قیمت گاز طبیعی در اروپا به بالاترین سطح خود در یک سال‌اخیر رسیده و این افزایش به تشدید درگیری‌‌‌‌ها در منطقه‌ای کلیدی برای ترانزیت گاز روسیه به اروپا نسبت داده می‌شود. این رویداد، نگرانی‌های فراوانی را در مورد امنیت انرژی اروپا در آستانه فصل زمستان برانگیخته و بازارها را با چالش‌های جدیدی مواجه کرده‌است. در هفته‌جاری، نیروهای اوکراینی به‌طور غیرمنتظره‌ای به منطقه کورسک در جنوب‌غربی روسیه حمله‌کرده و ایستگاه اندازه‌‌‌‌گیری گاز در شهر سودا (Sudzha)، یکی از مسیرهای حیاتی ترانزیت گاز روسیه به اروپا را تصرف کردند. این حمله نه‌تنها نشان‌دهنده تشدید درگیری‌‌‌‌ها در منطقه بود، بلکه تهدیدی جدی برای امنیت انرژی اروپا به‌شمار می‌آید.
مسیر سودا یکی از مهــم‌تــریـن کانال‌های انتقال گاز روسیه به اروپا از طریق خاک اوکراین است و هرگونه اختلال در این مسیر می‌تواند تاثیرات گسترده‌ای بر تامین انرژی اروپا داشته‌باشد. به‌دنبال این رویداد، قیمت گاز طبیعی در اروپا بهسرعت افزایش یافت و به بالاترین سطح خود در سال۲۰۲۴ رسید. طبق گزارش بانک هلندی آی‌‌‌‌ان‌‌‌‌جی(ING)، قیمت گاز طبیعی طی چند روز اخیر به‌طور مداوم افزایش یافته‌است. این موسسه مالی اعلام کرد؛ قیمت گاز برای اولین‌بار از چهارم دسامبر ۲۰۲۳ از ۴۰ یورو (حدود ۴۳ دلار و ۷۱سنت) به ازای هر‌مگاوات ساعت فراتر رفته‌است. این افزایش قیمت نشان‌دهنده نگرانی‌های فزاینده‌ای است که بر بازارهای انرژی اروپا سایه انداخته است.
با نزدیک‌شدن به فصل زمستان که تقاضا برای انرژی به‌طور سنتی افزایش می‌‌‌‌یابد، این افزایش قیمت می‌تواند به‌معنای افزایش هزینه‌های انرژی برای مصرف‌کنندگان و صنایع باشد و فشارهای اقتصادی بیشتری را به کشورهای اروپایی وارد کند. با وجود تشدید درگیری‌‌‌‌ها در مرزهای اوکراین و روسیه، مجری طرح ترانزیت گاز اوکراین و شرکت دولتی گازپروم روسیه تلاش کرده‌اند تا نگرانی‌ها در مورد اختلال در جریان گاز به اروپا را کاهش دهند. این دو شرکت تاکید کردند که جریان گاز به اروپا که از طریق اوکراین عبور می‌کند، همچنان ادامه خواهد داشت و برنامه‌‌‌‌ریزی شده تا این انتقال تا پایان سال۲۰۲۴ بدون وقفه انجام شود.
این ابراز اطمینان می‌تواند تا حدی از نگرانی‌های بازار بکاهد، اما همچنان احتمال وقوع رویدادهای پیش‌بینی‌‌‌‌نشده که می‌توانند جریان گاز را مختل کنند، وجود دارد. علاوه‌بر این، شرکت گازپروم اعلام کرد؛ عرضه گاز به اروپا را افزایش داده‌است. طبق گزارش‌ها، حجم گاز ارسال‌‌‌‌شده از ۳۷.۳میلیون مترمکعب در روز پنج‌شنبه (۱۸مرداد) به ۳۸.۵میلیون مترمکعب در روز جمعه (۱۹مرداد) افزایش یافته‌است. این افزایش عرضه ممکن است تا حدودی به کاهش قیمت‌ها کمک کرده‌باشد، اما همچنان بازارها نگران پایداری عرضه در ماه‌های آینده هستند. پس از اعلام آمار ذکر شده، قیمت گاز عمده‌‌‌‌فروشی شاخص تی‌‌‌‌تی‌‌‌‌اف هلند(TTF) کاهش‌یافت، اما تحلیلگران هشدار داده‌اند که این وضعیت ممکن است به‌زودی تغییر کند. تحلیلگران بر این باورند که هرچند این افزایش عرضه می‌تواند به تعادل بازار کمک کند، اما در صورت ادامه درگیری‌‌‌‌ها و تشدید تنش‌ها، اثرات آن بر بازار گاز اروپا ممکن است محدود و کوتاه‌مدت باشد. با توجه به تغییرات سریع در شرایط ژئوپلیتیک، پیش‌بینی آینده بازار گاز اروپا با چالش‌های بسیاری مواجه است.
مخازن ذخیره‌سازی گاز اروپا
بانک آی‌‌‌‌ان‌‌‌‌جی همچنین اعلام‌کرده مخازن ذخیره‌سازی گاز اروپا هم‌اکنون بیش از ۸۶درصد پر است. این میزان ذخیره‌سازی به‌طور قابل‌توجهی بالاتر از میانگین ۵ساله ۷۸درصدی است و این بانک انتظار دارد که این ذخایر تا پیش از فرارسیدن زمستان به ۱۰۰درصد برسد. پر‌بودن این مخازن می‌تواند به کاهش نگرانی‌ها درباره کمبود گاز در ماه‌های سرد سال‌کمک کند و تاحدی به پایداری قیمت‌ها منجر شود. این ذخایر که به‌عنوان پشتوانه‌‌‌‌ای برای تامین نیازهای زمستانی اروپا عمل می‌کنند، می‌توانند در صورت بروز بحران‌های ناگهانی بهسرعت وارد بازار شوند و از نوسانات شدید قیمتی جلوگیری کنند.
موسسه اعتبارسنجی فیچ نیز تاکید‌کرده این ذخایر گازی تقریبا نیمی از نیاز اروپا را از اکتبر ۲۰۲۴ تا مارس ۲۰۲۵ تامین خواهند کرد، با این حال این موسسه هشدار داده که تاثیر قیمت ناشی از حمله نظامی اوکراین به کورسک ممکن است کوتاه‌مدت باشد، اما در صورت ادامه تنش‌ها، احتمال افزایش دوباره قیمت‌ها وجود دارد. این ارزیابی نشان می‌دهد هرچند اروپا در حال‌حاضر از نظر ذخایر گازی در وضعیت مطلوبی قرار دارد، اما همچنان وابسته به جریان‌های جاری و پایداری آنهاست و هرگونه اختلال در این جریان‌‌‌‌ها می‌تواند بهسرعت وضعیت را تغییر دهد. در نهایت سرگئی کوپریانوف، سخنگوی گازپروم، هشدار داد که با ادامه درگیری‌‌‌‌ها در کورسک، ممکن است قیمت گاز اروپا بیشتر افزایش یابد. وی اشاره کرد برخی تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند ادامه این درگیری‌‌‌‌ها می‌تواند فشار بیشتری بر بازار گاز وارد کند و موجب افزایش قیمت‌ها شود.
نگرانی‌های عمیق در بازارهای انرژی
این هشدارها نشان‌دهنده نگرانی‌های عمیق‌تری است که در بازارهای انرژی اروپا وجود دارد و ممکن است در ماه‌های آینده به بحران‌های جدیدی منجر شود. به‌طور کلی، شرایط پیچیده و ناپایدار در منطقه، به‌همراه افزایش تقاضای فصلی و نگرانی‌های ژئوپلیتیک، می‌تواند بازار گاز اروپا را در وضعیت بسیار حساس و پرنوسانی قرار دهد. این وضعیت نیازمند مدیریت هوشمندانه و همکاری بین‌المللی برای جلوگیری از بحران‌های احتمالی و تامین امنیت انرژی برای تمامی کشورهای وابسته به این منابع است. خلاصه اینکه در پی تشدید درگیری‌‌‌‌ها در منطقه کورسک و تصرف ایستگاه اندازه‌‌‌‌گیری گاز در شهر سودا، قیمت گاز طبیعی در اروپا به بالاترین سطح خود در یک سال‌اخیر رسیده‌است. این منطقه یکی از مسیرهای اصلی ترانزیت گاز روسیه به اروپا است و این حمله نیروهای اوکراینی به آن، نگرانی‌های گسترده‌ای درباره امنیت انرژی در آستانه فصل زمستان ایجاد‌کرده‌است.
قیمت گاز به بالای ۴۳ دلار برای هر‌مگاوات ساعت افزایش‌یافته که این مساله می‌تواند هزینه‌های انرژی را برای مصرف‌کنندگان و صنایع اروپایی به‌طور قابل‌توجهی بالا ببرد. با اینکه گازپروم اعلام‌کرده جریان گاز همچنان ادامه خواهد یافت و عرضه را افزایش داده‌است، بازارها همچنان به پایداری تامین گاز در آینده شک دارند. مخازن ذخیره‌سازی گاز اروپا هم‌اکنون بیش از ۸۶درصد پر است که این میزان می‌تواند تا حدی از نگرانی‌ها درباره کمبود گاز در فصل زمستان بکاهد، با این حال تحلیلگران هشدار می‌دهند که ادامه درگیری‌‌‌‌ها و تنش‌های موجود می‌تواند فشار بیشتری بر قیمت‌ها وارد‌کرده و بازار گاز اروپا را به وضعیت ناپایدارتری دچار کند.