وزیر نفت با اشاره به این که استفاده غربی ها از نفت به عنوان سلاح امنیت انرژی را به مخاطره می اندازد، گفت: تحریم ایران با توجه به تاثیر آن بر امنیت انرژی جهان توجیه منطقی ندارد.
به گزارش شانا، مهندس رستم قاسمی، صبح روز چهارشنبه (19 تیر) در کنفرانس امنیت انرژی مونیخ در آلمان گفت: موضوع اصلی کنفرانس، انرژی و امنیت آن در جهان است و به نظر می‌رسد این موضوع مهم با تحولات بین‌المللی و به خصوص تحولاتی که در خاورمیانه روی می‌دهد و چالش هایی که با آن مواجه هستیم تناسب داشته باشد.
وزیر نفت اظهار کرد: توزیع جغرافیایی ناهمگون منابع انرژی بویژه نفت و گاز و دوری از مراکز عمده مصرف، حجم عظیمی از تجارت را در سطح بین‌المللی طلب می‌کند. کشورهای دارنده ذخایر با تکیه بر درآمد حاصل از صادرات منابع طبیعی خود تلاش می‌کنند که فرآیند توسعه اقتصادی‌ـ اجتماعی خود را تسریع کنند ولی از سوی دیگر کشورهای مصرف‌کننده برای استمرار توسعه اقتصادی خود می‌بایست به دنبال تأمین منابع مطمئن انرژی باشند.
وی اظهار کرد: امنیت انرژی مقوله‌ای چند بُعدی است. امنیت عرضه انرژی که از دیدگاه مصرف‌کنندگان مطرح است یک روی سکه و امنیت تقاضای انرژی که از دیدگاه صادرکنندگان مطرح می‌شود روی دیگر سکه است. در بحث امنیت انرژِی تمام زنجیره ارزش صنعت انرژی یعنی عرضه، انتقال و تقاضا را شامل می شود به نحوی که اختلال در هریک باعث اختلال در کل چرخه امنیت انرژی جهان می گردد.
وزیر نفت ایران یادآور شد: امنیت عرضه انرژی به مفهوم جریان کافی و مطمئن انواع حامل های انرژی با قیمت های عادلانه انرژی با لحاظ مالیات های متعادل و غیر تبعیضی مصرف کنندگان است که هم امکان تامین مالی به موقع و توسعه ظرفیت ها را ممکن سازد و هم رشد اقتصادی جهان را تحت تاثیر منفی خود قرار ندهد.
وی افزود: همانگونه که اطلاع دارید مسئله امنیت عرضه انرژی از سوی کشورهای عمدة مصرف‌کننده انرژی در دستور کار قرار گرفت و لذا کشورهای توسعه یافته صنعتی برای ارتقاء ضریب امنیت عرضه انرژی استراتژی چند وجهی را دنبال نمودند. این استراتژی شامل تنوع بخشی به حامل های انرژی برای اجتناب از ازدیاد وابستگی به نفت و گاز وارداتی، تنوع بخشی به توزیع جغرافیایی منابع اولیه انرژی به منظور جلوگیری از افزایش وابستگی به منابع انرژی اولیه خاورمیانه و حوزه خلیج‌فارس و ارتقاء کارایی مصرف انرژی و کاهش شدت انرژی به منظور صرفه‌جویی در مصرف انرژی بوده است.
قاسمی گفت: بنابراین، مجموع این عوامل سبب شد که اوپک به مرور، سهم خود را در بازارهای جهانی نفت از دست بدهد و سرمایه‌گذاری های عظیمی که در رابطه با تأمین نیازهای آتی شکل گرفته بدون استفاده باقی ماند. لذا ظرفیت تولید مازادی در اوپک شکل گرفت که کارشناسان از آن به عنوان یک عامل مهم در پایین بودن سطح قیمت ها طی دو دهه ١٩٨٠ و ١٩٩٠ یادکرده‌اند که این در جای خود هرینه های فرصت زیادی را به کشورهای اوپک تحمیل نمود.
وزیر نفت تصریح کرد: البته رشد سریع تقاضا در دهه ٢٠٠٠ به سرعت مازاد ظرفیت تولید در اوپک را کاهش داد که به دنبال آن رشد سریع قیمت‌ها را به دنبال داشت. با شروع بحران اقتصادی در آمریکا در سال ٢٠٠٨ و سرایت آن به جهان و به‌ویژه اروپا، رشد تقاضای نفت خام محدود گردید. ولی در هر حال ظرفیت مازاد تولید موجود در اوپک که با هزینه های کشور های اوپک در سطح قابل قبولی وجود دارد، خود لنگر و عامل مهمی برای تنظیم بازار و قیمت‌های نفت است.
وی اظهار کرد: با این مقدمه نکته‌ای که مایلم به آن اشاره کنم مفهوم امنیت انرژی و مؤلفه‌های اصلی آن است. همان طور که در ابتدا نیز عنوان شد تمرکز منابع انرژی بویژه نفت و گاز در برخی از مناطق جهان و توسعه مراکز عمده مصرفی در نقاطی دیگر و وابستگی شدید فعالیت های اقتصادی به در دسترس بودن منابع انرژی اولیه، مسئله تولید، انتقال و مصرف نفت و گاز را به موضوع امنیت بین‌المللی گره زده و امنیت عرضه انرژی را به مقوله‌ای جدی در توسعه اقتصاد جهانی تبدیل کرده است. به همین دلیل حفظ و دوام امنیت عرضه انرژی مستلزم عملکرد مناسب نهادهای مهم مانند دولت ها و بازار است.
اهمیت امنیت تقاضا برای تداوم سرمایه گذاری
به گفته وزیر نفت ایران، امنیت تقاضا، بعد دیگر امنیت انرژی است که کمتر مورد توجه بوده است. همانگونه که کشورهای مصرف‌کننده نفت و گاز در مورد دسترسی مداوم و مطمئن به این منابع نگران هستند، کشورهای صادرکننده نفت و گاز نیز نگران امنیت تقاضا برای صادرکردن منابع غنی نفت و گاز خود می‌باشند. در حقیقت تولیدکنندگان به‌دنبال آن هستند که سرمایه‌گذاری‌های سنگین آنان بلااستفاده باقی نماند و در حقیقت هزینه فرصتی به این‌کشورها تحمیل نگردد. هرچند نگهداری ظرفیت مازاد تولید در حد قابل قبول‌که بر قیمت‌ها فشاری وارد ننماید مورد توجه اعضای اوپک نیز می‌باشد و از این رهگذر در راستای اهداف امنیت انرژی گام بر‌می‌دارد.
وی یادآور شد: اقتصاد این کشورها از جمله ایران برای رشد خود به درآمدهای حاصل از نفت و گاز تکیه دارد. هرچند ایران در طی ١٥ سال گذشته از طریق ایجاد حساب ذخیره ارزی و صندوق توسعه ملی، مانع تسری نوسانات بازار نفت به اقتصاد کشور شده اما در هر حال باید گفت که کاهش درآمدهای نفت در بلندمدت امنیت اقتصادی اعضای اوپک را به خطر می‌اندازد.
مهندس قاسمی یادآور شد: بنابراین باید گفت که کشورهای تولیدکننده و صادرکننده نفت از رهگذر تجارت نفت به دنبال تأمین منابع لازم برای تداوم توسعه اقتصادی و اجتماعی خود هستند. این در حالی‌است که دخالت کشورهای مصرف‌کننده با استفاده از ابزارهای مالیاتی تبعیضی و همچنین سیاستهای زیست‌محیطی موجب می‌شود که تقاضا تحت تأثیر قرار گرفته و با ایجاد نااطمینانی زیاد در تقاضای آتی،امنیت تقاضای انرژی و درجای خود سرمایه گذاری های آتی برای توسعه ظرفیت به مخاطره افتد.
قاسمی افزود: باید اذعان داشت که امکان یافتن جایگزینی برای نفت و گاز در کوتاه‌مدت و حتی میان‌مدت مشکل و پرهزینه است. هرچند تلاش می‌شود با انجام سرمایه‌گذاری‌های هنگفت منابع جدید نفت و گاز در خارج از حوزه خلیج‌فارس توسعه یابد ولی بعید است بتوان به سرعت جایگزینی برای نفت و گاز خلیج‌فارس پیداکرد.
وزیر نفت افزود: هم اکنون بیش از نیمی از ذخایر کشف شده منابع متعارف نفت جهان در پنج کشور عربستان سعودی، ایران، عراق، کویت و امارات متحده عربی قرار دارد که همگی عضو اوپک می‌باشند. همچنین بیش از نیمی از منابع گاز طبیعی کشف شده نیز در کشورهای ایران، روسیه و قطر قرار دارد.
تحریم ایران توجیه ندارد
وی تصریح کرد: در اینجا لازم می‌دانم که به نکته دیگری نیز اشاره نمایم. برای اینکه جریان منابع مالی و تکنولوژیکی در کشورهای صاحب منابع انرژی به خوبی برقرار گردد امنیت اقتصادی و سیاسی نیز از اهیمت خاصی برخوردار است. متأسفانه دخالت های سیاسی در منطقه خاورمیانه بی‌ثباتی را برای این منطقه به ارمغان آورده است. از سوی دیگر وجود تحریم‌های سیاسی و اقتصادی غیر عادلانه نیز سبب‌گردیده تا جریان آزاد منابع مالی و تکنولوژیکی تحت تأثیر قرار گیرد که این پدیده در میان‌مدت و درازمدت امنیت عرضه انرژی را به شدت به مخاطره می‌اندازد.
وی یادآور شد: همان طور که می دانید تحریم اقتصادی ایران حضور شرکت های نفتی بین‌المللی در پروژه‌های نفت و گاز ایران را با محدودیت جدی مواجه کرده است. گرچه با اتکا به منابع داخلی بخشی از نیازها جبران شده است، برخورد صرف سیاسی با بخش انرژی و استفاده ابزاری از بخش انرژی در راستای دستیابی به برخی اهداف سیاسی کاملا در مقابل سیاست امنیت عرضه جهانی انرژی است که هیج توجیح منطقی ندارد.
این مقام ارشد افزود: بنابراین می‌توان گفت که امنیت سرمایه‌گذاری نقش تعیین کننده‌ای در تداوم عرضه مطمئن و نگهداری ظرفیت مازاد منطقی ایفا می‌کند. لذا، امنیت سرمایه‌گذاری منجر به توسعه به‌موقع منابع نفت و گاز شده و تضمینی برای دستیابی به امنیت انرژی است.
نقش محوری ایران در ارتقا امنیت انرژی جهان
وزیر نفت گفت: در صورت وجود امنیت سرمایه‌گذاری می‌توان امید داشت که توسعه منابع ارزانتر به‌کشورهای مصرف کننده هزینه کمتری را تحمیل نماید و از سویی انتقال تکنولوژی به کشورهای تولید کننده نیز تسریع‌گردد. البته باید گفت که مخالفت با عبور خطوط لوله نفت و گاز از ایران نیز سبب شده تا جهان از دسترسی سریع و ارزانتر نفت و گاز سایر مناطق محروم شود که از آن می‌توان به عنوان سدی برای تأمین امنیت عرضه نفت و گاز خصوصا برای بازار های اروپا یاد کرد.
به گفته وی، در سال های اخیر، ایران علاوه بر سهم قابل توجهی که به عنوان یک عضو عمده اوپک در ثبات بازارهای بین‌المللی نفت داشته، برنامه‌هایی را نیز در بخش نفت و گاز دنبال کرده است که در جهت ارتقاء امنیت عرضه انرژی در سطح جهانی است.
مهندس قاسمی افزود: در این میان باید به اصلاح چارچوب های قانونی برای جلب سرمایه‌گذاری خارجی و ارائه نسل جدید و تعدیل شده قراردادهای بیع متقابل (بای بک)، تجدید ساختار و ارتقاء کارایی و کاربرد فناوری های نوین در تولید و همچنین توجه به مسائل زیست‌محیطی اشاره کرد.
قاسمی گفت: اقدامات ما در سال های گذشته در چند محور عمده صورت گرفته که شامل اکتشاف منابع جدید نفت و گاز، سرمایه‌گذاری برای افزایش ظرفیت تولید، ارتقاء سطح بهره‌وری و افزایش نرخ بازیافت، همکاری با شرکت های بین‌المللی نفتی و همچنین قراردادهای مربوط به اکتشاف و تولید است. بنابراین می‌توان ادعا کرد که جمهوری اسلامی ایران رسالت خود را در جهت تأمین امنیت عرضه انرژی به خوبی انجام داده است.
وی افزود: در پایان مایلم به یک بحث مهم و کلیدی اشاره کنم و آن استفاده از نفت به عنوان یک سلاح سیاسی است. همانگونه که استحضار دارید پس از تحریم نفتی اعراب و شوک اول نفتی این بحث ازسوی محافل سیاسی و اقتصادی مطرح شد و تأکیدگردید که اوپک و تولیدکنندگان نفت نبایستی از نفت به عنوان یک سلاح در راستای دستیابی به اهداف سیاسی خود استفاده نمایند و کارشناسان و متخصصان به تحلیل و بررسی آن پرداختند و براین نکته تأکید کردند که نفت ابزار سیاسی نیست. پس از آن واقعه، اوپک ثابت کرد که به‌دور از مسائل و تنش های سیاسی تمامی تلاش خود را به تأمین نیازهای جهانی معطوف‌کرده و در این میان ایران نیز نقش تعیین کننده‌ای ایفا کرده است.
وزیر نفت ایران یادآور شد: طی سال های پس از دهه ١٩٧٠ کشورهای غربی بارها از بخش انرژی به عنوان یک ابزار سیاسی استفاده نموده اند. از سال ٢٠١١ ایران مورد تحریم یک جانبه نفتی از سوی اروپا و آمریکا قرارگرفت. هرچند این‌بار مصرف‌کنندگان، نفت ایران را تحریم کردند ولی آن‌چه مهم است اینکه نفت به عنوان یک ابزار و اهرم سیاسی مورد استفاده قرار گرفته است. چگونه می‌توان این عمل را توجیه کرد؟ آیا استفاده از سلاح نفت توسط مصرف کنندگان مجاز است و تولیدکنندگان حقی در این خصوص ندارند؟
استفاده غرب از نفت به عنوان سلاح
قاسمی اعلام کرد: نکته قابل ذکر این است که این فشار زمانی اعمال شد که تقاضا با افت و ضعف مواجه‌گردید و در حقیقت بازار تبدیل به بازار خریدار شد. ولی با توجه به اینکه جهان بحران اقتصادی را پشت سر خواهد گذاشت و تقاضای نفت دوباره شکوفا می‌گردد، تولیدکنندگان مجدداً قدرت خواهند گرفت و بازار فروشنده حاکم می‌گردد. در این‌صورت‌آیا تولیدکنندگان مجاز خواهند بود از نفت برای دستیابی به اهداف سیاسی استفاده کنند؟ زیر پا گذاشتن این شعار از سوی مصرف‌کنندگان، احتمال نادیده گرفتن آن توسط تولیدکنندگان را افزایش می‌دهد که قطعاً مطلوب مصرف‌کنندگان نیست و البته این بدعتی است که غرب آن را بنا نهاده است.
سیاست رئیس جمهور منتخب ایران همکاری متقابل و تعامل سازنده با دنیاست
وی افزود: در پایان تاکید می کنم که ایران همواره بر تعامل بین مصرف کنندگان و تولید کنندگان تاکید داشته و اولین اجلاس همکاری بین مصرف کنندگان و تولید کنندگان به ابتکار ایران در اصفهان با حضور وزرای نفت در سال ١٩٩١ با موفقیت برگزار گردید. پس از آن نیز همواره ایران و دیگر کشورهای عضو اوپک بر اصول همکاری متقابل تاکید داشته اند و این مشخص می نماید که سیاسی –زدایی از بخش انرژی یک ضرورت حیاتی برای امنیت کل چرخه انرژی جهان است.
به گفته وی، ایران یکی از بزرگترین دارندگان ذخایر نفت و گاز دنیا با بیش از ١٠% سهم ذخایر نفتی و ١٧% ذخایر گازی از بنیانگذاران نهادهای موثر بر بازار انرژی همچون اوپک و مجمع صادرکنندگان گاز بوده و در کنار اعضای این سازمان ها نقش سازنده در تثبیت بازارهای نفت و گاز داشته است. ایران علیرغم برخوردهای سیاسی غرب از نفت به عنوان ابزار سیاسی استفاده نکرده و در عوض از منابع خود بیش از ١٥٠ میلیارد دلار برای سرمایه گذاری در صنعت نفت و گاز برنامه ریزی نموده است.
قاسمی اظهار کرد: رئیس جمهور منتخب ملت ایران نیز تأکید نموده‌اند که در ادامه سیاست های اصولی همکاری متقابل به دنبال تعامل سازنده با جهان هستند و این تعامل و همکاری می‌تواند ضمن افزایش ضریب امنیت عرضه برای مصرف‌کنندگان، منافع ایران و سایر تولید کنندگان را نیز تضمین نماید.
به گزارش شانا، کنفرانس سالانه امنیتی مونیخ امسال با محور «امنیت انرژی، چگونگی پاسخ گویی و تضمین نیازهای جهانی» به ریاست وولفگانگ ایشینگر، رئیس کنفرانس امنیتی مونیخ و سردبیر روزنامه عمومی فرانکفورت و با حضور جمعی از سران سیاسی جهان، مدیران بخش های تجاری و کارشناسان حوزه امنیت و انرژی برگزار شد.
برخورداری از فناوری هسته ای حق ایران است
رییس کمیسیون سیاست خارجی پارلمان اروپا با تاکید بر اینکه ایران حق دارد از فناوری هسته ای صلح آمیز برخوردار باشد، گفت: فتوای رهبر ایران مبنی بر حرام بودن استفاده غیرصلح آمیز از انرژی اتمی می تواند مبنای خوبی برای دستیابی به توافق غرب با این کشور در این زمینه باشد.
به گزارش ایرنا،ایلمار بروک، در دیدار با رستم قاسمی وزیر نفت ایران که روز چهارشنبه در حاشیه سمینار امنیت و انرژی در شهر فرانکفورت آلمان برگزار شد، با اشاره به سخنان وزیرنفت در مورد حرام بودن استفاده از سلاح اتمی براساس فتوای رهبر معظم انقلاب اسلامی، گفت: توجه به این موضوع مهم می تواند در مناقشه هسته ای به آسانی منجر به حصول توافق طرفین شود.
نماینده آلمانی پارلمان اروپا در ادامه این دیدار که با حضور علیرضا شیخ عطار، سفیر ایران در آلمان برگزار شد، با اشاره به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در ایران،ابراز امیدواری کرد که با آغاز کار رسمی دولت جدید و دیدگاه های اعلام شده از سوی حسن روحانی رییس جمهور جدید ایران، شرایط و زمینه ها برای برداشتن گام های مثبت در مسیر مذاکرات هسته ای و تعامل و همکاری های این کشور با غرب و اروپا فراهم شود.
رییس کمیسیون سیاست خارجی پارلمان اروپا همچنین تبادل هیات های پارلمانی را برای حصول دستاوردهای ملموس بسیار موثر و مفید خواند.
وزیر نفت ایران نیز در این دیدار با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی همیشه آماده تعامل و تفاهم با همه کشورها براساس احترام متقابل و با اصل تامین منافع طرفین بوده و هست،گفت: با فضای ایجاد شده بعد از انتخاب رییس جمهور جدید که فردی سیاستمدار و عالمی دینی و آشنا به روابط بین المللی است، ما از گفت وگو ها در چارچوب منطقی و نتیجه بخش استقبال می کنیم.
رستم قاسمی تاکید کرد: جمهوری اسلامی هیچگاه به دنبال استفاده غیر صلح آمیز از فناوری هسته ای نبوده و نیست، این یک واقعیت است و با ایجاد یک اعتماد دوطرفه می توان در مذاکرات آتی به نتیجه مطلوب و مورد نظر طرفین رسید.
وزیر نفت ایران همچنین تاکید کرد: امیدواریم با توجه به شرایط ایجاد شده و فراهم شدن زمینه مناسب، روابط با اروپا با نگاه برد - برد و با حفظ و رعایت احترام متقابل بیش از پیش توسعه و گسترش یابد و با تحقق شعار تعامل دولت جناب آقای روحانی، در مذاکرات با اروپا براساس روابط متقابل عادلانه و دوطرفه روند تعالی را شاهد باشیم.
وزیر نفت ایران که صبح چهارشنبه به منظور شرکت در سمینار امنیت و انرژی به فرانکفورت آلمان سفر کرده بود، ساعتی قبل این شهر را به مقصد تهران ترک کرد.