جدیدترین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) حاکی از کاهش رشد تقاضای جهانی نفت است و این سازمان پیش‌بینی خود را در رابطه با افزایش تقاضای سال‌جاری، به یک‌میلیون و ۲۰۰هزار بشکه در روز کاهش داده‌است. این تعدیل به عواملی مانند تثبیت تقاضا در چین و زمستان معتدل نسبت داده می‌شود. علاوه‌بر این، آژانس تخمین خود را برای سال۲۰۲۵ با اشاره به افزایش راندمان سوخت و پذیرش فزاینده خودروهای الکتریکی، به شکل نزولی اصلاح کرده است. در مقابل اوپک، مطابق معمول رشد تقاضای بالاتری را پیش‌بینی می‌کند.
پیش‌بینی‌هــای آژانــــــــــس بــین‌الــــمللی انرژی، به‌ویژه از سوی جمهوری‌خواهان ایالات‌متحده، در بحبوحه افزایش قیمت نفت که ناشی از تنش‌های ژئوپلیتیک و عدم‌قطعیت عرضه است، مورد انتقاد قرار گرفته‌است. در شرایطی که سطح ذخیره‌سازی نفت کمتر از حد متوسط است، گمانه‌‌‌‌زنی‌‌‌‌هایی در مورد کمبود بالقوه عرضه به‌وجود آمده که منجر به بحث‌هایی درباره مداخلات احتمالی اوپک و دولت آمریکا شده‌است. با وجود این نگرانی‌ها، آژانس چالش‌های عرضه طولانی‌‌‌‌مدت را کم‌اهمیت جلوه داده و بر افزایش تولید کشورهایی مانند ایالات‌متحده، برزیل، گویان و کانادا تاکید کرده که به‌طور بالقوه می‌تواند رشد تقاضای جهانی را برآورده کند.
به‌رغم نگرانی‌های معامله‌گران در مورد شوک عرضه که قیمت‌ها را تا حدود یک‌پنجم در سال‌جاری افزایش می‌دهد، تحلیل‌های IEA کاهش رشد مصرف جهانی نفت را برجسته‌تر کرده‌است. آخرین پیش‌بینی آژانس حاکی از افزایش یک‌میلیون و ۲۰۰هزار بشکه‌ای در روز در تقاضای نفت برای سال۲۰۲۴ است که نشان‌دهنده کاهش جزئی ۱۳۰هزار بشکه در روز نسبت به برآورد ماهانه قبلی آن است. عوامل موثر در این تعدیل عبارتند از: عادی‌سازی تقاضای نفت در چین پس از افزایش مصرف در دوره پس از کووید و زمستان نه‌چندان سرد که تقاضا را کاهش داده‌است. علاوه‌بر این، آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی رشد خود برای سال۲۰۲۵ را به یک‌میلیون و ۱۰۰هزار بشکه در روز کاهش داده و این تخمین را به پیشرفت‌های علمی در بهره‌‌‌‌وری سوخت و استقبال روزافزون مردم از خودروهای الکتریکی نسبت می‌دهد.
اختلاف اوپک و آژانس
اگرچه آژانس به‌عنوان یک مرجع در بازار نفت به‌طور گسترده مورد اعتماد است، اما پیش‌بینی‌های آن با پیش‌بینی‌های اوپک که اخیرا انتظارات برای افزایش تقاضای نفت را افزایش داده، اختلافات قابل‌توجهی دارد و این نابرابری بر بحث‌های جاری پیرامون مسیر آینده تقاضای نفت دامن زده است. به‌رغم پیش‌بینی قبلی آژانس که آغاز گام برداشتن در مسیر پایان دوران سوخت‌های فسیلی را نشان می‌داد، دیدگاه‌های آن به‌ویژه از سوی جمهوری‌خواهان ارشد سنای آمریکا که آژانس را به تضعیف امنیت انرژی از طریق ممانعت از سرمایه‌گذاری کافی در تامین انرژی متهم می‌کنند، با انتقاد مواجه شده‌است.
آخرین پیش‌بینی‌های آژانس همزمان با دوره افزایش مداوم قیمت نفت در سه ماه گذشته بوده که ناشی از نگرانی‌ها در مورد اختلالات احتمالی عرضه در بحبوحه درگیری‌ها در خاورمیانه و اوکراین است. این وضعیت، ابهامات بازار را به‌ویژه در مورد احتمال تشدید تنش‌های منطقه‌ای بر زیرساخت‌های انرژی تشدید کرده است. علاوه بر این، جهان در حال ورود به فصل اوج تابستان با سطوح ذخیره‌سازی نفت کمتر از حد معمول است که نگرانی‌هایی را در مورد کمبود عرضه ایجاد می‌کند. با توجه به اینکه مخازن ذخیره نفت در حال‌حاضر تنها حدود ۵۲درصد پر هستند که بسیار کمتر از حد معمول فصلی است، نگرانی فزاینده‌ای در مورد کفایت ذخایر برای تسکین بازار در طول ماه‌های تابستان وجود دارد، درحالی‌که انتظار می‌رود اوپک‌پلاس در ماه ژوئن برای بحث درباره کاهش سهمیه تولید اعضا تشکیل جلسه دهد. آمریتا سن؛ تحلیلگر انرژی اسپکت پیش‌بینی می‌کند قیمت نفت افزایش یابد.
تعامل استراتژیک بین نیروهای بازار
این پویایی منعکس‌کننده یک تعامل استراتژیک بین نیروهای بازار و تصمیمات اوپک است و شباهت زیادی به بازی شطرنج دارد. به‌دلیل انتخابات ریاست‌جمهوری آینده آمریکا، کاخ‌سفید ممکن است بر اعضای اوپک فشار بیاورد تا تولید نفت را افزایش دهند یا در صورت ادامه روند صعودی قیمت‌ها، بهره‌برداری از ذخایر استراتژیک نفت را در مدنظر قرار دهند. به‌رغم نگرانی‌ها در مورد مسائل مرتبط با عرضه بلندمدت، گزارش آژانس این نگرانی‌ها را کم‌اهمیت جلوه داده و اشاره می‌کند که افزایش تولید نفت در کشورهایی مانند ایالات‌متحده و کانادا به‌طور بالقوه می‌تواند پاسخگوی رشد تقاضای جهانی برای امسال و سال‌آتی باشد. گزارش آژانس، تصویری از بازار جهانی نفت را نشان می‌دهد که با پیچیدگی‌ها و عدم‌قطعیت‌‌‌‌ها مواجه است.
با وجود ترس از شوک عرضه که باعث افزایش قیمت‌ها می‌شود، تحلیل آژانس همچنان حاکی از کندی رشد مصرف جهانی نفت است. با نگاهی به آینده، اقدامات بازیگران کلیدی مانند اوپک، همراه با تحولات در نقاط حساس ژئوپلیتیک، احتمالا به شکل‌دهی پویایی بازار نفت ادامه خواهند داد. گزارش آژانس بین‌المللی انرژی حاکی از ایجاد تعادلی ظریف بین نگرانی‌های عرضه و تلاش‌ها برای تثبیت قیمت‌ها است. در نهایت، عبور از این چالش‌ها مستلزم نظارت دقیق و تصمیم‌گیری استراتژیک برای تضمین ثبات و پایداری در بازار جهانی نفت است. اختلاف پیش‌بینی‌های اوپک و IEA در مورد رشد تقاضای نفت به بیشترین شکاف در ۱۶سال‌اخیر رسیده‌است. در ماه فوریه، آژانس افزایش تقاضای یک‌میلیون و ۲۰۰هزار بشکه‌ای در روز برای سال۲۰۲۴ را پیش‌بینی کرد، درحالی‌که اوپک ۲میلیون و ۲۰۰هزار بشکه در روز را تخمین زد. این اختلاف که حدود یک‌درصد تقاضای جهانی را تشکیل می‌دهد، سیگنال‌های متناقضی را به معامله‌گران و سرمایه‌گذاران در مورد قدرت بازار نفت و سرعت انتقال جهانی به منابع انرژی پاکتر می‌دهد.
رویترز در دوره تحلیلی از ۲۰۰۸ تا ۲۰۲۳ که شامل رویدادهای پرنوسانی مانند بحران مالی ۲۰۰۸ و همه‌‌‌‌گیری سال۲۰۲۰ بود، دریافت که اختلاف یک‌میلیون بشکه در روز در ماه فوریه بزرگ‌ترین شکاف مشاهده شده‌است. آژانس بین‌المللی انرژی، کاهش سرعت رشد تقاضا را به روندهای رشد پیش از همه‌‌‌‌گیری نسبت می‌دهد که توسط داده‌های قابل‌مشاهده در مورد تحویل نفت تایید می‌شود. علاوه‌بر این، آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی می‌کند که تقاضای نفت تا سال۲۰۳۰ به اوج خود برسد، زیرا جهان به سمت سوخت‌های پاکتر روی‌آورده، درحالی‌که پیش‌بینی‌های اوپک تا سال۲۰۴۵ چنین اوجی را نشان نمی‌دهد. مقایسه پیش‌بینی‌های اولیه با ارقام پایان سال، تفاوت‌‌‌‌هایی را در برآوردها و بازنگری‌‌‌‌های انجام‌شده توسط هریک از دو سازمان نشان می‌دهد.