هرچند پیش‌بینی می‌شود تقاضای جهانی برای نفتخام بیشتر، ادامه خواهد داشت، رشد بالقوه عرضه جهانی این کالای استراتژیک می‌تواند قیمت‌ها را به‌شدت کاهش دهد. بدون‌شک نفت ظرف دهه‌های آینده کماکان مادهای انفکاکناپذیر از زندگی بشریت خواهد بود، هرچند در دهه‌های اخیر، ارزش آن برای مصرف‌کننده نهایی کمرنگتر از گذشته شده‌است. چنانچه روند بلندمدت قیمت نفت را درنظر بگیرید، متوجه می‌شوید از زمان آغاز آخرین تنش در منطقه خاورمیانه در اکتبر گذشته، در سمت عرضه در بازارهای آتی نفت، نگرانی اندکی وجود دارد.
یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نفت جهان نیز ممکن است در مورد راهبردهای اساسی بازار خود تجدیدنظر کند. در همین ارتباط، وزارت انرژی عربستان از شرکت نفت دولتی این کشور تحت‌عنوان آرامکو، درخواست کرد که افزایش یک‌میلیون بشکه‌‌‌‌‌ای برنامه‌‌‌‌‌ریزی شده تولید نفت خود را در سطح ۱۳میلیون بشکه در روز متوقف کند؛ امری که پیش از این قرار بود تا سال۲۰۲۷ نهایی شود. شاخص برنت طی دو دهه‌گذشته گاهی اوقات به‌شدت نوسان داشته‌است، با این حال قیمت نفتخام که اکنون در حدود ۸۳ دلار قرار دارد، نشانه‌هایی از تثبیت قیمت جهانی نفتخام حداقل در کوتاه‌‌‌‌‌مدت، در رقمی زیر ۱۰۰ دلار را به‌همراه دارد.
سکوت و سکون بازار نفت
به گزارش فایننشال‌‌‌‌‌تایمز، اقتصادهای بزرگ و بالغ در دهه‌گذشته میزان مصرف نفت خود را چندان افزایش نداده‌‌‌‌‌اند، با این‌وجود مصرف نفتخام چین در ۲۰سال گذشته بیش از دو‌برابر شده‌است. براساس داده‌های وزارت انرژی ایالاتمتحده، تقاضای بنزین در این کشور در همین مدت، تنها ۸درصد افزایش یافته‌است. این سکون بازار هنگامی خودنمایی می‌کند که درنظر بگیرید قیمت برنت که منطبق با رشد تورم تعدیل نیز شده، از سال۲۰۰۵ تاکنون کاهش محسوسی را تجربه نکرده‌است. در صورت درنظرگرفتن قیمت کالا و خدمات در ایالاتمتحده به‌عنوان یک نمونه عینی، نسبت به یک دهه‌قبل، رشد میانگین قیمت نفت در این کشور از بیشتر کالاها و خدمات دیگر تجاوز نکرده تا جایی‌که می‌توان ادعا کرد قیمت نفت در آمریکا هم‌اکنون ۴۲درصد ارزان‌تر از یک دهه‌قبل آن است.
تحقق قیمت نفت ۱۰۰ دلاری در سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۱۱ با توجه به رشد انفجاری اقتصاد چین، امری منطقی بود. به باور اقتصاددانان بزرگ، ظرفیت جهانی برای تامین نفت، فلزات و کالاهای کشاورزی چین حداقل در کوتاه‌‌‌‌‌مدت، نمی‌تواند با نیازهای این کشور مطابقت داشته‌باشد، اما اکنون اقتصاد چین تغییر کرده‌است. به‌عنوان مثال و به باورکارشناسان، در بازار خودروی این کشور آسیایی که به‌سرعت در حال تحول است، نیمی از تمامی خودروها تا سال۲۰۲۵ الکتریکی خواهند بود. تحت این‌شرایط، به‌نظر می‌رسد کماکان مهم‌ترین تامین‌‌‌‌‌کننده نفت چین یعنی اوپک، به آینده بازار خوشبین است. طبق برآوردهای رسمی، این کشور یک‌چهارم افزایش تقاضای پیش‌بینی‌شده اوپک برای دو سال‌آینده را پوشش می‌دهد.
پیش‌بینی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها چه می‌گویند؟
سه نهاد اصلی بین‌المللی در زمینه انرژی که عبارتند از: آژانس بین‌المللی انرژی، اداره اطلاعات انرژی آمریکا و اوپک به‌صورت ادواری، پیش‌بینی خود را برای نوسانات تقاضا و عرضه در بازار جهانی نفت ارائه می‌کنند. خورخه لئون از کارشناسان ارشد ریستاد‌‌‌‌‌انرژی، باور دارد که از بین این سه سازمان، اوپک خوشبین‌‌‌‌‌ترین بوده‌است. اوپک انتظار دارد تقاضای نفتخام در سال‌جاری بیش از ۲میلیون بشکه در روز رشد را تجربه کند. این میزان تقریبا دو‌برابر برآورد آژانس بین‌المللی انرژی است که به‌‌‌‌‌نوبه خود حتما تصمیم جدید آرامکوی عربستانسعودی را مدنظر قرار داده‌است. برای اینکه این پیش‌بینی درست از آب دربیاید، بهتر است حجم تقاضای نفت چین افزایش پیدا کند. به‌رغم موضع امیدوارانه اوپک، پتانسیل و ظرفیت تولید مازاد نفت در بازار جهانی وجود دارد. این ظرفیت تنها در دو کشور روسیه و عربستانسعودی حدود ۴میلیون بشکه در روز است. بر اساس داده‌های سیتی‌‌‌‌‌بانک، این رقم فاصله چندانی با بالاترین سطح ظرفیت در عرض یک دهه‌گذشته ندارد. از نگاه تحلیلگران بازار انرژی، این سطح از عرضه بالقوه جهانی نفتخام، می‌تواند به خودی خود به‌عنوان سقفی بر قیمت‌های جهانی نفتخام حداقل برای سال‌آینده عمل کند.
اهمیت استراتژیک کانال سوئز
بلومبرگ با نگاهی به تحولات روز بازار سوخت‌های فسیلی تحت‌تاثیر تحولات روز ژئوپلیتیک به نقل از مدیرعامل شرکت برزیلی نفت پتروبراس نوشت: چنانچه دامنه حمله یمنیها به کشتی‌های عبوری از دریای سرخ افزایش پیدا کند، قیمت جهانی نفتخام می‌تواند به بیش از ۹۰ دلار در هر بشکه در سال۲۰۲۴ میلادی نیز صعود کند.
گفتنی است در شرایط فعلی انتخاب مسیر حمل دریایی برای خطوط کشتیرانی بسیار پیچیده شده‌است. در مقایسه با مسیر به‌‌‌‌‌مراتب طولانی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر حول دماغه امید نیک، انتخاب کانال سوئز به دلیل کاهش زمان سفر، مقرون‌‌‌‌‌به‌‌‌‌‌صرفه‌‌‌‌‌تر است. هزینه بیمه‌کردن نفتکش‌هایی که از خلیج عدن عبور می‌کنند تا حدود یک‌‌‌‌‌درصد البته بسته به نوع کشتی، افزایش داشته است. افزایش حق‌‌‌‌‌بیمه، به‌صورت مستقیم موجب رشد هزینه تمام‌‌‌‌‌شده حمل هر بشکه نفت از مسیر کانال سوئز شده‌است. درست به همین دلیل است که ظرفیت کانتینری روزانه کشتی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در دریای سرخ و کانال سوئز تا یک سوم سطح پیش از مناقشات، کاهش داشته است. حملات ائتلاف ایالاتمتحده و انگلستان و اقدامات تلافی‌‌‌‌‌جویانه یمنیها، صادرکنندگان بزرگ نفت را مجبور به انتخاب گزینه جایگزین مسیر حمل‌ونقل محمولههای نفتی خود کرده‌است.
در همین ارتباط، مدیرعامل شرکت پتروبراس افزود: « تا به حال از‌درجه حساسیت و اهمیت تجارت نفت و گاز در این منطقه غافل بوده‌ایم؛ این در حالی است که یمن در یک‌سوی غائله و سومالی در سوی دیگر قرار دارد.» واقعیت این است که مناقشات دریای سرخ تاثیری بر جابه‌جایی محمولههای این شرکت نفتی نگذاشته؛ چراکه برزیل نفت قابل‌توجهی را از مسیر کانال سوئز و خلیج عدن ترانزیت نمی‌کند. وی عقیده دارد در صورتی‌که دامنه مناقشات ژئوپلیتیک از این فراتر نرود، قیمت نفتخام تا پایان سال‌جاری میلادی کماکان بین ۷۰ تا ۹۰ دلار در هر بشکه بازی خواهد کرد.