ساخت پروژه شرکت صنایع پتروشیمی هگمتانه به عنوان بخشی از صنایع شیمیایی بزرگ دنیا که فرآورده‌های شیمیایی را از مواد خام حاصل از نفت یا گاز طبیعی تولید می‌کند، سال‌هاست در همدان به عنوان یکی از پروژه‌های مهرماندگار آغاز شده اما هنوز اثری برجای نگذاشته یا به عبارت دیگر فقط نام پتروشیمی در همدان خودنمایی می‌کند.
سایت اقتصاد ایران آنلاین با بیان این مطلب درگزارشی افزود: پروژه پتروشیمی هگمتانه به عنوان یکی از بزرگ‌ترین طرح‌های خصوصی استان در سال ۱۳۸۲ به همت سرمایه‌گذاران بخش خصوصی و دولتی شروع به فعالیت کرد که در مراحل ابتدایی اجرایی کار، طبق مذاکراتی که با شرکت IGS ایتالیا صورت گرفت، نسبت به انتقال دانش فنی و تکنولوژی تولید محصول پودر و گرانول PVC مورد مصرف در صنایع دارویی و پزشکی اقدامات لازم صورت پذیرفت.
این پروژه از طرح‌های ملی و حائز اهمیت استان همدان است که در مرحله ۸۷ درصدی پیشرفت فیزیکی است و با راه‌اندازی آن شاهد اشتغالزایی برای ۲۰۰ نفر به‌طور مستقیم و ۲۰۰۰ نفر به‌صورت غیرمستقیم خواهیم بود که این به معنی برآورده شدن آرزوی هزاران جوان همدانی برای دستیابی به یک شغل شرافتمندانه است اما گویا این قصه سر دراز دارد.
پیش‌بینی ظرفیت سالانه تولید این کارخانه ۳۶ هزار تن پودر PVC و ۹ هزار تن گرانول PVC گرید پزشکی است که تامین این پلیمر حیاتی در داخل آن هم به صورت انحصاری زمینه‌ساز جلوگیری از خروج ۵۰ میلیون دلار ارز به صورت سالانه خواهد بود. پروژه‌ای که به گفته نیکو سخن، مدیرعامل وقت قرار بود در سال ۸۷ به بهره‌برداری برسد که تا به حال محقق نشده است. بعدها معاون وزیر نفت نیز در بازدید از این پروژه گفته بود در صورت تامین منابع مالی این واحد جدید پتروشیمی تا سال ۹۱ در مدار بهره‌برداری قرار می‌گیرد. اما پروژه‌ای که قرار بود طی ۳ سال به بهره‌برداری برسد بعد از ۹ سال در چندقدمی افتتاح متوقف شده است.
بانک زیر بار وام نمی‌رود
به‌دنبال تاخیرهای طولانی در بهره‌برداری از پروژه بالاخره رسیدگی به وضعیت پتروشیمی هگمتانه و تعیین زمان بهره‌برداری آن در لیست مصوبات سفر هیات دولت قرار گرفت، اما متاسفانه این مصوبات هم چندان اجرایی نشد تا اینکه در سفر چهارم تاکید ویژه‌ای بر ساماندهی پتروشیمی هگمتانه شد و با تخصیص ۹ میلیارد تومان اعتبار این طرح جزو ۲۰ طرح مهر ماندگار وزارت نفت قرار گرفت. اختصاص یک وام ۱۵ میلیارد تومانی چاره‌ای بود که مسئولان برای به نتیجه رسیدن این طرح اندیشیدند که ۶ میلیارد تومان آن از سوی بانک ملی پرداخت شد و بعد از آن مسئولان بانک حاضر به پرداخت مابقی وام مصوب بانک مرکزی نشدند و این پروژه طی ۲ سال است که به کما رفته است. مسئولان شرکت این اقدام بانک ملی را معلول سلیقه‌ای عمل کردن مدیران بانک می‌دانند و از آن گلایه مند هستند.
توقف یک پروژه با ۸۷ درصد پیشرفت
به گفته برخی افراد مطلع درخصوص پتروشیمی هگمتانه، تا به حال بیش از ۵۰۰ میلیارد تومان برای این مجموعه هزینه شده است دستگاه‌ها و تجهیزات زیادی در این مجموعه موجود است و نصب شده و در حال حاضر این شرکت با ۸۷درصد پیشرفت فیزیکی راه کوتاهی تا بهره‌برداری فاصله دارد، که آن هم با اعتباری ۹ میلیارد تومان امکان‌پذیر است. اگر مسئولان همت کنند این کار شدنی است اما اگر باز هم کار همانند سال‌های پیش راکد مانده و بخوابد دیگر با ۲۰میلیارد هم نمی‌توان کار را به نتیجه رساند. اگر اعتبار مورد نیاز فعلی پتروشیمی تامین و به مجموعه تزریق شود با این کار از هزاران هزار میلیارد ضرر جلوگیری خواهد شد.
سیل پتروشیمی‌های نیمه‌کاره
چند ماه قبل که دستیار ویژه رئیس‌جمهور برای بازدید از پروژه‌های مهرماندگار به استان آمده بود از پیشرفت کم پتروشیمی هگمتانه انتقاد کرد و همت دولت در حد همین انتقاد باقی ماند.
چندی پیش «مصطفی کارخانه‌ای» یکی از نمایندگان همدان در مجلس شورای اسلامی از انجام برخی طرح‌های کارشناسی نشده در استان به ویژه در زمینه پتروشیمی انتقاد کرده بود و به‌طور مشخص از طرح‌هایی چون پتروشیمی هگمتانه، پتروشیمی اتیلن، نیروگاه شهید مفتح و فولاد ویان نام برده بود و اینکه اجرای برخی طرح‌های غیرکارشناسی هزینه‌های زیادی بر استان تحمیل کرده و بازدهی لازم را ندارند.
کارخانه‌ای در گفت‌وگو با یکی از خبرگزاری‌های محلی گفته بود:یک واحد پتروشیمی تحت عنوان هگمتانه از چندین سال قبل آغاز شده و هنوز تمام نشده است. با وجود اینکه حدود ۹۰ درصد پیشرفت اجرایی دارد اما ۱۰ درصد پایانی هنوز باقی است و به علت وجود اشکالات در اخذ تسهیلات از بانک‌ها و داشتن بدهی‌های معوق این واحد همچنان ناتمام باقی مانده است.
ابراهیم کارخانه‌ای در ادامه گفته بود: پیگیری‌های زیادی در رابطه با رفع مشکل مالی این واحد پتروشیمی از طریق وزارت نفت و ستاد مهرماندگار صورت گرفت که بی‌نتیجه ماند. تلاش‌های استانداری نیز متاسفانه به نتیجه نرسیده است.
سیل پروژه‌های پتروشیمی در همدان
حال چند وقتی است که مسئولانی که با افتتاح این پروژه ۹ ساله درگیر هستند و نمی‌توانند برای آن کاری انجام دهند دم از آغاز عملیات اجرایی «پتروشیمی ابن سینا» واقع در منطقه جهان آباد می‌زنند که آن هم همزمان با سفر هیات دولت به استان کلنگ زنی شد اما بعد از چند سال شاهد پیشرفت زیر ۲۰ درصدی این پروژه هستیم که عملا پیشرفت محسوب نمی‌شود.پتروشیمی سوم هم با نام «گنج نامه» در این منطقه واقع است و فعلا کار مطالعاتی آن در حال انجام است.
حال باید دید در شرایطی که طرح عظیم و مهمی مانند پتروشیمی هگمتانه به این روزگار دچار شده، سرنوشت دو طرح دیگر به کجا خواهد انجامید؟
دلسوزی بخش خصوصی
«امیر خجسته» یکی دیگر از نمایندگان مردم همدان در مجلس شورای اسلامی نیز گفت: در پتروشیمی هگمتانه چند نفر شریک هستند و به هشت میلیارد تومان اعتبار نیاز دارند که وزیر صنعت، معدن و تجارت قول همکاری در این زمینه را داده است.
خجسته افزود: برای پتروشیمی‌های دیگر نیز سرمایه‌گذارانی از اصفهان آمده‌اند که برای واگذاری زمین مشکل داشته‌اند.
وی اظهار کرد: دولت نمی‌تواند در پتروشیمی سرمایه‌گذاری کند و تنها راه حل مشکل جذب سرمایه‌گذار داخلی و خارجی است.
دو سال از توقف ساخت پروژه می‌گذرد و حالا بخش خصوصی که از مساعدت‌های بخش دولتی ناامید شده است کمر همت بسته تا با هزینه کردن مابقی بودجه مصوب از جیب خودش به حکایت افتتاح این پروژه سرانجامی خوش ببخشد تا شاید جوانان متخصص همدانی تا پایان سال‌جاری امید دوباره‌ای برای یافتن شغلی در این شرکت عظیم پیدا کنند.