سیاست خارجی ایران کلِ اقتصاد را بحرانی کرده است

محمود جام ساز، تحلیلگر مسائل اقتصادی در گفت و گو با خبرنگار آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی "نفت ما" با اشاره به کمبود گاز در کشور اظهار داشت: در شرایطی با کمبود گاز مواجه ایم و هزینه های زیادی متحمل می شویم که ایران از غنای گازی قابل توجهی برخوردار است. به طوری که می توان گفت، گاز ایران از گاز روسیه هم بیشتر است. با این حال متاسفانه به قدری در این حوزه بی نظم هستیم که نمی توانیم گاز مورد نیاز مردم و صنایع خود را تأمین کنیم که این پدیده تعجب برانگیز به شمار می رود.
این اقتصاددان در ادامه گفت: این ناترازی در حالی مناسبات اقتصادی کشور را به هم ریخته است که در دوره دولت سازندگی با راه اندازی سدهای کارون ۳ و ۴، مسجد سلیمان و گتوند کشور توانست به ظرفیت تامین 700 مگاوات برق رسید، آنهم در حالی که در اواخر دهه شصت، توان تامین حتی ۶۰۰ مگاوات برق را در شبکه ملی نداشتیم.
او افزود: ناتوانی در مدیریتی گازی کشور را به سمت و سویی رسانده است که وزارت نیرو، شرکت‌های تولیدکننده فولاد را وادار به ایجاد نیروگاه‌ های تامین انرژی کرده در حالی که هیچ کجای دنیا چنین درخواستی از کارخانه ‌دار نمی‌ شود. چرا که این جز خدماتی است که دولت یا بخش خصوصی فعال در این زمینه باید در آن سرمایه‌گذاری کنند. اما سوء مدیریت و ناکارآمدی به جایی رسیده است که بخش خصوصیِ ساخت و تولید نیروگاه برق، با توانیر یا وزارت نیرو هیچ قرارداد جدیدی امضا نکرده است. چرا؟ چون شرکت توانیر منابع لازم را برای پرداخت مطالبات ندارد! همچنین شرکت خصوصی هم به این دلیل از سرمایه گذاری استقبال نمی کند که برق را باید با قیمتی بفروشد که به لحاظ اقتصادی توجیهی ندارد. در واقع اوضاع به قدری وخیم است که هلدینگ های پتروشیمی هم به این دلیل طرح‌ های توسعه شان را به این دلیل از دستور کار خارج کرده اند که باید گاز را به مبلغی بخرند که 4 برابر قیمت عرضه در منطقه است.
جام ساز چرایی چنین شرایطی را در رویکرد مدیریتی و تصمیم سازی متضاد با واقعیت می داند و تصریح می کند: ببینید! برنامه مصرف طوری تنظیم شده که مصرف گاز در بخش خانگی به حد ۵۰۰ میلیون مترمکعب در روز رسیده است که این، یک رقم وحشتناکی است. آنهم در حالیکه مصرف گاز در بخش صنایع پتروشیمی که بزرگترین صنعت ارزآور کشور است، از ۸۴ میلیون متر مکعب در روز تجاوز نمی‌ کند یا در صنایع فولاد بیشتر از ۳۵ میلیون مترمکعب در روز گاز مصرف نمی ‌شود. این توضیح هم لازم است، فقط در ایران مصرف خانگی گاز به مراتب بیشتر از صنعتی است.
وی در ادامه با اشاره به کاهش توان تولید گاز می گوید: اگر نمی توانیم به مقدار پتانسیل گاز تولید کنیم و به همین دلیل به استقبال هزینه های زیادی می رویم، فقط به این دلیل است که سیاست خارجی ایران کلِ اقتصاد را بحرانی کرده است که بخش انرژی را هم شامل می شود. در واقع اینکه برای پیوستن به اف ای تی اف گروهی مخالفت سرسختانه کرده و حرفشان را به کرسی نشانده اند، موجب اخلال در مناسبات اقتصادی از جمله انرژی شده است.
جام ساز در پایان گفت: شرح این شرایط موید این است که دولت چهاردهم در تداوم امیدآفرینی در جامعه، مانع های موجود بر سر راه اقتصاد را بردارد تا بخش های مختلف، از جمله انرژی به سامان برسند.