بسیار کمتر از کاهش ۴۳درصدی نسبت به سطوح سال۲۰۱۹ است که طبق نظر هیات بینالدولی تغییر اقلیم سازمان مللمتحد (IPCC) برای دستیابی به هدف بلندپروازانه حفظ گرمایش ۱.۵درجه سانتیگراد پیشبینیشده در موافقتنامه پاریس لازم است. سلطان الجابر، رئیس شرکت نفت دولتی ابوظبی (ادنوک) که ریاست مذاکرات اقلیمی سال۲۰۲۳ را بهعهده خواهد داشت، گفت: نشست تغییرات اقلیمی سال۲۰۲۳ (کاپ ۲۸) باید نقطهعطف تاریخی در این دههحساس باشد. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمانملل گفت: «خبری از بلندپروازیهای جهانی در سالگذشته نبود و برنامههای ملی اقلیمی بهطور چشمگیری با یافتههای علم ناهماهنگ شدهاند. وی تاکید کرد: شکاف بین نیاز و عمل از همیشه تهدیدآمیزتر است.» سیمون استیل، دبیر اجرایی کنوانسیون تغییر اقلیم سازمان مللمتحد در اینباره گفت: دولتها با هم گامهایی برای جلوگیری از بحران اقلیمی بردارند.
برنامهکشورهای انتشاردهنده کربن
بعضی از کشورها ممکن است در موقعیت بهتری نسبت به سایر کشورها قرار داشته باشند اما در این میان وضعیت دو انتشاردهنده بزرگ جهان، چین و آمریکا، برای دستیابی به اهداف جهانی اقلیمی بسیار مهم خواهند بود.