دنیای اقتصاد -حمید ملازاده : شرکتهای ژاپنی با پیشبینی مواجهه با مازاد گاز طبیعی مایع (LNG) به دلیل کاهش تقاضای داخلی، در بازارهای منطقهای سرمایهگذاری میکنند تا خریداران جدیدی پیدا کنند. با افزایش فعالیت نیروگاههای هستهای و رشد انرژیهای تجدیدپذیر، واردات LNG ژاپن به پایینترین سطح در یک دههاخیر رسیدهاست. این امر شرکتها را بهسوی بازارهای آسیایی سوق داده تا منابع مازاد خود را در جریان اختلالات بازار مانند آنچه که در زمان تهاجم روسیه به اوکراین در سال۲۰۲۲ بهوجود آمد، راحتتر بهفروش برسانند.
ژاپن همچنان بهدنبال حفظ موقعیت خود بهعنوان یک بازیگر کلیدی در بازار LNG برای تضمین امنیت انرژی است و با استراتژی دولت برای حفظ خرید و جابهجایی ۱۰۰میلیونتن LNGاز طریق تقویت تقاضای گاز در آسیا همگام میشود. در سال۲۰۲۳، شرکت توکیو گاز برنامههای خود را برای یک پروژتولید ۱.۵گیگاواتی برق با سوخت LNG در ویتنام اعلام کرد و سهامی ترمینال LNG در فیلیپین را خریداری کرد. علاوهبر این، شرکتهای Marubeni و Sojitz یک نیروگاه۱.۸گیگاواتیتولید برق با سوخت LNG در اندونزی راهاندازی کردند. ژاپن با شرکتهایی مانند JERA، توکیو گاز، اوزاکا گاز و کانسای الکتریک پاور، در بیش از ۳۰ پروژه مرتبط با گاز مایع در بنگلادش، هند، اندونزی، مالزی، میانمار، فیلیپین، سنگاپور، تایوان، تایلند و ویتنام مشارکت دارد.
تضمین عرضه پایدار
یوکو نوبوئوکا، تحلیلگر ارشد شرکتLSEG، بیان میکند؛ تقاضای LNG ژاپن نامشخص است، اما دولت متعهد به تضمین عرضه پایدار بلندمدت است. توسعه توان تجاری و ایجاد بازار گاز در آسیا به ژاپن کمک میکند تا امنیت انرژی را افزایش داده و ریسکهای مازاد LNG را کاهش دهد، پس از فاجعه فوکوشیما در سال۲۰۱۱ که منجر به بستهشدن رآکتورهای هستهای شد، ژاپن واردات LNG خود را بهطور قابلتوجهی افزایش داد. در سال۲۰۲۰، وزارت اقتصاد، تجارت و صنعت ژاپن (METI) طرحی را برای حفظ ظرفیت خرید و جابهجایی ۱۰۰میلیونتن LNG در سالتا ۲۰۳۰ تصویب کرد که بر اهمیت ایجاد بازارهای گاز در آسیا تاکید داشت. در سالمالی منتهی به ماه مارس ۲۰۲۳، ژاپن ۱۰۲میلیونتن LNG خریداری کرد که ۷۱میلیونتن آن برای مصرف داخلی بود.
شرکت توکیو گاز (بزرگترین تامینکننده گاز شهری ژاپن) قصد دارد حجم معاملات سالانه LNG خود را تا سال۲۰۳۰ به ۵میلیون تن افزایش دهد. از سال۲۰۱۹، شرکتهای ژاپنی در پایانههای جدید واردات LNG با ظرفیت مجموع ۱۶.۲میلیونتن در بنگلادش، اندونزی و فیلیپین سرمایهگذاری کردهاند. تا سال۲۰۳۰، سرمایهگذاریهای ژاپن ۱۳میلیونتن دیگر به ظرفیت واردات LNG در ویتنام و هند اضافه میکند. فروش LNG ژاپن به کشورهای ثالث در سالمالی ۲۰۲۲ دوبرابر شد و به ۳۱.۶میلیون تن رسید.
تغییر استراتژی خرید
بلندپروازیهای ژاپن در حال تغییر استراتژی خرید LNG در این کشور است. در سالمالی ۲۰۲۱، ۵۳درصد از گاز خریداریشده توسط شرکتهای ژاپنی تحتقراردادهایی با محدودیتهای فروش مجدد بود. این سهم در سالمالی گذشته به ۴۲درصد کاهشیافت زیرا ژاپن قراردادهای انعطافپذیرتری با تولیدکنندگان ایالاتمتحده و استرالیا امضا کرد. انتظار میرود تا سال۲۰۳۰، ۶۰درصد از قراردادها، محدودیتهای مقصد نداشته باشند که توانایی ژاپن برای تجارت LNG را افزایش میدهد. چین که در سالگذشته از ژاپن بهعنوان بزرگترین خریدار LNG پیشیگرفت، در حال گسترش تجارتجهانی است. پیشبینی میشود واردات LNG چین در سالجاری تا ۱۲درصد رشد کند و به ۸۰میلیون تن برسد. در میانمدت تا سال۲۰۳۰، رقابت تجاری بین ژاپن و چین میتواند شدید شود زیرا پروژههای جدید LNG تکمیل شده و تولید آنها به خریدار نیاز دارد. فعالان محیطزیست میگویند ژاپن باید بهجای گاز روی انرژیهای تجدیدپذیر تمرکز کند و به کشورهای دیگر کمک کند تا بهجای استفاده از زغالسنگ به سراغ انرژیهای تجدیدپذیر بروند. سرمایهگذاری استراتژیک ژاپن در بازارهای گاز منطقهای در آسیا با هدف تضمین انعطافپذیری انرژی و کاهش ریسکهای مازاد LNG است. با تقویت بازار گاز در سراسر آسیا، ژاپن امیدوار است موقعیت خود را بهعنوان یک بازیگر کلیدی در بازار LNG حفظ و در عینحال با چالشهای ناشی از چشمانداز انرژی در حال تحول مقابله کند.