لزوم توسعه توانمندی های تشکل های اقتصادی

لزوم توسعه توانمندی های تشکل های اقتصادی

سیدحامدحسینی رئیس هیئت مدیره اوپکس

ژان ژاک روسو در کتاب معروف  "قرارداد اجتماعی "  بیان میکند : تنها وسیله ای که (مردم) برای حفظ خود و غلبه بر موانع دارند، این است که دورهم گرد آیند و نیروهای خود را یکی کنند، آنگاه این نیروی واحد را به وسیله یک اهرم تنها به کار بیندازند. این نیرو حاصل جمع نیروهای افراد است و از اتحاد به دست می آید. به نظر روسو این عقد اجتماعی متضمن بقای آن اجتماع است که گاه اشخاص حقیقی و برخی مواقع مجموعه ای از اشخاص حقوقی را در بر می گیرد. هر چند که ممکن است به سبب این اتحاد، آزادی ها و امتیازاتی سلب گردد اما منافع بیشتری برای هر عضو به دست می آید .

با توجه به بیان مطرح شده، هدف از ایجاد یک تشکل اقتصادی با مجموعه ای از فعالان اقتصادی و اشخاص حقوقی مرتبط با یکدیگر، روشن می گردد. هدف از ایجاد و حفظ یک تشکل اقتصادی، رشد و توسعه فعالان آن مجموعه و رفع معضلات و مشکلات ایشان با کمک توانمندی های هریک از اعضا می باشد. هرچه تنوع توانمندیهای اعضای یک تشکل بیشتر و گسترده تر باشد، قطعا پتانسیل و ظرفیت آن افزایش می یابد. از طرف دیگر تشکلها همانند هر اجتماع دیگر نیازمند یک شورای اداره کننده می باشند که درقبال اعضای خود مسوولیتهایی را برعهده دارند. این امر یک نوع حاکمیت در تشکل را شکل می دهد که بر اساس نظر اکثریت و طبق یک شیوه نامه خاص شکل می گیرد و از طریق یک شورای مدیران (شورای اداره کننده) اعمال میگردد.

این رابطه متقابل منجر به ایجاد یک مسئولیت دوطرفه فیمابین شورای مدیران و اعضا میگردد که هر یک با ایفای صحیح و مطلوب نقش خود از مواهب آن تشکل بهره مند می گردند. به نظر می رسد مدیران یک تشکل بایستی چند هدف را دنبال نمایند: تقویت جایگاه تشکل و ارتقای برند آن، توسعه توانمندی های اعضا از طریق آموزش ها و مشاوره های موردنیاز، تحکیم موضع رقابتی و استمرار سودآوری اعضا، ارائه چشم اندازهای آتی از وضعیت کسب وکار اعضا و انجام آینده پژوهی های مورد نیاز و استفاده اعضا و فراهم ساختن زمینه مشارکت و تعامل بیشتر اعضا در تشکل جهت افزایش انسجام و همبستگی.

با این نگاه، مدیران تشکل بایستی حافظ منافع و امانت دار اعتماد اعضای تشکل باشند، تا بدین ترتیب نیل به اهداف را تسهیل نمایند. از طرف دیگ اعضای یک تشکل نیز با حضور فعال و مشارکت پررنگ خود می توانند توانمندیهای تشکل را افزایش داده و قدرت آن را استحکام بخشند.

مجمع اخیر اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های نفت، گاز و پتروشیمی را می توان تبلور این نگاه و رویکرد دانست که با حضور و مشارکت فعال و پر رنگ اعضا، قطعا افق ها و چشم اندازهای نوینی را پیش روی این تشکل قرار داده و علاوه بر آن مسوولیت های هیات مدیره اتحادیه را سنگین تر و حساس تر می نماید.

نقش اتحادیه‌ها در تجارت بین‌المللی فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی در شرایط تحریم

احمد صرامی کمیسیون بازرگانان اوپکس

تجارت بین‌المللی فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی در شرایط تحریم‌های اقتصادی با چالش‌های متعددی مواجه است. اتحادیه‌ها به عنوان نهادهای میانجی بین بخش خصوصی و دولت، نقشی کلیدی در حمایت از شرکت‌های فعال در این حوزه ایفا می‌کنند. همچنین، حضور بازرگانان در کنار تولیدکنندگان در اتحادیه‌ها می‌تواند موجب هم‌افزایی و تقویت زنجیره ارزش صادراتی شود. این مقاله به بررسی نقش و تأثیر اتحادیه‌ها، با تأکید بر جایگاه ویژه بازرگانان در کاهش اثرات تحریم و تسهیل تجارت بین‌المللی می‌پردازد.

حمایت از اعضا در مقابله با تحریم‌ها

اتحادیه‌ها با ارائه خدمات مشاوره‌ای و تخصصی به اعضای خود، به شرکت‌ها در شناسایی راهکارهای مقابله با تحریم‌ها کمک می‌کنند. این اقدامات شامل موارد زیر است: ارائه تحلیل‌های جامع درباره قوانین بین‌المللی تحریم و راهکارهای قانونی دور زدن آن‌ها، کمک به شناسایی بازارهای جایگزین که از تأثیر تحریم‌ها کمتر آسیب دیده‌اند و مشاوره در زمینه انتخاب روش‌های پرداخت امن و مؤثر. بازرگانان می‌توانند با تجربه‌های خود در زمینه تعامل با مشتریان بین‌المللی و دانش از تغییرات سریع بازار، این مشاوره‌ها را کاربردی‌تر کنند.

تعاملات با نهادهای دولتی و بین‌المللی

یکی از وظایف کلیدی اتحادیه‌ها، ایجاد پل ارتباطی بین شرکت‌های عضو و دولت است. این تعاملات شامل مواردی چون مذاکره با وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مرتبط برای تسهیل قوانین و مقررات صادراتی، پیشنهاد سیاست‌های حمایتی برای کاهش اثرات تحریم بر صنعت و تسهیل مذاکرات بین‌المللی برای ایجاد همکاری‌های جدید می گردد . بازرگانان به دلیل شبکه‌های ارتباطی گسترده‌تر و تجربه در مذاکرات بین‌المللی، می‌توانند به نمایندگی از اتحادیه در این تعاملات نقش مهمی ایفا کنند و شرایط را برای تولیدکنندگان نیز تسهیل کنند.

ایجاد شبکه‌های تجاری و ارتقای هم‌افزایی

اتحادیه‌ها می‌توانند با ایجاد بسترهای همکاری بین شرکت‌های عضو، فرصت‌های جدیدی برای تجارت بین‌المللی ایجاد کنند. این اقدامات شامل تشکیل کنسرسیوم‌های صادراتی برای کاهش هزینه‌ها و افزایش رقابت‌پذیری، برگزاری نمایشگاه‌ها و رویدادهای تجاری برای معرفی توانمندی‌های داخلی و تسهیل ارتباط بین شرکت‌های داخلی و خریداران بین‌المللی می شود . بازرگانان می‌توانند نقش تسریع‌کننده در این شبکه‌ها ایفا کنند و با دانش بازاریابی و دسترسی به مشتریان جهانی، زنجیره عرضه را تقویت کنند.

حضور بازرگانان در مقام مشورتی اتحادیه‌ها

یکی از راهکارهای افزایش کارایی اتحادیه‌ها، بهره‌گیری از تجربیات بازرگانان در قالب مشاوره‌های تخصصی است. این حضور می‌تواند بدین اشکال انجام شود: ایجاد کمیته‌های مشورتی متشکل از بازرگانان و تولیدکنندگان برای تدوین راهبردهای صادراتی، استفاده از دانش و تجربه بازرگانان برای شناسایی فرصت‌ها و تهدیدهای بازارهای بین‌المللی، برگزاری جلسات دوره‌ای برای بررسی چالش‌های جاری و پیشنهاد راهکارهای عملی. این نقش مشورتی، موجب تقویت تصمیم‌گیری‌های استراتژیک اتحادیه‌ها و هماهنگی بیشتر میان اعضا می‌شود. 

آموزش و ارتقای توانمندی‌های اعضا

آموزش و ارائه اطلاعات به‌روز، از دیگر وظایف مهم اتحادیه‌ها است که می‌تواند به افزایش توانمندی شرکت‌ها کمک کند: برگزاری دوره‌های آموزشی در زمینه تجارت بین‌المللی، قوانین صادرات و واردات و لجستیک هوشمند، ارائه گزارش‌ها و تحلیل‌های بازار برای شناسایی روندهای جهانی و آموزش استفاده از فناوری‌های جدید برای کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری. بازرگانان، به‌ویژه با تجربه عملی در زمینه صادرات، می‌توانند به عنوان مدرس یا مشاور در این دوره‌ها مشارکت کنند و تجربیات عملی خود را به دیگر اعضای اتحادیه انتقال دهند

ارتقای شفافیت و حل مشکلات ساختاری

اتحادیه‌ها می‌توانند با بهبود شفافیت و کاهش مشکلات ساختاری به تقویت اعتماد بین اعضا کمک کنند: نظارت بر قراردادهای تجاری و جلوگیری از سوءاستفاده‌های احتمالی، تسهیل در حل اختلافات بین اعضا و ارائه سازوکارهای مشخص برای رسیدگی به مشکلات قانونی. بازرگانان با نقش کلیدی خود در تعاملات تجاری و تجربه در حل مشکلات عملی، می‌توانند در شفاف‌سازی فرآیندها و بهبود ساختارهای داخلی اتحادیه تأثیرگذار باشند.

نقش اتحادیه‌ها در برگزاری سمینارها، کنفرانس‌ها و نمایشگاه‌ها

اتحادیه‌ها می‌توانند با سازماندهی رویدادهای تخصصی، بستر مناسبی برای معرفی توانمندی‌ها و ایجاد تعاملات تجاری فراهم کنند: برگزاری سمینارهای آموزشی و تخصصی برای ارتقای دانش اعضا در حوزه‌های مختلف مانند قوانین بین‌المللی، تغییرات بازار و تکنولوژی‌های جدید. میزبانی و حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی به منظور معرفی ظرفیت‌های صادراتی و جذب مشتریان جدید و تشکیل هیأت‌های تجاری برای بازدید از بازارهای هدف و تقویت همکاری‌های بین‌المللی. بازرگانان می‌توانند با ارائه تجربیات و ارتباطات خود، این رویدادها را پربارتر کرده و فرصت‌های تجاری جدیدی را برای اعضا ایجاد کنند.

درخواست رفع مشکلات و تعهدات ارزی تولیدکنندگان: پاشنه آشیل صادرات

یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که بر صادرات فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی تأثیر می‌گذارد، مشکلات و تعهدات ارزی تولیدکنندگان است. اتحادیه‌ها می‌توانند با این اقدامات این چالش را مدیریت کنند: مذاکره با نهادهای دولتی برای ایجاد تسهیلات ارزی و کاهش فشار بر تولیدکنندگان، ارائه راهکارهای عملی برای رفع تعهدات ارزی و تسهیل فرآیندهای بانکی و مالی و پیگیری مشکلات حقوقی مرتبط با ارز و تعامل با بانک‌ها برای کاهش محدودیت‌ها. عدم حل این مشکلات، می‌تواند به عنوان پاشنه آشیل صادرات شناخته شود و اثرات منفی بر تمامی زنجیره تجارت، از تولید تا صادرات، داشته باشد. مشارکت بازرگانان در این فرآیند می‌تواند به شناسایی و رفع سریع‌تر مشکلات کمک کند.

 بازارسازی در بازارهای جدید

بازارسازی در بازارهای جدید یکی از الزامات اساسی برای حفظ و افزایش سهم ایران در تجارت بین‌المللی است. اتحادیه‌ها می‌توانند با این اقدامات به تحقق این هدف کمک کنند: انجام تحقیقات بازار و ارائه گزارش‌های جامع درباره نیازها و فرصت‌های بازارهای نوظهور. تسهیل مشارکت شرکت‌های عضو در پروژه‌های زیرساختی کشورهای هدف برای ایجاد ارتباطات اقتصادی بلندمدت ومعرفی تولیدکنندگان و بازرگانان به شرکت‌های معتبر بین‌المللی در بازارهای جدید. بازرگانان، با شبکه‌های گسترده و توانایی شناسایی فرصت‌های تجاری، می‌توانند نقش کلیدی در فرآیند بازارسازی ایفا کنند.

مشکلات ژئوپلیتیک ایران و راهکارها

مشکلات ژئوپلیتیک ایران یکی از موانع اصلی تجارت بین‌المللی است. کاهش علاقه کشورهای منطقه به استفاده از مسیرهای ترانزیتی ایران به دلیل تحریم‌ها و بی‌ثباتی‌های سیاسی، چالشی جدی برای زنجیره تأمین و تجارت است. اتحادیه‌ها می‌توانند با این اقدامات این مشکلات را کاهش دهند: توسعه زیرساخت‌های لجستیکی و حمل‌ونقل با کیفیت بالا برای افزایش جذابیت مسیرهای ترانزیتی ایران، مذاکره با کشورهای همسایه برای ایجاد توافقات منطقه‌ای و تقویت همکاری‌های ترانزیتی و ایجاد صندوق‌های حمایتی برای جبران خسارت‌های احتمالی ناشی از ریسک‌های ژئوپلیتیک. بازرگانان می‌توانند با ایجاد همکاری‌های بین‌المللی و توسعه روابط تجاری، به کاهش اثرات منفی این چالش کمک کنند.

 نتیجه‌گیری

اتحادیه‌ها می‌توانند نقشی حیاتی در حمایت از تجارت بین‌المللی فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی در شرایط تحریم ایفا کنند. بازرگانان، به عنوان بازیگران کلیدی زنجیره تجارت، نقشی برجسته در توانمندسازی اتحادیه‌ها و تقویت تعاملات بین تولیدکنندگان و بازارهای بین‌المللی دارند. حضور آن‌ها در مقام مشورتی اتحادیه‌ها، می‌تواند به توسعه راهبردهای موفقیت‌آمیز و هماهنگی بیشتر میان اعضا کمک کند. برنامه‌ریزی هدفمند و استفاده بهینه از ظرفیت اتحادیه‌ها و بازرگانان می‌تواند تضمین‌کننده موفقیت در شرایط دشوار کنونی باشد.