روز یکشنبه وزیر محترم اقتصاد در مراسم معارفه رییس جدید گمرک به نکتهای مهم اشاره کرد. اینکه در مقطع فعلی، مهمترین نقش گمرک، تسهیل صادرات غیرنفتی است.
واقعیت این است که در چند دهه اخیر، به علت اینکه همواره اثرات منفی بیماری هلندی را داشتیم، پول ملی به صورت مصنوعی تقویت شده بود و صادرات غیرنفتی توجیه چندانی نداشت، حتی وقتی سخن از صادرات غیرنفتی میشد، ذهنها متوجه صادرات پسته و فرش دستباف و از این قبیل میشد؛ بنابراین در این سالها تجارت خارجی عمدتا به معنای واردات بود و هرگاه صحبت از گمرک میشود ذهنها ناخودآگاه معطوف به واردات و مشکلات ورود کالاها میشود و نه صادرات.
شرایط فعلی نرخ ارز از یکسو و محدودیتهای ایجاد شده برای درآمدهای نفتی از سوی دیگر، فرصتی مناسب برای تولید، سرمایهگذاری و صادرات است. علاوهبراین بازار گسترده کشورهای همسایه در دسترس ما است. اگر دولت بتواند ثبات را در فضای اقتصاد کلان کشور حاکم کند، اطمینان و ثبات نسبت به نرخ ارز وجود داشته باشد و صادرات تسهیل شود، پتانسیلهای بالایی برای صادرات و ارزآوری وجود دارد. اینجا است که نقش مهم و فراموش شده گمرک در تسهیل صادرات پررنگتر میشود.
اما باید دانست که راه حمایت از تولید این نیست که واردات را محدود کنیم. این تفکر بعضا وجود دارد که برای حمایت از تولید داخلی باید فرآیند واردات را سختتر کنیم. تجربه سالهای گذشته نشان داده است که سختتر کردن واردات عملا باعث ایجاد رانت برای عدهای خاص میشود و آنهایی که میخواهند کالاهای خود را وارد کنند راه خود را بلد هستند.
با نرخ ارز فعلی، تولید و صادرات از توجیه بالایی برخوردار است. اگر شرایط تولید و فضای کسبوکار و فضای سرمایهگذاری قدری بهبود یابد و صادرکنندگان بتوانند ارز خود را در بازار آزاد عرضه کنند، ایران تبدیل به بهشت سرمایهگذاری و تولید میشود.
ارائه دهنده: مهدی نصرتی