برخی کاندیداهای ریاستجمهوری و نزدیکان آنها، در جریان رقابتهای انتخاباتی ادعا کردهاند «افزایش صادرات نفت ایران در نتیجه کاهش فشار تحریمی آمریکا رقم خوردهاست»، درحالیکه رابرت مالی، مسوول وقت میز ایران در وزارتخارجه آمریکا در ژانویه۲۰۲۳ در اینباره تاکید کرد: ما هیچکدام از تحریمها بهویژه تحریمهای فروش نفت علیه ایران را کاهش ندادهایم. به گزارش «شانا» افزایش تولید و صادرات نفت ایران در دولت سیزدهم آنچنان قابلتوجه بودهاست که افزون بر آمارهای خیرهکننده سازمانهای داخل کشور، نهادهای بینالمللی نیز نتوانستند بر آن چشم ببندند و به رشد صنعت نفت ایران با وجود ادامه تحریمها اذعان دارند.
درواقع این تحریمها با هدف کاهش درآمدهای نفتی و فشار مضاعف بر اقتصاد این کشورها برای نرمش سیاسی انجام میشود، اما درعمل، تحریمهای نفتی علیه صنایع نفت و گاز ایران نهتنها بازارهای صادراتی را محدود نکرد، بلکه با تعریف راهکارهای تازه برای افزایش صادرات نفت مانند استفاده از ظرفیت پالایشگاههای فراسرزمینی، فرصت تازهای را دربرابر اقتصاد ایران قرار داد. اهمیت تولید و صادرات نفت بر اقتصاد کشورهای تولیدکننده نفت آنچنان بالاست که در دهههای اخیر، هرکجا تصمیم بر فشار سیاسی، اقتصادی و تحریم گرفتهشده، نخستین صنعتی که هدف قرارگرفته، صنعت نفت و گاز بودهاست.وزارت نفت برای بازگرداندن بازارهای صادراتی نفت ایران راه سختی پیشرو داشت. رقیبان سنتی ایران، بخشی از بازار نفت را در غیاب ایران تصاحب کردهبودند و پسگرفتن این بازار، آنهم در وضعی که تحریم ادامه داشت، کار آسانی نبود. از سوی دیگر، این بازارها نیز با تغییر همراه بودند و تکیه بر بازارهای گذشته نمیتوانست بهتنهایی نیاز ایران برای بازاریابی نفتخام و میعانات گازی را فراهم کند.
درآمد ۳۶میلیارد دلاری
با فعالشدن دیپلماسی انرژی در دولت، بهتدریج افزایش تولید و صادرات نفت با تمرکز بر ذخایر نفتخام و میعانات روی آب آغاز شد، تا آنجا که در پایان سال۱۴۰۰ و درحالیکه چند ماه از عمر این دولت میگذشت، صادرات نفت ایران افزایش ۴۰درصدی را ثبت کرد و این در شرایطی رقم خورد که همچنان تحریمها بر اقتصاد ایران سایه انداخته بود. سال۱۴۰۱ نیز گامهای اساسی برای افزایش صادرات، همچنین توسعه بازارهای نفتی ایران برداشته شد.ابتکار ایران در بازسازی پالایشگاههای فراسرزمینی و صادرات نفت به این پالایشگاهها از مهمترین مواردی است که میتوان از آن تا سالهای طولانی بهعنوان دستاورد این دولت یاد کرد.
افزایش تولید نفت با هدف رسیدن به روزانه ۳میلیون و ۸۰۰هزار بشکه، پارسال نیز ادامه داشت و این افزایش تولید و بهدنبال آن افزایش صادرات، خود را در آمارهای اقتصادی کشور نشانداد. بخش نفت و گاز بالاترین آمار رشد اقتصادی، رشد بهرهوری و جذب سرمایهخارجی را بین بخشهای مختلف به خود اختصاص داد تا طلایسیاه، شاگرد اول اقتصاد ایران در سال۱۴۰۲ شود. این موضوع سبب افزایش درآمدهای نفتی هم شدهاست و طبق تازهترین آمار گمرک، ایران توانسته درآمدهای حاصل از فروش نفت را به بیش از ۳۶میلیارد دلار در سال برساند. البته دولت همچنان افزایش تولید و صادرات نفت را دنبال میکند و آنگونه که جواد اوجی، وزیر نفت اعلام کردهاست، درآمدهای ارزی در سالجهش تولید افزایش مییابد.
وی ادامهداد: گروه نفت و گاز با همت همکارانم، سال۱۴۰۲ را با رشد اقتصادی قابلتوجه و از همه مهمتر، رشد صادرات و افزایش خیرهکننده وصول درآمدهای ارزی به پایان رساند. بااینحال، در جریان کارزار انتخابات ریاستجمهوری، برخی کاندیداها و مشاوران آنها اعلام کردند صادرات نفت ایران به دلیل شلکردن پیچ تحریمها از سوی آمریکا با جهش همراه بودهاست. موضوعی که نهتنها از سوی وزارت نفت ایران بلکه توسط رابرت مالی، مسوول وقت میز ایران در وزارتخارجه آمریکا نیز تکذیب شد. این ادعای کاهش فشار تحریمها علیه نفت ایران در حالی مطرح میشود که جواد اوجی، وزیر نفت، در تازهترین گزارش خود به مجلس شورایاسلامی گفت که بهرغم بیش از ۶۰۰ تحریم جدید در صادرات نفت و محصولات پتروشیمی، امروز شاهد یک جهش در صادرات نفت و وصول مطالبات کشور هستیم.