«اقتصاد هرگز اولویت اصلی تصمیمسازیها در ایران نبوده است!» این جملهای است که بسیاری از فعالان اقتصادی و اقتصاددانها از آن استفاده میکنند تا ریشه بسیاری از مشکلات اقتصادی را شرح دهند. چرا این تصور همگانی میان اهالی اقتصاد وجود دارد؟ چون در بزنگاه تصمیمسازیهای مهم و راهبردی، ضرورتهای اقتصادی معمولا مورد توجه تصمیمسازان و سیاستگذاران قرار نمیگیرند. نمونه عینی چنین فقدان توجهی را در ماجرای تعطیلی شنبهها به عینه میتوان مشاهده کرد.
«اقتصاد هرگز اولویت اصلی تصمیمسازیها در ایران نبوده است!» این جملهای است که بسیاری از فعالان اقتصادی و اقتصاددانها از آن استفاده میکنند تا ریشه بسیاری از مشکلات اقتصادی را شرح دهند. چرا این تصور همگانی میان اهالی اقتصاد وجود دارد؟ چون در بزنگاه تصمیمسازیهای مهم و راهبردی، ضرورتهای اقتصادی معمولا مورد توجه تصمیمسازان و سیاستگذاران قرار نمیگیرند. نمونه عینی چنین فقدان توجهی را در ماجرای تعطیلی شنبهها به عینه میتوان مشاهده کرد. موضوعی که 4تن از مراجع عظام دینی آن را تایید کرده و 2نفر هم در رد آن صحبت کردهاند. مسالهای که از جنبههای مختلف اجتماعی، سیاسی، دینی و...مورد ارزیابی قرار گرفته، اما کسی توجهی به این واقعیت ندارد که چنین تصمیم مهمی تا چه اندازه برای اقتصاد و معیشت و رفاه ایرانیان مهم است؟ کمتر اظهارنظری را از سوی مسوولان شنیدهام که در آن در خصوص تاثیر این تصمیم بر تولید ناخالص داخلی و رونق بازارها صحبت کرده باشد. این در حالی است که در هنگام اتخاذ چنین تصمیمات مهمی، اگر اقتصاد یا حداقل جزو اولویتهای اصلی باشد، تصمیمات باید از جنبههای اقتصادی هم مورد بررسی قرار بگیرند. موضوع مهم برای ایران، بهبود وضعیت اقتصادی مردم است. برای بهبود وضعیت اقتصادی مردم باید ظرفیتهای تولیدی و صادراتی کشور افزایش یابد. برای افزایش تولید و صادرات باید مناسبات ارتباطی ایران با جهان پیرامونی بهتر شود. یک بخش مهم از بهبود ارتباطات اقتصادی با جهان، ریشه در همین تعطیلات دارد. اقتصاد ایران 4روز از 7روز هفته با اقتصاد جهانی ارتباط ندارد. یکشنبه و شنبه کشورهای مختلف جهانی تعطیلند، پنجشنبه و جمعه هم ایران در وضعیت تعطیل و نیمه تعطیل قرار دارد. وقتی فعالان اقتصادی این استدلالها را مطرح میکنند، در جواب گفته میشود ایران تحریم است و به دلیل نپیوستن به FATF نمیتواند مراودات مالی با جهان برقرار کند. موضوع فقط مبادلات بانکی نیست، ایران به توسعه روابط اقتصادی و تجاری با جهان نیاز دارد. اهمیت تعطیلی شنبه در آن است که یک روز ارتباط ایران را با سایر کشورها تقویت میکند. امروز حتی کشورهای عربی مانند عربستان، مالزی، اندونزی، امارات و...هم خود را با اقتصاد جهانی تطبیق دادهاند. عربستان حتی تاریخ هجری را در مناسبات اقتصادی حذف کرده و از تاریخ میلادی استفاده میکند. روز جمعه روز رسمی تعطیلات اسلامی است و برای روز دوم هم موضوع مهم باید منافع کلان کشور باشد. مراجع عظامی چون جوادیآملی که در ضرورت تعطیل اعلام کردن روز شنبه موضوعگیری کردهاند، نام خود را در تاریخ ثبت کردهاند. در تمام احادیث و نهجالبلاغه و سایر متون دینی بر ضرورت رفع فقر و بهبود وضعیت معیشتی مسلمانان تاکید شده است. تاثیر این تصمیم بهطور مستقیم در تولید ناخالص ملی ایران، نمود خواهد یافت. تحریمها، مشکلات داخلی و افزایش تعطیلات، کیک اقتصادی ایران را کوچک کرده است. طی یک دهه اخیر کیک اقتصادی ایران به نصف کاهش پیدا کرده است. این روند قدرت خرید مردم را کاهش میدهد. فقر را گسترش داده و مشکلات معیشتی را بیشتر میکند. دولت چهاردهم باید راهبردهایی را تدارک ببیند که به این وضع پایان دهد یا حداقل بهبود بخشد. ایران باید صادرات خود را افزایش دهد و ارز بیشتری وارد کشور کند. برای این منظور باید رابطه اقتصادی کشور با سایر کشورها افزونتر شود. یک بعد این توسعه روابط، احیای برجام و پایان دادن به تحریمهای اقتصادی است که باید در دستور کار قرار گیرد. راهکارهای بعدی هم ایجاد هماهنگی بیشتر با بازارهای بینالمللی است. تعطیلی روز شنبه، راهکاری است که میتواند ارتباط اقتصاد ایران با بازارهای جهانی را افزایش دهد. فعالان اقتصادی و اتاقهای بازرگانی در زمان طرح این موضوع، بیانیههایی صادر کرده و از تصمیم مجلس و دولت برای تعطیل اعلام کردن روز شنبه دفاع کردند، با طرح دوباره موضوع به نظرم لازم است، ابعاد موضوع بیشتر در رسانهها مورد بررسی قرار بگیرد تا بزرگان کشور و سیاستگذاران متوجه شوند، اتخاذ تصمیم درست در این زمینه تا چه اندازه میتواند به بهبود روابط اقتصادی کشورمان کمک کند.