با تحولات سریع و پیچیده‌ای که امروزه اقتصاد جهانی را در بر گرفته، کشورهایی که بر تسهیل تجارت و بهبود توان رقابتی محصولات خود تمرکز کرده‌اند، به موفقیت‌های بیشتری دست یافته‌اند. این نگاه در ایران هم جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است. رییس جدید سازمان توسعه تجارت ایران، با رویکردی نو و شفاف وارد میدان شده و بر رفع موانع و تسهیل تجارت خارجی تأکید دارد. او به‌وضوح نشان می‌دهد که ایران در آستانه یک تغییر اساسی در مدیریت صادرات و واردات خود قرار دارد.
تسهیل تجارت به عنوان کلید رونق تولید
دهقان دهنوی در جلسات مختلف، ازجمله در اتاق بازرگانی تهران، به اهمیت تسهیلگری در روند تجارت خارجی اشاره کرده است. او معتقد است که برای رونق تولید داخلی، باید فرآیندهای تجاری ساده‌تر و روان‌تر شوند. بدون فراهم کردن بسترهای مناسب، نمی‌توان انتظار داشت که صادرات و واردات به شکلی پایدار رشد کنند. او تأکید می‌کند که تولیدات ایران باید بتوانند با نیازهای بازارهای بین‌المللی هماهنگ شوند و این نیازمند گام برداشتن به سوی تجارت آزاد است. یکی از نمونه‌های موفق در این زمینه، توافقنامه تجارت آزاد ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا است. دهقان دهنوی این توافق را الگویی موفق می‌داند و آمار نشان می‌دهد که پس از اجرای این موافقتنامه، حجم تجارت ایران با کشورهای عضو این اتحادیه 2.5 برابر شده است. این افزایش نشان می‌دهد که کاهش تعرفه‌ها و حذف محدودیت‌های تجاری، نه تنها بر کالاهای مشمول تعرفه تأثیر داشته، بلکه سایر کالاها نیز به شکل گسترده‌تری صادر شده‌اند.
رفع موانع و محدودیت‌های تجاری
یکی از نکات محوری در دیدگاه دهقان دهنوی، لزوم حذف موانع و محدودیت‌های اضافی در تجارت است. او مخالف تعیین سقف برای صادرات و واردات بوده و معتقد است که این گونه محدودیت‌ها جلوی ورود بازرگانان به بازارهای جدید را می‌گیرد و شرایط را برای انحصار فراهم می‌کند.
از نگاه او، این سیاست‌ها به ضرر تجارت ایران است و مانع رقابت‌پذیری بازرگانان ایرانی در سطح جهانی می‌شود. رقابت آزاد و بدون محدودیت، از دید دهقان‌دهنوی، می‌تواند بازرگانان را ترغیب کند تا بازارهای جدیدی را کشف کنند و دامنه تجارت خارجی را گسترش بدهند. او همچنین به ضرورت حل مشکلات اداری و بروکراسی دست و پاگیر اشاره می‌کند. به باور دهقان دهنوی، تا زمانی که سیستم‌های اداری با موانع غیرضروری مانع کار صادرکنندگان باشند، دستیابی به توسعه واقعی صادرات ممکن نیست. او بر اصلاح این سیستم‌ها تأکید دارد و به دنبال ایجاد ساختاری است که با شرایط امروزی تجارت جهانی سازگار باشد.
اهمیت تولید رقابتی
علاوه بر تسهیل تجارت، دهقان دهنوی بر ضرورت تولید رقابتی به عنوان پایه اصلی توسعه تجارت تأکید می‌کند. از دیدگاه او، ایران نمی‌تواند در بازارهای جهانی موفق باشد مگر اینکه تولیدات خود را با نیازهای بازارهای هدف به‌روز کند و رقابتی‌تر سازد. این به معنای سرمایه‌گذاری بیشتر در بهبود کیفیت محصولات، کاهش هزینه‌های تولید و به‌کارگیری فناوری‌های جدید است. او معتقد است که بدون ارتقای کیفیت و کاهش قیمت تمام شده، حتی اگر تجارت تسهیل شود، ایران در بازارهای بین‌المللی نمی‌تواند به‌طور جدی رقابت کند.
جمع‌بندی: مسیر جدید تجارت خارجی ایران
رویکرد رییس جدید سازمان توسعه تجارت، نشانه‌ای از یک تغییر اساسی در سیاست‌های تجاری ایران است. او با تأکید بر تسهیل تجارت و افزایش رقابت‌پذیری، تلاش دارد تا زیرساخت‌هایی را ایجاد کند که هم به توسعه تجارت خارجی و هم به رونق تولید داخلی کمک کنند. رفع موانع اداری، حرکت به سوی تجارت آزاد و تمرکز بر تولید رقابتی ازجمله محورهای اصلی استراتژی اوست. این تغییرات، در صورت همکاری بخش خصوصی و اصلاحات در سیاست‌های اقتصادی، می‌تواند باعث افزایش سهم ایران در بازارهای جهانی شود. حال باید دید که این سیاست‌ها چگونه در سایه وفاق و همدلی به اجرا درمی‌آیند و چه تأثیری بر آینده اقتصادی کشور خواهند داشت.
رایزن بازرگانی جمهوری اسلامی ایران در مجارستان