معاملات نفت و گاز در لندن و سنگاپور صبح روز جمعه ۱۹ژوئیه به دلیل قطعی گسترده جهانی فناوری اطلاعات، با اختلالات قابل‌توجهی روبه‌رو شد. این حادثه که بانک‌ها، خطوط هوایی، فرودگاه‌‌‌‌ها و سازمان‌های رسانه‌ای را نیز تحت‌تاثیر قرار داد، آسیب‌‌‌‌پذیری سیستم‌های به هم پیوسته‌‌‌‌ای که زیربنای صنایع مدرن هستند را بیش از بیش برجسته کرد.
منابع صنعتی به رویترز گفتند که شرکت‌های چند ملیتی نفت و گاز در لندن و سنگاپور به دلیل قطعی اینترنت و اخلال بی‌سابقه در خدمات مرتبط با IT، به سختی قادر به انجام معاملات بودند. با توجه به نقش محوری این شرکت‌ها در بازار جهانی انرژی، این نوع اختلال در فعالیت‌های تجاری می‌تواند پیامدهای اقتصادی قابل‌توجهی داشته‌باشد. ناتوانی در اجرای کارآمد معاملات می‌تواند منجر به زیان‌های مالی شده و توقف زنجیره تامین حامل‌های انرژی را به‌دنبال داشته‌باشد. تا لحظه تنظیم این گزارش، بهای نفت تغییری نداشته و شاخص برنت حدود ۸۴دلار در هر بشکه معامله می‌شود ولی این انتظار وجود دارد که به دلیل قطع معاملات، قیمت نفت‌خام و سوخت جت در روزهای آتی روند نزولی داشته‌باشد، اما در صورت گسترش اختلال و مدت‌دار‌شدن آن، روند مذکور معکوس شده و قیمت‌ها افزایشی خواهند شد. بانک‌ها و سایر موسسات مالی از استرالیا تا هند و آفریقای‌جنوبی به مشتریان خود هشدار داده‌اند که احتمالا خدمات آنها دچار اختلال خواهد شد. در این میان، گروه LSEG (London Stock Exchange Group) گزارش داده‌ها و پلتفرم خبری خود به‌نام Workspace را متوقف‌کرده و به همین‌دلیل، مشتریان این خدمات دچار مشکلاتی شده‌اند. این قطعی در‌درجه اول بر پلتفرم خدمات خبری بورس اوراق‌بهادار لندن و همچنین خطوط هوایی، بانک‌ها و رسانه‌های مختلف تاثیر گذاشت. بر اساس گزارش‌ها، این مشکل به دلیل نقص در سرویس‌های Microsoft ۳۶۵ و Azure که اجزای حیاتی برای عملیات روزانه بسیاری از سازمان‌ها هستند، ایجاد شده‌است. قطعی جهانی فناوری اطلاعات می‌تواند تاثیرات قابل‌توجه و گسترده‌ای بر بخش نفت و گاز داشته‌باشد. این صنعت به‌شدت به فناوری برای عملیات، تجارت و ارتباطات وابسته است. در اینجا نگاهی به تاثیرات احتمالی می‌‌‌‌اندازیم:
۱. اختلالات در معاملات: معاملات نفت و گاز به داده‌های لحظه‌‌‌‌ای و اجرای سریع معاملات متکی هستند. قطعی فناوری اطلاعات می‌تواند اجرای معاملات را به تاخیر انداخته و منجر به زیان‌های مالی و فرصت‌های ازدست رفته شود. عدم‌توانایی در تجارت به موقع، می‌تواند منجر به افزایش نوسانات قیمت شود. معامله‌گران ممکن است نتوانند به تغییرات بازار به‌سرعت واکنش نشان دهند که باعث نوسانات شدید قیمت‌ها می‌شود. قطعی‌‌‌‌های مکرر یا طولانی‌‌‌‌مدت می‌تواند اعتماد به زیرساخت‌های بازار را کاهش و به افت حجم معاملات و نقدینگی منجر شود. البته تعطیلی روزهای شنبه و یکشنبه در جهان می‌تواند بخشی از این تاثیرات را محدود کند زیرا زمان برای اصلاح را در دسترس قرار می‌دهد اما در روزهای آینده می‌توان در این‌خصوص اظهارنظر بهتری داشت.
۲. چالش‌های عملیاتی: تاسیسات تولید نفت و گاز از سیستم‌های فناوری اطلاعات برای نظارت و کنترل عملیات استفاده می‌کنند. قطعی‌‌‌‌ها می‌توانند این سیستم‌‌‌‌ها را مختل و منجر به خطرات ایمنی و ناکارآمدی عملیاتی شوند. سیستم‌های فناوری اطلاعات، لجستیک حمل‌ونقل نفت و گاز را مدیریت می‌کنند. اختلالات می‌توانند باعث تاخیر در تحویل‌‌‌‌ها شوند و زنجیره‌های تامین را تحت‌تاثیر قرار داده و به کمبود یا مازاد عرضه در مناطق مختلف منتهی شود.
۳. یکپارچگی و امنیت داده‌ها: قطعی فناوری اطلاعات می‌تواند منجر به از دست‌دادن داده‌های حیاتی یا تاخیر در پردازش داده‌ها شود. این می‌تواند بر همه‌چیز؛ از گزارش‌های مالی گرفته تا تحلیل‌های تولید تاثیر بگذارد. قطعی‌‌‌‌ها می‌توانند نقاط ضعف سیستم‌های فناوری اطلاعات را آشکار کنند و خطر حملات سایبری را افزایش دهند. امنیت سایبری در بخش نفت و گاز به دلیل ارزش بالای داده‌ها و عملیات حیاتی است.
۴. تبعات مالی: اختلالات این‌چنینی می‌تواند از دست‌دادن مستقیم درآمد به دلیل توقف معاملات و تاخیر در تولید را به‌دنبال داشته‌باشد. هزینه‌های اضافی برای بازیابی سیستم‌‌‌‌ها، پیاده‌‌‌‌سازی راه‌‌‌‌حل‌‌‌‌های پشتیبان و مدیریت اختلالات عملیاتی احتمال افزایش ادعاهای بیمه‌‌‌‌ای به دلیل زیان‌های عملیاتی و توقف کسب‌وکار از سایر تبعات این اختلالات محسوب می‌شود.
۵. مسائل نظارتی و انطباق: اختلالات در سیستم‌های فناوری اطلاعات می‌تواند توانایی انطباق با الزامات گزارش‌‌‌‌دهی نظارتی را مختل کند و منجر به جریمه و حتی تحریم شود. سیستم‌های فناوری اطلاعات برای نظارت بر استانداردهای محیط‌زیستی و ایمنی حیاتی هستند. قطعی‌‌‌‌ها می‌توانند تلاش‌های انطباق زیست‌محیطی را مختل کنند و خطر تحریم‌های نظارتی را افزایش دهند.
۶. تاثیر بر مشتریان و ذی‌نفعان: قطعی‌‌‌‌های طولانی یا مکرر می‌تواند اعتماد مشتریان و ذی‌نفعان را کاهش و روابط تجاری بلندمدت را تحت‌تاثیر قرار دهد. ارتباطات موثر با ذی‌نفعان، از جمله سرمایه‌گذاران و شرکا، می‌تواند در طول قطعی‌‌‌‌ها مختل شود و منجر به اطلاعات نادرست یا عدم دسترسی به اطلاعات شود.
راهکارهای کاهش تاثیر
برای کاهش این ریسک‌ها، بخش نفت و گاز می‌تواند استراتژی‌های زیر را درنظر بگیرد:
*پیاده‌‌‌‌سازی سیستم‌های پشتیبان و پشتیبان‌‌‌‌گیری منظم برای تضمین یکپارچگی داده‌ها و تداوم عملیات.
* تقویت اقدامات امنیت سایبری برای حفاظت در‌برابر تهدیدات احتمالی در طول قطعی‌‌‌‌ها.
* توسعه طرح‌های جامع بازیابی بحران برای بازیابی سریع عملیات و کاهش زمان توقف.
* انجام آزمایش‌های منظم سیستم‌های فناوری اطلاعات و برنامه‌های اضطراری برای اطمینان از آمادگی در‌برابر قطعی‌‌‌‌ها.
* استفاده از خدمات ابری با ویژگی‌های دسترسی و قابلیت اطمینان بالا برای کاهش تاثیر قطعی‌‌‌‌های محلی.
قطعی جهانی فناوری اطلاعات قطعا تاثیرات قابل‌توجهی بر بخش نفت و گاز دارد؛ از معاملات و عملیات گرفته تا انطباق نظارتی و اعتماد مشتری. اقدامات پیشگیرانه و برنامه‌های اضطراری قوی برای کاهش این ریسک‌ها و تضمین تاب‌‌‌‌آوری در‌برابر چنین اختلالاتی ضروری هستند. شرکت مایکروسافت روز جمعه اعلام کرد؛ سرویس‌های ابری آن پس از قطعی بازیابی شده‌اند، با این حال این شرکت خاطرنشان کرد؛ همان‌طور که توسط CNBC گزارش شده، «زیرمجموعه کوچکی از خدمات، هنوز هم تاثیرات منفی باقی‌مانده را تجربه می‌کنند.» این تاثیرات همچنان در بخش‌های آسیب‌‌‌‌دیده موج می‌زند و وابستگی به این سرویس‌های ابری برای عملکردهای حیاتی را برجسته می‌کند، درحالی‌که بورس لندن (LSE) به فعالیت‌های اولیه خود ادامه داد، سرویس اخبار نظارتی آن (RNS) به‌طور قابل‌توجهی مختل شد. در بیانیه اول جمعه LSE آمده‌است: «سرویس خبری RNS در حال‌حاضر یک مشکل فنی جهانی را تجربه می‌کند و از انتشار اخبار در www.londonstockexchange.com جلوگیری می‌کند. تیم‌های فنی در حال کار برای بازیابی این سرویس هستند. سایر خدمات در سراسر گروه از جمله بورس لندن، به‌طور عادی به فعالیت خود ادامه می‌دهند.» RNS برای انتشار اطلاعیه‌‌‌‌های نظارتی و اخبار شرکت‌ها بسیار مهم است. اختلال در آن به این معنی است که فعالان بازار به‌طور موقت از اطلاعات مهم محروم می‌شوند و به‌طور بالقوه بر تصمیمات تجاری و رفتار بازار تاثیر می‌گذارد. این قطعی تاثیر آشکاری بر خطوط هوایی، بانک‌ها و سازمان‌های رسانه‌ای داشت. در بریتانیا، اسکای‌نیوز پخش نشد و نشان‌داد که این قطعی به برنامه روزمره رسانه‌‌‌‌ها نیز رسیده‌است. رزروها و پروازها در چندین فرودگاه متوقف شد و خطوط هوایی با مشکلاتی در خدمات آنلاین خود مواجه شدند. فرودگاه‌‌‌‌های سیدنی استرالیا و فرودگاه اسخیپول آمستردام از جمله فرودگاه‌‌‌‌های آسیب‌‌‌‌دیده بودند که ماهیت جهانی این حادثه را نشان می‌دهد. در فرودگاه استانستد لندن، برخی از عملیات‌های مسافرگیری به‌صورت دستی انجام شد. براساس بیانیه اپراتور فرودگاه به بی‌‌‌‌بی‌‌‌‌سی، با وجود این عملیات دستی، پروازها به‌طور عادی به‌کار خود ادامه دادند. این انطباق، انعطاف‌‌‌‌پذیری و اقدامات واکنش سریع در برخی از مراکز حمل‌ونقل را برجسته می‌کند. خطوط هوایی Frontier مستقر در ایالات‌متحده نیز تحت‌تاثیر قرارگرفت. اواخر روز پنجشنبه، این شرکت هواپیمایی اظهار کرد: «سیستم‌های ما در حال‌حاضر تحت‌تاثیر قطعی مایکروسافت قرارگرفته‌‌‌‌اند که بر سایر شرکت‌ها نیز تاثیر می‌گذارد. در این مدت، رزرو، ورود، دسترسی به‌کارت پرواز و برخی پروازها ممکن است تحت‌تاثیر قرار گیرد.» در اوایل روز جمعه، خطوط هوایی Frontier گزارش داد؛ توقف زمینی برداشته شده‌است و سیستم‌های آنها به‌تدریج به حالت عادی بازمی‌‌‌‌گردند و عملیات پرواز از سر گرفته می‌شود.
تحلیل تاثیر قطعی IT
قطعی جهانی فناوری اطلاعات بر آسیب‌‌‌‌پذیری‌‌‌‌های سیستم‌های به هم پیوسته‌‌‌‌ای که بسیاری از صنایع به آنها تکیه می‌کنند، تاکید می‌کند. اتکا به سرویس‌های ابری مانند Microsoft ۳۶۵ و Azure، خطرات احتمالی زمانی‌که چنین سیستم‌های متمرکزی با مشکلات فنی مواجه می‌شوند را برجسته می‌کند. این تاثیر گسترده همچنین نیاز حیاتی به برنامه‌های اضطراری قوی و اهمیت سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌هایی را آشکار می‌کند که بتوانند در‌برابر چنین اختلالاتی مقاومت کنند. برای بخش تجارت انرژی، قطعی نه‌تنها باعث اختلال در عملیات روزانه شد، بلکه خطرات مالی قابل‌توجهی را نیز به‌همراه داشت. ناتوانی در اجرای کارآمد معاملات می‌تواند تاثیرات آبشاری بر قیمت‌های بازار، زنجیره تامین و در نهایت بر مصرف‌کنندگان و کسب‌وکارهای وابسته به کالاهای انرژی داشته‌باشد. برای خطوط هوایی و فرودگاه‌‌‌‌ها، این قطعی وابستگی به سیستم‌های دیجیتال را برای تقریبا تمام جنبه‌های عملیات، از رزرو تا چک‌‌‌‌این (پذیرش مسافر و بار) تا مدیریت پرواز، آشکار کرد. توانایی تغییر به‌عملیات دستی در برخی فرودگاه‌‌‌‌ها درجه‌‌‌‌ای از آمادگی را نشان می‌دهد، اما محدودیت‌ها و تاخیرهای بالقوه‌‌‌‌ای را که می‌تواند از چنین سوئیچ‌‌‌‌هایی به‌وجود بیاید نیز برجسته می‌کند.
ملاحظات آینده
پس از این حادثه، سازمان‌ها در تمام بخش‌های آسیب‌‌‌‌دیده احتمالا زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و طرح‌های اضطراری خود را مورد ارزیابی مجدد قرار می‌دهند. سرمایه‌گذاری در سیستم‌های انعطاف‌‌‌‌پذیرتر، ایجاد تنوع در ارائه‌‌‌‌دهندگان خدمات و تقویت استراتژی‌های پشتیبان‌‌‌‌گیری و بازیابی، گام‌های مهمی برای کاهش خطر قطعی‌‌‌‌های آینده خواهد بود.
علاوه‌بر این، نهادهای نظارتی ممکن است نقش فعال‌‌‌‌تری را در حصول اطمینان از اینکه زیرساخت‌های حیاتی، به‌ویژه در بازارهای مالی و تجارت انرژی، در‌برابر چنین اختلالاتی محافظت می‌شوند، ایفا کنند. این می‌تواند شامل تعیین استانداردهای جدید برای افزونگی و انعطاف‌‌‌‌پذیری در سیستم‌های فناوری اطلاعات باشد. اختلال بی‌سابقه روز جمعه به‌عنوان یادآوری واضحی از به‌هم پیوستگی صنایع مدرن و مشکلات نهفته در خدمات ابری بود، درحالی‌که تاثیرات فوری در بخش‌های مختلف احساس شد، واکنش بلندمدت احتمالا شامل تغییرات قابل‌توجهی در نحوه مدیریت و حفاظت از زیرساخت‌های فناوری اطلاعات سازمان‌ها خواهد بود.