حضور موفق و پررنگ فعالان اقتصادی در عرصه بین‌المللی نیازمند اشراف به قوانین و مقررات تجارت‌جهانی، آشنایی با موافقت‌نامه‌ها و استانداردهای تجاری و... است. به گفته کارشناسان به دلیل حاکمیت مقررات و قوانین بین‌المللی در عرصه تجارت‌جهانی و تبعیت عمده کشورها به‌صورت یکپارچه از این قوانین و مقررات، تجار و سرمایه‌گذارانی در این عرصه موفق هستند که به مقررات بازی در سطح بین‌المللی آشنا و مسلط باشند؛ این در حالی است که عدم‌اشراف تجار و بازرگانان کشور به مناسبات اقتصادی بین‌المللی، بازاریابی، مسائل مالی و بانکی، شرایط تامین‌مالی، استانداردها، ریسک‌های معامله و... باعث‌شده در مقایسه با رقبا با ناکامی‌هایی در دستیابی به اهداف تجاری روبه‌رو شوند، چراکه همگام‌شدن با اقتصاد جهانی و حضور پررنگ در صحنه تجارت بین‌المللی، نیازمند ارتباطات بین‌المللی قوی و پایدار است. در این مسیر، اتاق بازرگانی بین‌المللی(ICC) می‌تواند به‌عنوان پل ارتباطی فعالان اقتصادی در سطح جهانی نقشی بسیار کلیدی داشته‌باشد.
یکی از سازمان‌های تاثیرگذار در اقتصاد کلان جهانی، اتاق بازرگانی بین‌المللی با ماموریت تسهیل تجارت پایدار است. این نهاد پس از پایان جنگ‌جهانی اول و در سال1919 تاسیس شده و در حال‌حاضر 170کشور جهان در آن عضویت دارند. کمیته ایرانی اتاق بازرگانی بین‌المللی ICC اگرچه در ایران قدمت 25ساله دارد اما به دلیل تحریم و محدودیت‌های موجود و به‌رغم پیشبرد وظایف، منزوی شده بود. از آنجاکه ICC تشکل فرادستی اتاق‌های بازرگانی جهان است، اتاق بازرگانی در راستای کاهش انزوای تجاری ایران به‌دنبال گسترش فعالیت‌های اتاق و فعال‌کردن کمیته ایرانی ICC است. در این راستا براساس توافق اتاق بازرگانی تهران و کمیته ایرانی اتاق بازرگانی بین‌المللی ICC، اخیرا نمایندگان این کمیته در پنجره واحد فیزیکی کسب‌وکار اتاق بازرگانی تهران مستقر شده و ضمن پاسخگویی و معرفی خدمات ICC شرایط عضویت فعالان اقتصادی در این نهاد را تشریح می‌کنند. اعضای این کمیته همچنین به‌دنبال گسترش همکاری ICC با بخش‌خصوصی و اتاق‌های سراسر کشور هستند. کمک به تسهیل تجارت بین‌الملل و ایجاد بستری مناسب برای رشد و توسعه فعالیت‌های تجاری بین‌المللی با حفظ منافع بخش‌خصوصی و توسعه صحیح قوانین و مقررات، استانداردها، راهنمایی‌ها و سیاست‌های مرتبطی که در درک چالش‌ها و فرصت‌ها و نیز انجام صحیح تجارت بین‌الملل به جامعه کسب‌وکار کمک می‌کند، از جمله وظایف کمیته ایرانی ICC است. کمیته ایرانی ICC دارای 10کمیسیون تخصصی متناظر خود در اتاق بازرگانی بین‌المللی است که به‌عنوان بازوی مشورتی این کمیته فعالیت می‌کنند.
سه وظیفه اصلی اتاق بازرگانی بین‌المللیبا گسترش تعاملات اقتصادی بین‌المللی، مسائلی همچون تسهیل تجارت، افزایش صادرات و همچنین بحث همگن‌سازی مقررات بین‌المللی؛ حمایت از توسعه صادرات و بخش‌خصوصی و قدرت نفوذ دیپلماسی اقتصادی بیش از پیش اهمیت یافت تا آنجا که پس از جنگ‌جهانی اول در سال1919، تعدادی از تجار و کارآفرینان بزرگ جهان بر آن شدند تا اتاق بازرگانی بین‌المللی را بنا نهند که مرکز آن در پاریس قرار دارد. هدف این سازمان، دفاع از بخش‌خصوصی کشورها و تلاش برای توسعه و تسهیل تجارت داخلی و خارجی است. هم‌اکنون نزدیک به 3هزار متخصص، بدنه کاری ICC را در حوزه‌های گسترده و متفاوت تشکیل می‌دهند. ICC نمایندگی 45میلیون کسب‌وکار را در سراسر جهان برعهده دارد و 108 کشور نیز در آن عضویت دارند. در همین راستا و بر اساس ماموریت ICC، محور فعالیت‌های آن بر سه حوزه اصلی متمرکز است:
مقررات‌گذاری(Rule making): تدوین، مقررات راهنماها و کدهای بین‌المللی به‌منظور تسهیل کسب‌وکار که آنها را با همکاری اعضا به‌وجود آورده و در اختیار مصرف‌کنندگان از جمله نظام‌های بانکی قرار می‌دهد. برخی از این مقررات عبارتند از: اعتبارات اسنادی (UCP)، اصطلاحات بازرگانی بین‌المللی (اینکوترمز)، ضمانت‌نامه‌های عندالمطالبه (URDG)، فرم نمونه قراردادها و...
سیاستگذاری (Policy making(ICC: سیاست‌های کلان بازرگانی موردنظر بخش‌خصوصی را تدوین و به سازمان‌های بین‌المللی از جمله G20 و UN و دولت‌ها پیشنهاد می‌کند، فعالیت‌های ICC با همکاری کشورهای عضو و در قالب 12 کمیسیون تخصصی صورت می‌گیرد.
داوری(Arbitration): این اتاق بزرگ‌ترین نظام داوری تجاری دنیا را به‌منظور حل و فصل اختلافات بازرگانی بین‌المللی اداره می‌کند. ICC و اتاق‌های بازرگانی باید مقررات موردنظر را به کشورها و دولت‌ها ارائه دهند تا با استفاده از آن مقررات میزان ریسک و خطا کاهش پیدا کند. مقررات‌گذاری در اموری از قبیل؛ همسان‌سازی مقررات بین‌المللی بانک‌ها، اینکوترمز، اعتبارات اسنادی، ضمانت‌نامه‌ها و سایر موارد مرتبط. سیاستگذاری به بحث و گفت‌وگو در مورد سیاست‌های بازرگانی بین‌المللی اشاره دارد که سیاست‌ها و راهکارها از بطن کمیسیون‌های 12گانه ICC استخراج و به عرصه جهانی و بین‌المللی عرضه می‌شوند، بنابراین مطالب مطرح در اتاق‌های بازرگانی پس از بررسی و پردازش در کمیسیون‌های کمیته‌های ملی می‌توانند در کمیسیون‌های پاریس منعکس شوند. وظیفه سوم، بر بحث داوری تاکید دارد، چراکه ICC، بزرگ‌ترین داوری بخش‌خصوصی در جهان را داراست و به استناد آن، حل اختلافات و استفاده از مقررات بین‌المللی تحقق می‌یابد. با توجه به موارد ذکر‌شده، ICC در دسامبر 2016 موفق شد عضویت ناظر در مجمع سازمان عمومی سازمان ملل‌متحد را دریافت کند تا بتواند در تصمیم‌گیری‌ها درخصوص مقررات و قطعنامه‌ها اعمال نظر کند. با توجه به موارد ذکر‌شده، ICC در دسامبر 2016 عضویت ناظر در مجمع‌عمومی سازمان ملل‌متحد را دریافت کرد تا بتواند در تصمیم‌گیری‌ها درخصوص مقررات و قطعنامه‌ها اعمال‌نظر کند. به‌علاوه، ICC ارتباط و همکاری‌های گسترده‌ای با سازمان‌های بین‌المللی از جمله سازمان ملل‌متحد، سازمان تجارت‌جهانی (WTO) و سازمان توسعه و همکاری اقتصادی (OECD)، گروه 8، گروه 20 و... دارد. قابل‌توجه است از بین 108کشور عضو ICC کمیته‌های ملی در بیش از 90کشور تاسیس شده که این کمیته‌ها وظیفه توسعه روابط خارجی و بین‌المللی تجار و بازرگانان کشور خود با سایر کشورها و همچنین مساعدت در حوزه وظایف سه‌گانه فوق‌الذکر و ارتقای سطح تخصصی بخش‌خصوصی را بر عهده دارند.
کمیته ایرانی اتاق بازرگانی بین‌المللی (ICCIran)کمیته ایرانی ICC شعبه ایرانی اتاق بازرگانی بین‌المللی است که در حال‌حاضر رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران ریاست هیات‌رئیسه آن را بر عهده داشته و مسوولیت مدیریت امور اجرایی نیز بر عهده دبیرکل است. در ایران کلیه بانک‌های کشور، شرکت‌های بزرگ، قریب به‌اتفاق اتاق‌های بازرگانی از جمله اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در این کمیته عضویت دارند. اعضا با عضویت در کمیته ایرانی ICC به عضویت اتاق بازرگانی بین‌المللی در خواهند آمد. کمیسیون‌های متعدد در حوزه‌های مختلفی همچون مالیات بانکی، حقوقی، تجارت و سرمایه‌گذاری، اقتصاد دیجیتالی، حمل‌ونقل و... در کمیته ایرانی ICC فعالیت می‌کنند که حضور فعالانه و اعمال نظر اتاق‌های بازرگانی و بخش‌خصوصی در جلسات این کمیسیون‌ها می‌تواند منجر به ارائه پیشنهادها نظرات و مشکلات جامعه کسب‌وکار به دولت مجلس و نهادهای تصمیم‌گیر برای بهبود شرایط کسب‌وکار شود.
حضور در سمینارها و دوره‌های آموزشی ICC مانند: اینکوترمز، اعتبارات اسنادی، ضمانت‌نامه‌های عندالمطالبه، قراردادهای بازرگانی، روش‌های پرداخت بین‌المللی و... موجبات تقویت مناسبات و روابط بخش‌خصوصی کشور را فراهم می‌آورد. علاوه‌بر این، شرکت در جلسات و مجامع بین‌المللی و انتقال نظرات اتاق‌های بازرگانی و بخش‌خصوصی کشور مقدمات توسعه هرچه بیشتر روابط بین‌المللی و ارتباط مستمر با سایر کمیته‌های ملی را مهیا می‌سازد و موجبات تاثیرگذاری در تصویب مقررات بین‌المللی در امور تجاری و بازرگانی و همین‌طور تاثیرگذاری بر تنظیم سیاست‌های ملی و بین‌المللی در امور تجاری و بازرگانی را رقم می‌زند، لذا مشارکت و گسترش تعاملات بین‌المللی در سایه تقویت روابط با ICC و بهره‌گیری از قدرت نفوذ دیپلماسی اقتصادی است تا از این طریق بتوان در مصاف با شرایط اقتصادی کنونی که بر کشور حاکم شده‌است سربلندتر ظاهر شود و باعث شود نام ایران و ایرانی همچون همیشه بدرخشد. کمیته ایرانی ICC ضمن برقراری ارتباط با فعالان اقتصادی کشور با ICC فعالیت‌های خود را از طریق 10 کمیسیون بانکی، بیمه، تسهیلات گمرکی و تجاری، حقوقی و داوری، تجارت و سرمایه‌گذاری، مالیات، اقتصاد دیجیتالی محیط‌زیست و انرژی، مقررات و رویه‌های بازرگانی بازاریابی و همچنین خدمات مشورتی انجام می‌دهد. بر‌گزاری جلسات کمیسیون‌ها، بر‌گزاری سمینارها و دوره‌های آموزشی تخصصی، انتشار اخبار و اطلاعات مربوط به ICC ترجمه و چاپ و انتشار کتب منتشره توسط ICC، ارائه خدمات مشورتی به اعضا و... از جمله فعالیت‌ها و خدمات کمیته ایرانی ICC محسوب می‌شود.
اهداف و برنامه‌های کمیته ایرانی ICCتسهیل مبادلات و فعالیت‌های تجاری و اقتصادی بین‌المللی براساس اصول اقتصاد بازار و از طریق تدوین مقررات و عرف‌های تجاری، ارائه سیاست‌ها و راه‌حل‌های بازرگانی و کمک به حل اختلافات از طریق داوری و سایر روش‌های حل‌اختلاف، ایجاد هماهنگی در روابط اقتصادی بین‌المللی در کلیه بخش‌های اقتصادی از جمله، صنعت، معدن و تجارت خدمات و سرمایه‌گذاری، مشارکت با کمیته‌های ملی کشورهای عضو ICC برای نیل به رشد و توسعه اقتصادی و برقراری روابط منصفانه و مسالمت‌آمیز بر پایه احترام و منافع متقابل‌بین طرفین معامله از طریق توسعه و تقویت همکاری در کسب‌وکار و جلب مشارکت سازمان‌هایی که در این زمینه فعالیت می‌کنند و همچنین تقویت بنیه حقوقی و بین‌المللی اتاق‌های بازرگانی و بخش‌خصوصی و تسهیل مناسبات و روابط تجاری با سایر کمیته‌های ملی از جمله اهداف و برنامه‌های کمیته ایرانی ICC است.
شرح اهم وظایف: کمیته ایرانی ICC در راستای توسعه اقتصادی گسترش تجارت و سرمایه‌گذاری در کشور در زمینه‌های زیر فعالیت می‌کند:
- حضور مستمر و موثر در جلسات شورای جهانی (Council) و مدیران دائمی (Permanent Heads) در ICC به‌منظور ایجاد هماهنگی در فعالیت‌های ICC با کمیته‌های ملی کشورهای عضو و برقراری روابط متقابل‌با آنان، به‌خصوص کمیته‌های ملی واقع در محدوده جغرافیایی مرتبط.
- ایجاد تسهیلات جهت حضور موثر اعضا در کلیه فعالیت‌های ICC در نقاط مختلف جهان به‌خصوص کمیسیون‌های تخصصی آن برای انتقال دیدگاه‌های جامعه کسب‌وکار ایرانی و انتقال اطلاعات و تجربیات CC و نیز کمیته‌های ملی سایر کشورها به کمیته ایرانی ICC و اعضای آن.
- تلاش مستمر برای تبادل اطلاعات بین دبیرخانه کمیته ایرانی ICC با دبیرخانه مرکزی ICC در پاریس، بین کمیته ایرانی ICC و کمیته‌های ملی کشورهای مورد‌توجه و هدف جامعه کسب‌وکار ایران به‌خصوص کمیته‌های ملی در مناطق جغرافیایی مرتبط و همچنین بین دبیرخانه کمیته ایرانی ICC و اعضای آن جهت کمک به توسعه و ترویج فعالیت‌های اقتصادی بین‌المللی کشور.
- ترجمه و انتشار کتب ICC و کتب و استاد مرتبط و ترویج آنان.
- تشریح، آموزش و ترویج به‌کارگیری مقررات ICC و فرم‌های قراردادی موردتایید ICC در مبادلات بین‌المللی کشور و نیز ترویج داوری و سایر روش‌های حل اختلافات و دعاوی تجاری.
- تعریف پروژه‌های مشترک آموزشی کاربردی و تحقیقاتی با کمیته‌های ملی کشورهای عضو به‌خصوص کمیته‌های ملی واقع در محدوده جغرافیایی مرتبط.
- هماهنگی و همکاری و تبادل‌نظر با اتاق‌های بازرگانی صنایع معادن و کشاورزی کشور و بخش خصوصی.
- اهم فعالیت‌های ICC طی سنوات اخیر در سطح بین‌المللی: مجمع‌عمومی سازمان ملل‌متحد در اقدامی در دسامبر 2016 عضویت ناظر را به ICC اعطا کرد که در این مورد باید به نقش مهم کمیته ایرانی ICC با همکاری وزارت امورخارجه و نمایندگی کشورمان در سازمان ملل‌متحد در نیویورک اشاره کرد.
- همکاری ICC در سطحی گسترده با سازمان تجارت‌جهانی (WTO) در مورد انعقاد توافق نامه تسهیل تجارت (TFA) که اجرایی‌شدن این توافق نامه توسط کشورهای عضو WTO مورد استقبال قرارگرفت، در این زمینه کمیته ایرانی ICC تلاش‌کرده تا در حوزه داخلی از طریق آموزش و ترغیب سیاستگذاری، استفاده از مزایا و پتانسیل‌های این توافق نامه را اطلاع‌رسانی کند.
- فعالیت و همکاری گسترده ICC با G20 که منتج به ایجاد گروه کارشناسی B20 شد.
- همکاری با پیمان جهانی UN به‌منظور کمک به اهداف توسعه پایدار با گردآوری 1500رهبر کسب‌وکار و نماینده دولت‌ها از سرتاسر جهان از طریق انجمن کسب‌وکار توسعه پایدار توسط ICC. همچنین ICC در جریان مذاکرات اقلیمی سازمان ملل‌متحد بر اولویت قرار‌دادن موضوع تغییرات آب و هوا و رشد سبز در سیاستگذاری تجاری، تعهد بخش‌خصوصی در اجرای توافق‌نامه پاریس و ارائه تخصص و ابتکار به‌منظور افزایش توسعه پایدار فعالیت و نقش بسزایی ایفا کرده‌است.
- افزایش نقش دفتر بین‌المللی دریانوردی (IMB) در جهت جلوگیری از خطرات دریایی.
- گسترش کارنه ATA و افزایش اعضای ICC در سطح بین‌المللی. در ایران کارنه ATA در حال شناسایی کاربران بوده و اتاق ایران از طریق کمیته ایرانی ICC آن را ارائه می‌دهد. ارتباط با اتاق‌های بازرگانی کشورها از طریق شبکه گسترده ICC در فدراسیون اتاق‌های بازرگانی جهان (WCF) و ارائه شیوه‌های نوین و مبتکرانه خدمات‌رسانی به اعضا و جامعه اقتصادی.
- زنجیره بین‌المللی اعتبار بخشی گواهی مبدا به‌عنوان یکی از طرح‌های ابتکاری ICC و WCF که سایت اینترنتی آن نهادهای گمرکی را قادر می‌سازد به‌صورت آنلاین اعتبار گواهی‌های مبدا صادره توسط اتاق‌های عضو این زنجیره را مشخص کند.
- پیشگامی ICC در عرصه جهانی در تدوین مقررات مبارزه با فساد و همکاری کمیته ایرانی ICC در طراحی مدل ارزیابی بخش‌خصوصی برای مبارزه با فساد با اتاق بازرگانی تهران.
- با توجه به اهمیت توسعه روابط داخلی و بین‌المللی و همچنین با عنایت به تربیت نیروی انسانی کارآمد در این حوزه با هماهنگی روسای محترم اتاق‌های بازرگانی سراسر کشور نسبت به معرفی نمایندگان و رابطین کمیته ایرانی ICC در کلیه اتاق‌های بازرگانی کشور اقدام شد تا با ایجاد شبکه‌ای سراسری جهت تعامل همکاری اطلاع‌رسانی افزایش توانمندی‌ها در حوزه بین‌الملل بستر توسعه روابط تجاری و اقتصادی کشور فراهم آید. در همین راستا اولین جلسه گردهمایی نمایندگان و رابطین کمیته ایرانی ICC در تیرماه سال1399 برگزار شد.
- بر‌گزاری جلسات ویدئوکنفرانس با دبیرکل ICC و ارکان آن از جمله مدیران ICC و دبیران‌کل اتاق‌های بازرگانی بین‌المللی منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا B-MENA) ICC)مدیر منطقه‌ای خاورمیانه و شمال آفریقای دیوان داوری بین‌المللی ICC.
- حضور در جلسات شورای جهانی (World Council) و مدیران دائمی (Permanent Heads) در ICC و همچنین جلسه منطقه خاورمیانه و شمال آفریقای ICC به‌صورت‌مجازی جهت ایجاد هماهنگی در فعالیت‌های ICC با کمیته‌های ملی کشورهای عضو و برقراری روابط متقابل‌با آنها به‌خصوص کمیته‌های ملی واقع در محدوده جغرافیایی مرتبط.
- اعلام اعضای جدید کمیته ایرانی ICC به اتاق بازرگانی بین‌المللی در جلسه شورای جهانی ICC و همچنین انتخاب این کمیته به‌عنوان کمیته ملی فعال در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا در تیر ماه 1399 و بر‌گزاری جلسات مشترک با روسای اتاق‌های مشترک جهت توسعه سطح همکاری‌ها از اهم فعالیت‌هاست.
مزایای عضویت در کمیته ایرانی اتاق بازرگانی بین‌المللیعضویت در اتاق بازرگانی بین‌المللی (ICC)، عضویت در فدراسیون جهانی اتاق‌های بازرگانی (WCF)، امکان حضور در رقابت کنگره جهانی اتاق‌های بازرگانی(WCC)، امکان عضویت در زنجیره بین‌المللی اعتبار بخشی گواهی مبدا ICC (برای اتاق‌های بازرگانی)، اطلاع از رویدادهای بین‌المللی مربوط به حوزه تجارت داوری بین‌المللی و کسب‌وکارها، ارتباط با جامعه کسب‌وکار جهانی و امکان شرکت در نشست‌های مرتبط با ICC، ارتباط با شرکت‌های بزرگ و فعال بین‌المللی، ارتباط با متخصصان حوزه تجارت و حل و فصل اختلافات تجاری، امکان بهره‌مندی از فرصت‌های شغلی و استخدامی اتاق بازرگانی بین‌المللی(ICC)، اطلاع از نوآوری‌های جدید بین‌المللی در حوزه‌های زیست‌محیطی، حقوقی، تسهیل تجارت اقتصاد دیجیتالی، بانکداری بین‌المللی، گمرک، حمل‌ونقل تجاری و...، اطلاع از به روزترین قواعد و استانداردهای تجاری بین‌المللی، مشارکت در طراحی پیش‌نویس مربوط به مقررات و قوانین پیشنهادها دستورالعمل‌های حوزه تجارت از طریق کمیسیون‌های تخصصی، شرکت در دوره‌های آموزشی در حوزه‌های مرتبط با تسهیل تجارت و دریافت گواهی معتبر بین‌المللی، بهره‌مندی از تخفیف برای شرکت در دوره‌های آموزشی آکادمی کمیته ایرانی ICC، بر‌گزاری دوره‌های آموزشی مطابق با نیاز و درخواست اعضا، بهره‌مندی از کتب نشریات و گزارش‌های تخصصی ICC، امکان حضور در کمیسیون‌های تخصصی کمیته ایرانی ICC مرتبط با حوزه فعالیت شرکت عضو، ارائه خدمات مشورتی تخصصی در حوزه‌های حقوقی، بانکی، بیمه حمل‌ونقل گمرکی مالیاتی و... به‌منظور رفع نیازها و مشکلات جوامع کسب‌وکار و تجار بین‌المللی و تسهیل تجارت فرامرزی از جمله مزایای عضویت در کمیته ایرانی اتاق بازرگانی بین‌المللی است.