اسدالله غلام پور / مدیرعامل شرکت پتروشیمی مروارید جهان با بحران انرژی مواجه است. عرضه منابع متعارف مانند زغالسنگ، نفت و گاز به دلیل افزایش تنش‌‌‌های ژئوپلیتیک غیرقابل پیش‌بینی شده است. اما تقاضا برای آن حاضر به کاهش نیست. پس جای تعجب نیست که کشورها در تلاش برای ایجاد ظرفیت انرژی تجدیدپذیر خود هستند. یکی از منابعی که منجر به این تغییر انرژی می‌شود، انرژی خورشیدی است. انرژی خورشیدی، سومین منبع انرژی تجدیدپذیر بعد از باد و برق آبی است.
دوام اقتصادی انرژی خورشیدی همراه با در دسترس بودن گسترده به رشد بی‌‌‌سابقه آن در سال‌های اخیر کمک کرده است. تولید جهانی فتوولتائیک (PV) خورشیدی در سال ۲۰۲۱ به میزان ۱۷۹ تراوات ساعت (۲۲درصد افزایش) نسبت به سال قبل از آن افزایش یافته است. ظرفیت انرژی خورشیدی جهانی در سال ۲۰۲۱ به ۸۴۹ گیگاوات رسید. علاوه بر این، 3.6درصد از تولید انرژی جهان را به خود اختصاص داده است. در مقیاس جهانی ظرفیت انرژی خورشیدی، برخی کشورها بدون شک عملکرد بهتری نسبت به سایرین دارند. در اینجا ۵ کشور برتر دارنده انرژی خورشیدی جهان بر اساس ظرفیت نصب شده آنها آورده شده است.
۱)چین - ۴۳۰ گیگاوات
قدرت خورشیدی چین خیره‌‌‌کننده است. این کشور با ظرفیت عظیم ۴۳۰ گیگاوات خورشیدی (از آوریل ۲۰۲۳)، بزرگ‌ترین تولیدکننده انرژی خورشیدی در جهان است. در شش ماه اول سال ۲۰۲۲، این کشور بیش از 30.88 گیگاوات سیستم فتوولتائیک (PV) خورشیدی را مستقر کرده است. علاوه بر این، اهدافی را برای نصب ۱۰۸ گیگاوات انرژی خورشیدی در سال‌جاری تعیین کرده است. این کشور همچنین بزرگ‌ترین تولیدکننده تجهیزات خورشیدی است. بر اساس گزارش‌‌‌ها، چین از سال ۲۰۱۱ تاکنون بیش از ۵۰ میلیارد دلار در ظرفیت تامین فتوولتائیک (PV) جدید سرمایه‌گذاری کرده است. این رقم 10 برابر بیشتر از میزان سرمایه‌گذاری کل قاره اروپا در همان صنعت است. سهم چین در تمام مراحل تولید پنل‌‌‌های خورشیدی بیش از ۸۰درصد است. امروزه انرژی خورشیدی بدون یارانه ارزان‌‌‌تر از زغالسنگ در چین شده است. علاوه بر این، این کشور اهداف بلندپروازانه‌‌‌ای برای آینده در نظر گرفته است. در چهاردهمین برنامه پنج ساله چین که در ژوئن ۲۰۲۲ منتشر شد؛ چین هدف‌‌‌گذاری کرده است که ۳۳درصد از برق تولید شده در سال ۲۰۲۵ از انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر تامین شود. علاوه بر این، شی‌جین پینگ، رئیس جمهوری خلق چین اخیرا اعلام کرده است که قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ ظرفیت ۱۲۰۰ گیگاواتی انرژی خورشیدی و بادی را توسعه دهد.
۲)ایالات متحده آمریکا – 141.8 گیگاوات
مزرعه خورشیدی توپاز، ایالات متحده آمریکا با 141.8 گیگاوات ظرفیت انرژی خورشیدی در رتبه دوم فهرست کشورهای برتر خورشیدی قرار دارد. از ظرفیت ناچیز 0.34 گیگاوات در سال ۲۰۰۸، این کشور راه درازی را در حوزه خورشیدی پیموده است. در حال حاضر ۳درصد از برق ایالات متحده از طریق نیروگاه‌‌‌های خورشیدی تامین می‌شود. علاوه بر این، پتانسیل خورشیدی ایالات متحده بسیار زیاد است. طبق گزارش آزمایشگاه ملی انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر، منطقه‌‌‌ای به وسعت دریاچه میشیگان (حدود ۲۲۰۰۰ مایل مربع) که با پنل‌‌‌های خورشیدی پوشیده شده است، برای تامین انرژی کل کشور کافی است. اگر کارآیی پنل‌‌‌ها افزایش یابد، این منطقه می‌تواند به نصف کاهش یابد. بازار خورشیدی در ایالات متحده نیز با سرعت در حال رشد است. منابع ادعا می‌کنند که مشاغل خورشیدی ۱۶۷درصد در کشور افزایش یافته است. برای تشویق تغییر به انرژی خورشیدی، این کشور به طور پیوسته سیاست‌‌‌های مطلوبی را ارائه می‌کند. علاوه بر این، دولت تحت ریاست جمهوری جو بایدن هدف خود را برای رسیدن به ۱۰۰درصد انرژی پاک تا سال ۲۰۲۵ اعلام کرده است.
۳)ژاپن- 84.9 گیگاوات
چند سال پیش، ژاپن از نظر ظرفیت انرژی خورشیدی در رتبه چهارم قرار داشت. اکنون با ظرفیت تجمعی 84.9 گیگاوات، این کشور رتبه سوم را به خود اختصاص داده است. انرژی خورشیدی نزدیک به ۱۰درصد از کل تولید برق ژاپن در سال ۲۰۲۱ را به خود اختصاص داده است. این رشد بسیار خوبی است، در مقایسه با تنها 0.3درصد از ترکیب انرژی در سال ۲۰۱۰ این کشور از نظر ارتقای فتوولتائیک (PV) خورشیدی سریع‌‌‌ترین رشد را دارد. علاوه بر این، با ۴۵درصد از سلول‌‌‌های فتوولتائیک جهان که در ژاپن تولید می‌‌‌شوند، این کشور در بازار فتوولتائیک در جهان پیشتاز است. طبق گفته وزارت محیط‌زیست و تجارت ژاپن، این کشور به دنبال افزایش ۲۰ گیگاوات ظرفیت خورشیدی در ۸ سال آینده برای رسیدن به هدف ۱۰۸ گیگاواتی است. برای دستیابی به این هدف، دولت ژاپن در حال برنامه‌‌‌ریزی برای نصب پنل‌‌‌های خورشیدی در بیش از ۵۰درصد از ساختمان‌‌‌های دولت مرکزی و شهرداری است.
۴)آلمان- 69.1 گیگاوات
آلمان در زمینه انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر پیشتاز کشورهای اروپایی است. تا سال ۲۰۲۱، ظرفیت خورشیدی کشور 69.1 گیگاوات بود. در سال ۲۰۲۱، انرژی خورشیدی ۱۰درصد از برق مصرفی کشور را به خود اختصاص داده است. جنگ اوکراین بین بسیاری از کشورهای اروپایی و روسیه تنش ایجاد کرده است. آلمان نیز با پیامدهای این اصطکاک در قالب کمبود گاز مواجه است.
برای مدیریت این بحران انرژی، دولت آلمان در تلاش است تا سیاست‌‌‌هایی را ارائه کند و ظرفیت انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر را گسترش دهد. اخیرا این کشور مناقصه‌‌‌ای را برای توسعه 1.5گيگاوات انرژی خورشیدی اضافی برای پاسخگویی به تقاضای فزاینده برق برگزار کرده است. علاوه بر این، دولت برنامه‌‌‌ای برای دستیابی به بی‌‌‌طرفی شبکه تا سال ۲۰۴۵ دارد. برای دستیابی به این هدف، این کشور هدف انرژی خورشیدی نصب ۲۱۵ گیگاوات ظرفیت تا سال 2030 را تعیین کرده است.
۵) هند- ۶۸ گیگاوات
هند با ظرفیت نصب شده خورشیدی بیش از ۶۸ گیگاوات، پنجمین کشور بزرگ خورشیدی در جهان است. این کشور دارای پتانسیل خورشیدی گسترده‌‌‌ای است، زیرا اکثر ایالت‌‌‌های هند بیش از ۳۰۰ روز در سال نور خورشید را دریافت می‌کنند. برای استفاده از این پتانسیل، دولت هند به طور مداوم سیاست‌‌‌ها و ابتکاراتی را به کار می‌گیرد که تغییر به سمت انرژی خورشیدی را در میان جمعیت تشویق می‌کند. این کشور همچنین مصمم به کاهش وابستگی وارداتی در بخش خورشیدی و ایجاد قابلیت‌‌‌های تولید داخلی است. در سپتامبر ۲۰۲۲، دولت هند طرح ابتکاری مرتبط با عملکرد (PLI) را برای پنل‌‌‌های خورشیدی با راندمان بالا PV تصویب کرد. این تصمیم با هدف تشویق شرکت‌ها برای فروش تجهیزات خورشیدی تولید شده بومی و در نتیجه تقویت ابتکار عمل خودکفایی است. در نیمه اول سال ۲۰۲۲، این کشور 7.2 گیگاوات ظرفیت خورشیدی اضافه کرد. علاوه بر این، این کشور هدف ایجاد ۲۸۰ گیگاوات ظرفیت انرژی خورشیدی تا سال ۲۰۳۰ را تعیین کرده است.